Als wetenschapper volgt Hassankhan de ontwikkelingen in India. De Kashmir-kwestie noemt hij zeer complex en een moeilijke situatie, “die ik erg betreur. Ik hoop dat er een vreedzame oplossing komt.” Er zijn verschillende oorlogen tussen India en buurland Pakistan over dit grondgebied gevoerd. “Ik hoop niet dat het nu weer escaleert en er een nieuwe oorlog komt”.

Om de complexiteit enigszins uit te leggen, grijpt de historicus terug naar het verleden. Bij de onafhankelijkheid in 1947 is één volk verdeeld in twee naties: India en Pakistan, die vanaf het begin vijandig tegenover elkaar stonden, begint hij zijn uitleg. Eén van de belangrijke vraagstukken is Kashmir geweest, dat vroeger een vorstendom (prinsendom) was. “Bij de onafhankelijkheid is bepaald dat de vorsten mochten beslissen of hun gebied zou behoren tot India of Pakistan. In enkele gevallen volgden er problemen, zoals in Kashmir. De vorst was een hindoe en driekwart van de inwoners moslim.

Kashmir ligt net op de grens tussen het verdeelde India en Pakistan. De verwachting was dat Kashmir zich zou aansluiten bij Pakistan, maar de Hindoe-gelovige vorst besliste anders. Hij wilde onafhankelijk zijn, maar koos uiteindelijk voor India. De lokale bevolking was hiertegen en kwam in opstand en dat leidde jarenlang tot spanningen tussen de twee buurlanden: India, overwegend Hindoeïstisch en Pakistan nadrukkelijk islamitisch.

Hassankhan vervolgt zijn uitleg in grote lijnen. “De Verenigde Naties komt in het vizier met als resultaat een wapenstilstand, “er is geen vrede gesloten”. In 1949 volgt de tijdelijke opdeling van Kashmir. India krijgt het deel dat het al bezette onder zijn bestuur en Pakistan krijgt het noordwestelijke deel onder zijn controle. Pakistan noemt zijn gebied Azad Kashmir (Vrij Kashmir).

De ontevredenheid onder de Kashmiri’s blijft sudderen. “Er was steeds een beweging in Kashmir die in opstand kwam en streefde naar aansluiting met Pakistan. India weigerde dit.” De bewegingen in Kashmir – al dan niet gevoed en bewapend door Pakistan – leidden naar verschillende gewapende verzetten tussen India en Pakistan zelf. “Het resultaat is nu dat de Indiase regering meent om de knoop eindelijk door te hakken: opheffen van de speciale status, zodat Kashmir net als de overige staten deel van India is”, zegt de historicus. Hoewel elke staat een eigen regering (bestuur) kent, kan de centrale regering indien nodig ook zelf ingrijpen.

Maar er speelt nog meer. “Een extra spanning is dat meer dan 200 miljoen moslims in India zeggen dat zij problemen hebben; althans zij stellen dat zij niet gelijkwaardig worden behandeld.”, geeft Hassankhan aan. Wat nog meer olie op het vuur gooit, is dat bij rellen tussen hindoes en moslims, vaak Pakistanen en/of de Pakistaanse regering zich daarover uitlaten. “Dan lijkt het alsof de moslims in India geen volwaardige burgers zijn. Maar dit brengt juist hun positie in gevaar.”

Hassankhan herhaalt “het Kashmir-vraagstuk is zo complex, dat je heel moeilijk een oplossing ervoor kan bedenken. Als het gemakkelijk was, dan zou het niet 70 jaar hebben geduurd.” Hij benadrukt het jammer te vinden “dat we een volk dat we voor de onafhankelijkheid op 15 augustus 1947 hadden – dat was toen Indië (Brits-Indië) bestaande uit India, Pakistan (en Bangladesh) - nu verdeeld is en er teveel spanningen zijn.