Hittegolf in China, Europa en de Verenigde Staten
In China is het de afgelopen weken veel warmer -en zelfs heter- geweest dan in de afgelopen jaren. Er werd een toptemperatuur van 52,2° C gemeten in een klein stadje in Noord-West China. Dat was warmer dan het record van 50,3° C dat in 2015 werd gemeten. In de dode vallei in California verwacht men de heetste temperatuur ooit, er is reeds 53,3° C gemeten. In de stad Phoenix hebben mensen tweedegraads verbrandingen opgelopen van het trottoir waarop men liep. In Rome is de heetste dag ooit gemeten met 42,2° C en heel Zuid Europa lijdt onder een enorme hittegolf.

Het menselijk lichaam heeft grenzen
De hitte leidt niet alleen tot vele bosbranden die het klimaat verder ontregelen, maar ook tot tienduizenden doden. Een studie, die gepubliceerd werd in het tijdschrift Nature Medicine (juli 2023) schat dat vorig jaar bij een soortgelijke hittegolf in Europa 61.600 personen zijn overleden. Wereldwijd is het aantal doden veel hoger. Indien het warmer is dan gebruikelijk, gaat een mens meer zweten dan normaal dat kan uitdroging veroorzaken indien je niet extra drinkt. Het kan ook je lichaamstemperatuur zelf verhogen, welke effect heeft op het functioneren van je hart, hersenen, longen en andere organen. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de persoon.

In de bijgaande grafiek zien we de lichaamstemperatuur van een persoon en de relatieve vochtigheid van de omgeving. Het blijkt dat mensen een grotere hitte kunnen verdragen wanneer de vochtigheid laag is. Wanneer de vochtigheid hoog is, zoals in Suriname meestal het geval is, kan ons lichaam geen al te hoge temperaturen verdragen. Groen is het veilig gebied en rood is de gevarenzone. Dus bij een hoge vochtigheid is 38 graden al een gevaarlijke temperatuur, terwijl bij een vochtigheid van 10% zelfs een temperatuur van 50 graden nog te verdragen is.

In Suriname is de vochtigheid hoog en de hitte laat je zweten, maar het zweet kan door de hoge luchtvochtigheid niet verdampen, waardoor het op je lichaam blijft. In Las Vegas is de temperatuur in de veertig graden, maar de luchtvochtigheid is momenteel minder dan 20%; door de hitte daar zweet je zelfs meer dan in Suriname, maar het verdampt snel waardoor het jouw lichaam afkoelt en het minder warm voelt. Toch waarschuwt men de toeristen in Las Vegas voor de gevaren van de hitte, want je lichaam kan door de hitte teveel vocht verliezen en dat merk je  bijv. via misselijk worden, hoofdpijn, draaierigheid, zwak voelen en dorst. Je kan hier wat tegen doen door te drinken, naar een koelere plek te gaan en te rusten. Als je niet snel wat doet hiertegen kan je zelfs een zonnesteek oplopen (de lichaamstemperatuur loopt dan op boven de 40 graden), wat levensbedreigend kan zijn. In Suriname zijn we gewend aan de hitte, maar met hogere temperaturen moeten we voorzichtig blijven en goed opletten.  

Klimaatverandering en el Niño
Volgens het European Space Agency (ESA) is de huidige hittegolf in Europa duidelijk een effect van de opwarming van de aarde (global warming). Er worden dan ook oproepen gedaan om de klimaatverandering tegen te gaan, hetgeen kan door de uitstoot van gassen in de wereld te verminderen. Hierover heb ik al een keer geschreven en daarom zal ik het nu hebben over een ander klimaatfenomeen dat ook meespeelt. De afgelopen drie jaar hebben we een La Niña effect op het weer gezien, waarbij er in onze regio extra regen is gevallen, maar in andere regio’s het weer juist droger was.

Volgens de Wereld Meteorologische Organisatie slaat het weer dit jaar om om en krijgen we het komend jaar een El Niño effect, waarbij men juist minder regen voor onze regio verwacht en meer droogte. Het verwachte effect is te zien op de bijgaande kaart van de WMO. De oorzaak van deze effecten is gelegen in de zee tussen Zuid Amerika en Australië. In een La Niña periode wordt warmer zeewater van Ecuador en omgeving door hardere winden dicht naar Australië geduwd, waardoor er kouder water naar boven komt bij Ecuador e.o.. Dit heeft invloed op luchtstromen in de hele wereld. Tijdens El Niño is er minder wind en verspreid het warm water zich over een groter gebied, zodat het koudere zeewater niet naar boven komt. De effecten zijn dan weer anders. Men verwacht onder invloed van El Niño echter hogere temperaturen in 2024, hetgeen het effect van klimaatverandering zal verergeren.

Marten Schalkwijk

Politiek analist