Tonga: 84% bevolking geraakt door vulkaanuitbarsting

De Tongaanse regering heeft gezegd dat maar liefst 84% van de 105.000 inwoners is getroffen door asdaling en een tsunami veroorzaakt door een vulkaanuitbarsting onder water. Tsunamigolven van de vulkaan hebben vorige week Tonga overspoeld en dorpen, gebouwen en de kust verwoest.

De regering heeft geen doden gemeld, behalve de drie mensen waarvan bekend is dat ze zijn omgekomen bij de tsunami. Ze zei dat er minder dan twee dozijn gewonden waren, de meeste van het eiland Nomuka.

De drie slachtoffers zijn geïdentificeerd als Lataimaumi Lauaki, een 49-jarige vrouw uit Nomuka, Telai Tetu'ila, een 65-jarige man uit Mango, en de Britse Angela Glover (50) wiens dood vorige week door haar familie werd bevestigd.

De laatste update van de Tongaanse autoriteiten werd maandag gedeeld door de Australische diplomatieke missie op het eiland, maar dateerde van vrijdag. Het merkte op dat 62 mensen op Mango, een van de zwaarst getroffen eilanden, moesten worden verplaatst naar Nomuka "nadat ze hun huizen en al hun persoonlijke bezittingen waren kwijtgeraakt".

Reddingswerkers hebben daar een veldhospitaal ingericht nadat de bestaande kliniek was weggevaagd door de tsunami. De regering voegde er echter aan toe dat veel van die bewoners mogelijk opnieuw worden verplaatst naar het hoofdeiland Tongatapu vanwege een gebrek aan voedsel en voorraden.

Water blijft de belangrijkste behoefte op de eilanden. Maar de ambtenaren merkten op dat ondanks de asdaling, het testen in recente dagen grondwater en regenwater als veilig om te drinken had vrijgegeven.

Sinds vorige week zijn er schepen en vliegtuigen met buitenlandse hulp aangekomen in Tonga, nadat de lokale bevolking eindelijk in staat was de enige landingsbaan van het eiland van as te ruimen.

Nieuw-Zeeland en Australië hebben de internationale respons aangevoerd en hebben hun luchtmacht en marineschepen gebruikt om contactloze leveringen te maken, waaronder water, voedsel, hygiënekits, tenten en apparatuur voor waterbehandeling en telecommunicatie.

De afgelegen archipel was vijf dagen afgesloten omdat door de explosies de enige glasvezelkabel die internet naar het eiland bracht, werd doorgesneden.

Vorige week is een fragmentarische telefoonlijn hersteld, waardoor "beperkt internationaal bellen" mogelijk is.

Maar zelfs de communicatie tussen Tongatapu, het hoofdeiland, en de buitenste eilanden blijft "een acute uitdaging", aldus de Tongaanse regeringsverklaring.

Ze voegden eraan toe dat er deze week een schip zou aankomen om de internetkabel te repareren. Bedrijven hadden eerder geschat dat het tot vier weken zou duren om de kabel te repareren.

De komst van buitenlandse hulp heeft de informatiestroom van het getroffen eiland enorm versneld.

Vanwege Covid-angst wordt de hulpverlening nog steeds allemaal uitgevoerd door de lokale bevolking via groepen zoals het Rode Kruis. Tonga, dat in feite Covid-vrij is, heeft gevraagd om geen buitenlandse hulpverleners in het land te laten landen om een ​​uitbraak te voorkomen.

Maar de vertegenwoordiger van de VN in de regio vertelde de BBC dat dit zou kunnen veranderen gezien de omvang van de schade.

"Het was de praktijk bij eerdere rampen zoals cycloon Gita (in 2018), en deze ramp is veel ernstiger dan dat", zegt Sione Hufanga, de VN-vertegenwoordiger in Tonga.

"Dit is een wereldwijd antwoord dat we humanitaire en technische ondersteuning bieden aan het getroffen land", zei hij.