Binnenschepen varen de Mississippi af, waar de waterstanden historisch gezien recorddieptepunten hebben bereikt in Memphis, Tennessee, VS. (Foto: Reuters)
De rivierstromen over de hele wereld daalden vorig jaar tot recorddieptepunten te midden van recordhitte, waardoor de watervoorziening in gevaar kwam in een tijdperk van groeiende vraag, aldus een rapport van een weerbureau van de Verenigde Naties.

Volgens het rapport State of Global Water Resources dat maandag door de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) werd gepubliceerd, was er "ernstige druk op de wereldwijde watervoorraden, met vijf opeenvolgende jaren van onder normale rivierstromen en reservoir instroom".

Langdurige droogtes beperken de rivierstromen in grote delen van Noord-, Midden- en Zuid-Amerika, waarbij de Mississippi en de Amazone-rivierbekkens in 2023 record lage waterstanden melden, aldus het rapport, gebaseerd op gegevens van 33 jaar geleden.

De stroomgebieden van de Ganges en de Mekong hadden ook te maken met ondergemiddelde omstandigheden, zo voegde het rapport toe. Over het geheel genomen vertoonde 50 procent van de wereldwijde stroomgebieden abnormale omstandigheden, waarvan de meeste een tekort hadden en de beschikbaarheid van water voor landbouw en industrie verminderden.

"Water wordt de meest veelzeggende indicator van onze tijd van klimaatnood en toch ondernemen we als wereldwijde samenleving geen actie om deze reserves te beschermen", vertelde WMO-secretaris-generaal Celeste Saulo aan verslaggevers tijdens een persconferentie in Genève.

Ze waarschuwde dat watercycli grilliger werden door klimaatverandering en riep op tot meer hydrologische monitoring om de veranderingen te volgen en erop te reageren.

Het weerbureau, dat cijfers van UN-Water citeert, zegt dat ongeveer 3,6 miljard mensen minimaal één maand per jaar onvoldoende toegang tot water hebben – en dat aantal zal naar verwachting stijgen tot 5 miljard in 2050.

Stefan Uhlenbrook, directeur hydrologie van de WMO, zei dat hij dit jaar meer waterschaarste verwachtte in delen van de wereld waar nieuwe hitterecords zijn gemeld.

"Het is zeer waarschijnlijk dat dit hete, droge weer zich blijft vertalen in een lage rivierstroom", vertelde hij verslaggevers.

De recordhitte van vorig jaar resulteerde ook in de grootste massaverliezen voor 's werelds gletsjers in 50 jaar, zo bleek uit het WMO-rapport. In totaal verloren ze 600 gigaton water in een extreem smeltjaar.

Rivieren die worden gevoed door gletsjers, zoals die in Europa en Scandinavië, ervoeren als gevolg daarvan hoge rivierstromen, zei Uhlenbrook, maar zei dat dit in de komende jaren aanzienlijk zou dalen.

"Als de gletsjer over een paar decennia verdwenen is, zal het heel dramatisch zijn", zei h