Jaguar op het Menu (deel 8)

Wildlife crime & trade, de criminaliteit in bedreigde in het wild levende diersoorten, wordt als de vierde meest lucratieve illegale business in de wereld gezien. De illegale stroperij en handel in de jaguar neemt toe. Starnieuws laat in een serie van negen artikelen ‘Jaguar op het Menu‘ verschillende instanties aan het woord die vertellen over de huidige gang van zaken in Suriname en de toekomst.

Pg niet bekend met wildlife crime en handel in de jaguar

Na drugs-, mensen- en wapenhandel wordt de criminaliteit in bedreigde in het wild levende diersoorten als de vierde meest lucratieve illegale business in de wereld gezien. Procureur-generaal (pg) Roy Baidjnath Panday, hoofd van het Openbaar Ministerie (OM), zegt aan Starnieuws dat hij geen kennis heeft van wildlife crime en handel in de jaguar en jaguarlichaamsdelen.

Gevallen van onderschepping van bedreigde zangvogelsoorten en zeeschildpaddeneieren kent hij wel. “Andere wildsoorten die onder bescherming staan en waarin er criminele handelingen in zijn geweest, daarover heb ik geen informatie voorhanden.” De jaguar, de grootste kat van Zuid-Amerika en dus ook Suriname, wordt voor grof geld verhandeld.

Structurele handel
Baidjnath Panday geeft aan dat als het een niet incidentele kwestie betreft maar dat er structureel handel wordt gedreven in beschermde diersoorten waaronder jaguars, dan moet het OM en hijzelf zich haasten om informatie te krijgen. Hij zal dan gericht beleid hierop ontwikkelen. “De meest voor de hand liggende bron van informatieverschaffing zijn de jachtopzieners”, geeft de pg aan. “Zij worden gemakshalve ook aangeduid als de poortwachters.”

Op 13 februari meldde de politie dat op 23 januari drie personen op de luchthaven werden aangehouden met een aantal jaguartanden in hun bezit, waarvan een deel tot sieraad was verwerkt. Hiermee hadden ze de Wet Economische delicten overtreden. Na afstemming met het OM hebben de verdachten de zaak buiten proces afgehandeld. Zij werden vrijgelaten na de betaling van een fikse boete.

Op heterdaad betrapt
“De vondst van de tanden is een geval van op heterdaad betrapt en komt onder de aandacht van de politie”, legt de pg uit. De procedure vereist dat de politie een onderzoek instelt naar de herkomst van de tanden. De officier van Justitie kan op basis van het strafdossier bepalen of de zaak buiten proces wordt afgehandeld. Ten tijde van het vraaggesprek kon de pg niet zeggen of en hoe diepgaand er onderzoek is gedaan en wat de hoogte van de boete is geweest.

De illegale jacht op en handel in beschermde diersoorten is verboden volgens de Jachtwet van 1954 en het Jachtbesluit van 2002. Overtredingen vallen binnen de Wet Economische delicten. “Een economisch delict wordt altijd onderzocht”, zegt de pg. Jachtopzieners zijn beëdigd tot buitengewoon agent van politie (BAVP) en zijn bevoegd bij heterdaad-gevallen op te treden. Zij maken een proces-verbaal op en dragen de zaak over aan de burgerpolitie. Die zal aan de hand van de bevindingen van de BAVP’er een strafdossier opstellen, waarna de zaak onder de aandacht komt van een officier.

Protocol verbeteren
Baidjnath Panday geeft toe dat er gevallen bekend zijn waar de jachtopziener wel melding heeft gemaakt bij de politie. “Maar wij zien dat de politie niet in alle gevallen ertoe is overgaan om een strafdossier op te stellen. Ik denk dat het OM in die gevallen nog verbetering moet aanbrengen in het protocol dat erop gericht is om altijd een strafdossier op te maken op basis waarvan er een buiten proces afdoening kan plaatsvinden.”

Buiten proces
Een verdachte van een economisch delict of zijn raadsman kan vragen om de zaak buiten proces af te handelen. Het OM heeft als richtlijn dat als al eens gunstig is gereageerd, zo een verzoek vrijwel altijd gehonoreerd wordt. Tenzij het om een recidive gaat, want dan heeft de verdachte zich bij herhaling schuldig gemaakt aan hetzelfde delict. In dat geval kiest het OM voor dagvaarding en niet voor afdoening buiten proces.

Een overtreding van de Wet Economische Delicten kan een maximale gevangenisstraf van zes jaar opleveren. De Jachtwet van 1954 spreekt van een gevangenisstraf van maximaal drie maanden of geldboete van ten hoogste tienduizend 'gulden'.