Sinds 2014 heeft Suriname een Wet opvanginstellingen (S.B. 2014, no.7) ter regulering en bescherming van personen in een opvanginstelling. Bij Staatsbesluit van 27 januari 2017 ter uitvoering van artikel 2 van de Wet Opvanginstellingen (S.B 2014 no.7) zijn kwaliteitsstandaarden voor Opvanginstellingen goed gekeurd.

Deze wet dient de bescherming te bieden aan kinderen die niet binnen het gezin kunnen opgroeien. Het doel van deze wet is, dat kinderen veilig in een alternatieve gezinsopvang (kinderopvanginstelling) kunnen verblijven en de ontwikkeling van het kind niet in gevaar komt.

Een opvanginstelling of kindertehuis, is een voorziening waar kinderen en jongeren opgenomen zijn, verzorgd, opgevoed en eventueel begeleid worden. Deze kinderen en jongeren wonen voor kortere of langere tijd niet bij hun ouders vanwege o.a. een kinderbeschermingsmaatregel genomen door het Bureau voor familierechtelijke Zaken in samenwerking met Politie Jeugdzaken, of opvoedingsproblemen. 

In de kwaliteitsstandaarden voor opvanginstellingen is o.a. expliciet verboden dat kinderen worden mishandeld in opvangtehuizen. De praktijk wijst uit, dat het toch nog steeds voorkomt dat kinderen in opvangtehuizen worden geslagen en zelfs seksueel worden misbruikt, gezien de (recente) meldingen van de wantoestanden in kinderopvangtehuizen in de media (case kindertehuis Hoop voor Kinderen). Daarom is controle op de uitvoering van deze wet heel belangrijk. De Controle Dienst, zoals genoemd in deze wet, dient samen met Raden van toezicht voor de opvanginstellingen, deze belangrijke taak uit te voeren.

De wet Opvanginstellingen is een belangrijke wet, omdat het zorgt voor de uitvoering van art.20 van het Internationaal verdrag inzake de Rechten van het Kind. Dit artikel geeft aan dat de Staat de plicht heeft om kinderen, die niet veilig en wel in hun gezinsmilieu kunnen leven, elders verantwoord en veilig opgevangen dienen te worden.

In de kwaliteitsstandaarden van deze wet is de lat heel hoog gelegd voor de kindertehuizen met betrekking tot eisen van conditie gebouwen, personeel, begeleiding en andere randvoorwaarden, hetgeen voor de bescherming en ontwikkeling van kinderen nooit te hoog is.  De kindertehuizen zijn voornamelijk afhankelijk van vrijwilligerswerk en donaties. Hierdoor kan de kwaliteit van de zorg niet optimaal geboden worden, omdat factor financiële middelen een heikel punt blijft bij de meeste opvanginstellingen.

De kindertehuizen belast met opvang van kinderen, die met name vanwege een traumatische ervaring uit huis worden geplaatst door Bureau familierechtelijke Zaken/Politie Jeugdzaken, hebben een extra druk voor wat betreft het bieden van veiligheid en professionele begeleiding aan deze kindslachtoffers, omdat deze zaken onbetaalbaar zijn voor de instellingen (zoals Stichting voor het Kind). Gezien het feit dat de opvang van kindslachtoffers conform het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind allereerst staatszorg is, dient de Staat degelijk in te komen met adequate ondersteuning. De afhankelijkheid van vrijwilligerswerk voor deze doelgroep van kinderen, is absoluut niet raadzaam.

De controle op naleving van de wet is nog niet goed op gang gekomen, gezien de persberichten omtrent de wantoestanden in o.a. kindertehuizen. De Controle Dienst bij het ministerie van Sociale Zaken en Volkshuisvesting is belast met de controle samen met de Raden van toezicht. Kennis over kinderrechten is vanzelfsprekend voor personen werkzaam bij de Controle Dienst, omdat het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind richting geeft aan het welzijn van kinderen.

Gezien de hoge kwaliteitsstandaarden uit de wet opvanginstellingen, is het raadzaam dat de opvanginstellingen begeleid worden middels trainingen, ondersteuning en informatie vanuit de controle instantie. Anders werkt de wet niet in de praktijk.

De bemensing van de Raden van toezicht en de Controle Dienst met gekwalificeerd personeel is een vereiste alvorens de wet goed werkt in de praktijk. Ondersteuning door de overheid op een verantwoorde en adequate wijze is een belangrijke voorwaarde.

Universiteitsinstituut voor Kinderrechten
Mr. Dr. M. Manohar