Koto Museum houdt vijf exposities over hoofddoeken

"Er is te weinig educatie over gelegenheidsdoeken”, zegt curator Christine van Russel-Henar aan Starnieuws. Het Koto Museum bezit een grote verzameling van deze hoofddoeken die, vroeger en ook tegenwoordig, voor een speciale gelegenheid worden ontworpen, gedrukt en verkocht. Hiervan worden meestal angisa’s, maar ook wel eens ingelijst als een schilderij of gebruikt als tafeldoek.

Henar heeft samen met haar assistenten Natasha en Danitsja de hele hoofddoeken collectie uitgeplozen en besloten om vijf exposities te houden. De eerste tentoonstelling gaat op de herdenkingsdag van de onafhankelijkheid natuurlijk over Srefidensi. Prachtige hoofddoeken zijn overzichtelijk opgehangen in het tuinhuis van het museum.

De curator vertelt enthousiast dat, “in 1975 vijf doeken zijn uitgegeven, waarvan één door winkel About, een ander gemaakt door kunstenaar Robbles de Medina”. In 1976 is één doek uitgegeven, daarna vier jaar stilte en in 1980 geeft de Young Women Christian Association (YWCA) een doek uit in verband met 5 jaar herdenking.

“Het gaat bij mij vooral om het vastleggen van dingen die heel veel waarde hebben gehad voor onze mensen, want als het geen waarde had, zouden ze het niet aanschaffen en ook niet bewaren. Daarom laten we ze niet in de kast liggen, maar laten ze de gemeenschap zien, want misschien komen er mensen die dan zeggen wie een doek heeft uitgegeven.”

Henar legt uit in Nederland ook hoofddoeken zijn uitgegeven rondom gebeurtenissen van het koningshuis. Bij het huwelijk van Bernhard en Juliana, in 1888 bij de kroning van Wilhelmina en zij is zelfs een doek tegengekomen met 50 jaar wijs beleid van Wilhelmina erop. Haar onderzoek wijst uit dat Nederlanders bij een kroning schoteltjes, glazen en sjaaltjes verzamelen, maar geen doeken dat is dan echt Surinaams.

De emancipatie doeken voor de viering van afschaffing van de slavernij hebben ook veel informatie. De eerste emancipatie hoofddoek is bij de herdenking van 75 jaar Manspasi en dat is nog heel Europees met een zeilschip erop. De doeken van 100 jaar Manspasi zijn ineens Surinaams met kotomisi, rijstplanten, alle bevolkingsgroepen. “In juni 2018 eindigen we met de odo hoofddoeken, want mensen kochten die doeken omdat ‘die tori’ verteld moest worden”, besluit Henar lachend.

Edward Troon