In verband met de ophef en reacties van degenen die spoken zien, in de resolutie van 15 mei 2020, m.b.t. te nemen maatregelen bij de a.s. verkiezingen, wens ik voor de duidelijkheid het volgende te stellen. Dat de voorzitter van het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) zo nadrukkelijk stelt dat de resolutie in strijd met de wet is, is volkomen misplaatst en onvolwassen omdat de verwijzing opzicht inderdaad geen juridische waarde heeft.

Echter dat was ook niet de bedoeling. De strekking van de mededeling is één van beheersing en voorkoming van verdere uitbraak van de Covid-pandemie. Op basis van die wet treft de overheid bijzondere maatregelen om dit doel te bereiken. Deze maatregelen grijpen diep in het maatschappelijk leven en hebben zowel in zijn algemeenheid als in de persoonlijke levenssfeer van de burger verstrekkende gevolgen.

Het is precies op grond van deze gevolgen dat de Grondwetgever in artikel 56 lid 2 van de Grondwet een voorziening heeft getroffen om het houden van een verkiezing te verhinderen. Summa Summarum mochten de verkiezingen onder deze omstandigheden niet worden gehouden. 

Maar om redenen van verschillende politieke belangen hebben bijkans alle politieke partijen de regering met zachte dwang gevraagd om de verkiezingen toch door te laten gaan, in weerwil van alle risico’s.

Dit gegeven maakt dat deze verkiezing niet als een “normale verkiezing” kan worden beschouwd. Dit brengt met zich mee, dat het gerechtvaardigd is om aan te nemen, dat het op de dag van de stemming bijzonder druk zal zijn. Dit geldt zeker in het bijzonder voor de kiesdistricten Paramaribo, Wanica en eventueel Commewijne en/of Nickerie.

Het is daarom aannemelijk, dat in deze kiesdistricten verstoring van een behoorlijke voortgang van de stemming niet valt uit te sluiten. Te denken valt o.a. aan: Het moeten wegsturen van kiezers terwijl ze nog in de rij staan. Een onverantwoorde druk op de ordehandhavers. Tumult en onrust op en rondom het kiesbureau.

Het zijn o.a. deze omstandigheden die hun weerslag zouden kunnen vinden binnen de stembureaus. Voldoende reden om in te spelen op deze reële verwachtingen en beleid in te zetten om daar passend op te reageren.

Niks meer en niks minder, volkomen te goeder trouw ter voorkoming van Guyanese toestanden in Suriname. Daarom is de reactie van de voorzitter van het OKB erg merkwaardig en kennelijk bedoeld voor het voeden van het publieke sentiment. Van strijdigheid met de wet of enige wettelijke bepalingen is m.i. geen sprake.

De situatie waarvoor art. 106 van de kiesregeling een voorziening treft (wanorde) is juist vanwege de huidige bijzondere omstandigheden niet uit te sluiten. Er is in de kiesregeling verder geen omschrijving van wat onder wanorde moet worden verstaan noch limitatief vastgesteld wanneer daarvan sprake is.

De resolutie creëert geen buiten wettelijke bepaling maar verwijst naar een bestaande bepaling. Om die reden kan het nooit in strijd zijn met de wet. Het is een prerogatief van de voorzitter van het stembureau en zijn inzichten, om de wanorde vast te stellen. Daarbij heeft hij aan niemand verantwoording af te leggen.

Omdat het concipiëren van de resolutie onder de verantwoordelijkheid van de directeur van het kabinet van de President valt, voelt hij zich verplicht om een reactie te geven op hetgeen wordt beweerd. Desondanks is een verbeterd exemplaar verschenen ter voorkoming van verdere muggenzifterij. Ook de verwerpelijke verdachtmakingen van het Anti-Fraude Platform hebben bijgedragen tot deze verbetering.

Eugène van der San