Het beroepsgeheim, Hoefdraad en het algemeen belang

De afwezigheid van ex-minister Hoefdraad bij zijn strafproces heeft een wel heel interessante vraag opgeworpen naar mijn mening. Het is namelijk zo dat elke keer wanneer er door de journalisten aan de advocaten van Hoefdraad gevraagd wordt naar zijn locatie, zij behoorlijk geïrriteerd zich min of meer beroepen op hun beroepsgeheim.

Het beroepsgeheim of zwijgplicht houdt eenvoudig in de plicht om te zwijgen over feiten en gegevens die iemand beroepsmatig te weten is gekomen over een ander, meestal zijn cliënt. Dan maakt het niet uit van waar deze informatie aan hem of haar is toegekomen. De beroepen waarvoor onder meer het beroepsgeheim geldt zijn: medici, apothekers, advocaten, notarissen, priesters en predikanten, paramedici en psychologen. De schending van het beroepsgeheim wordt in Suriname strafbaar gesteld in artikel 332 van het Wetboek van Strafrecht met een strafdreiging van maximaal 6 maanden. Tuchtrechtelijk zal een schending van het beroepsgeheim ook zijn gevolgen hebben voor betreffende dienstverlener.

In de zaak met nummer NJ 2005, 353 gaat de Hoge Raad mee met de Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden die tot de conclusie komt dat ”het verschoningsrecht in zoverre niet absoluut is dat zich zeer uitzonderlijke omstandigheden laten denken waarin het belang dat de waarheid aan het licht komt moet prevaleren boven het verschoningsrecht”. De advocaat is verplicht tot geheimhouding van hetgeen hem beroepsmatig is toevertrouwd, binnen de door de wet en het recht gestelde grenzen. De advocaat zelf beoordeeld of wat aan hem is medegedeeld heeft te gelden als aan hem toevertrouwd en dus of en in hoeverre hem een verschoningsrecht toekomt.

Artikel 241 lid 1 onder 1 bepaalt echter dat iemand 6 maanden gevangenisstraf riskeert indien hij/zij opzettelijk iemand die schuldig is aan of vervolgd wordt ter zake van enig misdrijf, verbergt of hem/haar behulpzaam is in het ontkomen aan de nasporing van of aanhouding door de ambtenaren der justitie of politie.

Op grond van het bovenstaande zal de vraag moeten beantwoorden of en welk belang de advocaat dient bij het geheimhouden van de “schuilplaats” van Hoefdraad. Aan de ene kant hebben ze een beroepsgeheim waarbij schending daarvan inhoudt dat zij strafbaar gesteld kunnen worden. Aan de andere kant stelt de wet dat het opzettelijk meewerken aan het verbergen of verborgen houden van iemand die wordt opgespoord of vervolgd wordt ook strafbaar is. Beide vergrijpen zijn misdrijven.

Het Hoger Doel, zo stelt de advocaat steeds, is om de waarborging van wet en recht voor een ieder te garanderen. Ze zijn de hoeders van de Rechtstaat. Daarmee stelt de advocaat een hoger (objectief) belang te dienen dan het belang van een eventuele individu. Rechtsvinding en rechtswaarborging zijn algemene idealen en dienen een maatschappelijk belang. Maar we weten allemaal dat de advocaat de laatste zal zijn die moet spreken over maatschappelijk belang, omdat de advocaat in de uitoefening van zijn/haar beroep nimmer uitgaat van een algemeen of maatschappelijk belang. Het belang van de advocaat is per definitie subjectief en voor een betreffende zaak gebonden aan het belang van hun cliënt.

Nu de vraag: welk belang dienen de advocaten van Hoefdraad met hun weigering de 'schuilplaats' van Hoefdraad bekend te maken? Het algemeen belang of het subjectief belang van Hoefdraad of hun eigen belang? En wie kan daar een oordeel over geven?

En de belangrijkste vraag op een ieders tong.