Tegenstanders van de ontwerp grondwet vieren de afwijzing ervan in Chili. (Foto: Reuters)
Kiezers in Chili hebben met een overweldigende meerderheid een nieuwe grondwet verworpen die de grondwet zou vervangen die was opgesteld onder het militaire bewind van generaal Augusto Pinochet. In een referendum stemde bijna 62% tegen het progressieve ontwerp. De marge van de nederlaag is veel groter dan opiniepeilingen hadden gesuggereerd.

De Chileense president Gabriel Boric, die de nieuwe grondwet had gesteund, zei dat hij zou samenwerken met het Congres en het maatschappelijk middenveld om met een "nieuw grondwettelijk proces" te komen. "We moeten luisteren naar de stem van het volk", zei hij. Het volk was duidelijk ontevreden met het voorstel van de constitutionele conventie. Hij zei dat hij zou blijven werken aan een voorstel dat "ons met vertrouwen zou vervullen en ons allemaal zou verenigen".

Het proces om de grondwet van Chili's militaire heerschappij te vervangen, begon drie jaar geleden nadat massale protesten de natie, die normaal gezien wordt gezien als een oase van stabiliteit in de regio, op zijn grondvesten deed schudden.

Bijna 80% van de Chilenen stemde in oktober 2020 in een referendum voor vervanging van de oude grondwet. Maar het nieuwe document, opgesteld door een constitutionele conventie waarvan de leden door de kiezers waren gekozen, bleek voor velen te radicaal.

Het zou Chili tot een "plurinationale" staat hebben verklaard, waarbij de rechten van de inheemse bevolking van Chili - die ongeveer 13% van de bevolking uitmaken - op hun land en hulpbronnen worden erkend. Het nu verworpen ontwerp zou ook veel van Chili's instellingen hebben veranderd, zoals het vervangen van de Senaat door een Kamer van Regio's.

Het omvatte ook belangrijke eisen van vrouwengroepen, zoals het recht op abortus en de wettelijke eis dat vrouwen ten minste 50% van de posities in officiële instellingen bekleden.

Terwijl opiniepeilingen een "nee"-stem hadden voorspeld, is de overweldigende afwijzing - 61,9% tegen in vergelijking met 38,1% voor de nieuwe grondwet - een klap in het gezicht van president Boric. De 36-jarige leider kwam aan de macht na de massale protesten. Zijn jonge, linkse kabinet had beloofd de Chileense instellingen te herzien.

Maar bijna zes maanden na zijn presidentschap en na de klinkende nederlaag van de grondwet die hij steunde, wordt nu van hem verwacht dat hij wijzigingen in zijn kabinet aanbrengt om meer gematigde en politiek ervaren politici binnen te halen.

Analisten denken dat het feit dat stemmen verplicht was, betekende dat kiezers die zelfs maar een klein beetje twijfels hadden over de tekst ervoor kozen om deze te verwerpen in de hoop dat een nieuwe versie meer naar hun zin zou zijn.

Monica, een kiezer in de hoofdstad Santiago, vertelde persbureau AFP: "Chili heeft verandering nodig, maar het heeft geen communisme nodig, en dat is wat dit proces probeerde. Het creëerde ongelijkheid en verdeeldheid in Chili."

José Burgar zei tegen AFP dat hij dacht dat er een betere tekst zou kunnen worden bereikt: "Ik kan u verzekeren dat er veranderingen nodig zijn, ongetwijfeld zullen er veranderingen komen, maar dan hebben we een goede grondwet nodig, een grondwet die ons allemaal vertegenwoordigt."

Sommige mensen gingen de straten van Santiago op om de afwijzing van de grondwet te vieren.

President Boric zei dat hij nu zou werken aan een "tekst die de lessen van het proces zal bevatten en een brede meerderheid van de burgers zal overtuigen".

Het is echter nog niet duidelijk hoe het proces van het hertekenen van het concept eruit zal zien en hoe lang het kan duren om met een nieuwe tekst te komen.