V.l.n.r Gaetano Best (lid SJSSN), Roy Shyamnarain (voorzitter SJSSN) en Romana Gardeslen (directeur SJSSN) tijdens de conferentie van de SJSSN in verband met haar 30 jarig bestaan. (Foto: Raoul Lith)
De Stichting Juridische Samenwerking Suriname-Nederland (SJSSN) bestaat 30 jaar. Dit jubileum wordt herdacht in de vorm van een conferentie. “Gezien de doelstellingen van onze stichting hebben wij gemeend om in elk geval iets tastbaars terug te kunnen doen,” zegt Roy Shyamnarain voorzitter van de SJSSN. Tijdens de conferentie moeten er ideeën en gedachten voortvloeien die moeten leiden tot de samenstelling van een “agenda voor de toekomst”, om te kijken hoe we onze rechtsstaat, rechtspleging en onze democratie beter tot uiting kunnen laten komen, legt hij uit. Hij stelt dat deze beter moeten worden toegerust zodat ze hun werk kunnen doen, wat moet leiden tot meer welzijn en welvaart in de gemeenschap.

“Trias politica is eigenlijk een uitdrukking die aangeeft dat we de macht om dingen te beslissen binnen een gemeenschap niet in handen van één persoon willen leggen," stelt Shyamnarain. "We willen dat er een evenwicht is in wie beslist wat er moet gebeuren (wetgevende macht), wie uitvoert wat er besloten is (uitvoerende macht) en wie gaan controleren of dat uitgevoerd wordt zoals het uitgevoerd moet worden (rechterlijke macht).”

In Suriname is degene die de wetgeving maakt De Nationale Assemblee samen met de regering. De uitvoering wordt gedaan door de regering, de president met zijn kabinet. De rechterlijke macht doet de controle en beslist of er conflicten zijn ontstaan uit de regels die er vastgesteld zijn om deze gemeenschap te organiseren. “Dat is de balans die er tussen de verschillende machten moet bestaan,” stelt Shyamnarain. Die zal er zijn als mensen invulling geven aan de bevoegdheid die ze gehad hebben conform wat er eigenlijk bedoeld is. Elke persoon geeft daar een eigen invulling aan, daardoor kunnen er conflicten ontstaan. De uitdaging is om ervoor te zorgen dat de conflicten voorkomen worden.

Disbalans
Shyamnarain stelt voorzichtig dat het hem niet zal verbazen als we tot de conclusie zullen komen dat er nu waarschijnlijk een disbalans is binnen de trias politica, als er gekeken wordt naar de conflicten die er zijn. Als concrete voorbeelden hiervan haalt hij aan dat als Assembleeleden opstaan en zeggen dat de rechter zich niet moet bemoeien met deze zaak, het DNA-lid niet weet wat de rol van de rechter is in het systeem. “Je kunt de rechter niet gaan zeggen dat hij zijn werk niet moet doen, als die zijn werk doet.” Ook wanneer een voorzitter van het parlement aangeeft dat hij de baas is van de president, noemt Shyamnarain als voorbeeld van disbalans.

Hij stelt dat het systeem niet werkt zoals het bedoeld is. Volgens hem kan dat liggen aan de mensen die in het systeem werken of aan de regels die opgesteld zijn voor het systeem. Dit zal tijdens de conferentie naar voren moeten komen, maar vooral ook hoe dit systeem verbeterd moet worden. "We willen als samenleving nog eeuwen bestaan. Als we willen dat we die onafhankelijkheid en het leven onder het gezag van wet en recht kunnen vasthouden, dan moeten we daar iets voor doen, dan moeten we bereid zijn om daarvoor te strijden.” Hij geeft aan dat dit niet fysiek hoeft, maar ook gedaan kan worden door geestelijke input te leveren en door het inzetten van expertise om goede regels te maken.

Democratie, rechtsstaat en rechtspleging
Tijdens de conferentie zullen verschillende sprekers uit Suriname, Nederland en het Caribisch gebied een inleiding houden. Het thema “democratie, rechtstaat en rechtspleging, een agenda voor de toekomst” zal vanuit verschillende invalshoeken worden belicht. Ook zullen er vier workshops worden gehouden. Het is de bedoeling dat het een interactieve conferentie wordt waarbij de deelnemers hun input leveren.

De SJSSN-voorzitter geeft mee dat zijn organisatie ervoor heeft gekozen om terug te geven aan de gemeenschap in de vorm van een conferentie. De organisatie verzorgt al opleidingen en trainingen voor de rechtelijke macht, het Openbaar Ministerie en juridische beroepsgroepen zoals de advocatuur en het notariaat. “Wij werken op het gebied van recht en rechtstaat en democratie. Het is niet vreemd dat als je op een gegeven moment iets wil terug doen, dat je dat doet op het gebied waar je ook actief bent.”

De uitkomsten van de conferentie zullen als “Agenda voor de toekomst” worden aangeboden aan de minister van Justitie en Politie, Stuart Getrouw, die het slotwoord van de conferentie houdt.

Raoul Lith