De prijs van (bouw)percelen maakt een raketvlucht. Voor een klein stuk grond, aan de rand van Paramaribo moet je al gauw minstens 25.000 euro neertellen. Een recente advertentie prijst 350 m2 grond in de omgeving van de universiteit aan voor 47.500 euro. De gemiddelde prijs van grondhuurpercelen rond Paramaribo en Wanica is 20.000 euro. Voor iets van 10.000 euro mag je een gat in de lucht springen, maar zorg ook gelijk voor een goed vervoersmiddel, want bussen komen daar niet. Hoe komt men aan die prijzen en wie kunnen die betalen?

In 2005 verkocht een verkavelaar op Kasabaholo eigendomspercelen van net geen 400m2 voor US$ 7.500. In 2007 werd een stuk grond daar getaxeerd op 17.000 euro. In het taxatierapport stond naast de ligging en de oppervlakte, dat het ging om een project met onverharde wegen en open riolering, met aansluiting mogelijk op alle nutsvoorzieningen en recht van eigendom. Intussen zijn de wegen in het project verhard. Is dat de verklaring voor het gegeven dat percelen er anno 2021 aangeboden worden voor tussen de 35.000 en 42.000 euro?

Eind 2019 stonden in een zijstraat in het Leidingengebied, district Wanica, enkele percelen van ongeveer 500m2 te koop voor 17.000 euro per stuk. Een jong koppel toonde interesse en ging aan de slag om de financiering te regelen. Het proces heeft 3 maanden geduurd. Toen het zover was, begin 2020, kregen de mensen te horen dat de prijs nu 25.000 euro was. Take it or leave it. Zij hebben het perceel niet gekocht. Met de aanbetaling, de hoge koers en bijhorende jarenlange aflossing, zouden ze toch ook niet kunnen bouwen, noch sparen daarvoor.

De prijs is dus in korte tijd enorm gestegen. Het lijkt alsof je naar de winkel gaat om een paar eieren te kopen en merkt dat die wéér duurder zijn geworden. Marktmechanisme, zoals bij de bepaling van de hoogte van de valutakoers? Valuta zijn schaars, de vraag is groot, dus je moet er veel SRD’s voor neertellen. Maar grond is niet schaars in Suriname! Waarom dan zo een hoge prijs en nog wel in valuta?

Het lijkt billijk dat afhankelijk van titel op de grond, buurt en grootte, percelen in prijs zullen verschillen. Voor een eigendomsperceel in, of in de buurt van, de stad moet je waarschijnlijk wat meer neertellen dan voor een ‘afgelegen’ stuk grondhuur. Het is echter absurd dat er voor een stuk grond duizenden euro’s gedokt moeten worden, terwijl het gemiddelde loon bij de overheid, de grootste werkgever in het land, netto pakweg in de buurt van SRD 3.000, oftewel 150 euro per maand is.

Slechts een selecte groep kan dus grond kopen. De meeste kopers van percelen in het eerdergenoemde project zijn op dit moment Nederlanders van Surinaamse afkomst. Ligt daar het antwoord op de vraag?  Daar moeten wij als Surinamers tegen opboksen. De markt is niet op ons gericht. De handenvol Nederlanders die hier grond kopen, stuwen de prijs, maken de markt lucratief. Het interesseert de speculanten niet dat een gewone Surinamer zich in allerlei bochten moet wringen om eigenaar te worden van een kluit aarde.

Als de prijs van bouwgrond zo hoog is, omdat buitenlanders bereid zijn die prijs te betalen, dan moet er een oplossing komen voor Surinamers, die hier gewoon rond moeten komen met SRD 3.000 per maand en ook een eigen huis willen neerzetten. Men moet maar eindelijk gaan erkennen dat lonen in Suriname bij ontwikkelingen achter zijn gebleven. Voor goederen en diensten vraagt men prijzen die afgestemd zijn op buitenlandse salarissen, dáár moet eens wat aan gedaan worden!

In een land in recessie, met allerlei problemen, wegen die niet worden onderhouden, waarin mensen steeds armer worden en er op dit moment niet echt grote economische sprongen vooruit worden gemaakt, plus nu in het verschiet een IMF-versoberingsprogramma, zou grond niet zo exorbitant duur moeten zijn en zou de prijs in valuta jaarlijks slechts minimaal moeten stijgen.

De overheid moet dit alles eens goed gaan ordenen en ervoor zorgen dat eenieder met normale inspanning kan komen aan een stuk grond in een goede buurt met nutsvoorzieningen, wegen, goede verbindingen en openbaar vervoer. Zorg dus voor een deugdelijk grond- en grondprijsbeleid. Geef Surinamers de optie om in aanmerking te komen voor een stuk grond tegen een aannemelijk bedrag. Speculeren met grondhuurpercelen moet absoluut verboden worden.

Glis zet een prachtig gebouw op aan de Jagernath Lachmonstraat. Binnenkort kunnen we in een riant gebouw onze grondzaken gaan vastleggen. Maar de status quo is wat het is. De grond is duur! Een perceel kopen is op dit moment je hoofd in een strop leggen en hopen dat het krukje waarop je staat niet omvalt, anders bestaat de kans dat je eigenaar wordt van 2 m2 grond. En ook dat is niet goedkoop.

Mariska Headley