Visserboten uit diverse landen aangemeerd bij Cevihas. Een vloot van 80 boten is onttrokken aan dit staatsbedrijf. Hiertegen is protest aangetekend. (Foto's: René Gompers)
Bij het uitladen van vis vindt er fysieke controle plaats bij Cevihas.
Ook na het laden wordt de vis gecontroleerd.
Er is ook werk voor anderen ontstaan. Een dienst repareert de boten op land, onderhoudt of repareert.

Minister Prahlad Sewdien van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) heeft aan SAIL NV op 16 januari toestemming verleend “om redsnapper vaartuigen toe te laten en hun vangsten te lossen voor de verdere verwerking”. In de praktijk blijkt dat de vangst niet bij SAIL wordt verwerkt maar bij Deep Sea Fisheries, een onderneming van Yokohama Group of Companies. Op 21 januari heeft de president-commissaris van Cevihas, Joel Domini, middels een brief de minister meegedeeld niet eens te zijn met het besluit. Hij heeft Sewdien ook verzocht om het besluit terug te draaien. De werknemersbond van Cevihas heeft op 2 februari een protest laten horen.

Vakbondsleider Dayanand Dwarka is met enkele bestuursleden, vrijdag bij Cevihas NV, dieper ingegaan op de kwestie. Daarbij zijn uitspraken van de minister en Assembleelid Asis Gajadien doorgeprikt. Minister Sewdien heeft uitgelegd dat hij zo gehandeld heeft om SAIL te helpen overleven. Gajadien stelt dat Cevihas een monopoliepositie heeft en dat alles opengegooid moet worden. De bond benadrukt dat juist om orde te brengen in de grote vloten en enorme visvangsten in Surinaamse wateren, Cevihas sinds 2010 per resolutie is aangewezen als officiële losplaats van de Venezolaanse redsnapper vloot, de Chinese- en Surinaamse trawlers, en de in Panama geregistreerde tuna-vloot. Hoewel er nog andere aanmeerplaatsen zijn voor de kleinere vissers, en ze volgens hun vergunning niet verplicht zijn met Cevihas te dealen, doen ze toch graag zaken met het overheidsbedrijf, geeft de bond aan.

Een belangrijke taak van Cevihas is dat de vangsten fysiek worden gecontroleerd; de lading moet ter plekke gelost worden. Hierdoor wordt er informatie verzameld over de visindustrie: hoeveel vis in een bepaalde tijd door wie gevangen wordt. Hierdoor kan worden uitgerekend hoeveel het land per jaar hoort te verdienen. Na de controle wordt de vis door de visverwerkingsbedrijven meegenomen. Cevihas zorgt er ook voor dat de boten en bemanning voorzien worden van benodigdheden. Ondertussen is er ook werk voor anderen ontstaan, zoals een dienst die de boten op land onderhoudt of repareert.

De bond deelt mee dat sinds het besluit is genomen de boten van Deep Sea Fisheries (een vloot die uit 80 vaartuigen bestaat) niet meer bij Cevihas op Dijkveld komen voor afhandeling en andere zaken. Dwarka geeft aan dat Deep Sea Fisheries altijd geprobeerd heeft de fysieke controle bij Cevihas te omzeilen en dat de verschillende pogingen daartoe zijn mislukt. “Met het besluit van LVV  heeft zij haar zin gekregen,” merkt hij op. “In de eerste dagen na het besluit meerden ze aan bij SAIL om de administratieve controle te doen. Er was geen fysieke controle. Daarna voeren de boten door tot naar de havens van Deep Sea Fisheries op Domburg. Toen de minister hierachter kwam, heeft hij direct ingegrepen. Nu wordt de vangst wel uitgeladen en fysiek gecontroleerd. Maar de redsnapper wordt niet bij SAIL verwerkt. De vis wordt over de weg helemaal naar Domburg vervoerd voor verwerking bij Deep Sea Fisheries. De weg is langer. Terwijl de minister uitlegde dat redsnapper zo min mogelijk ‘handling’ moet hebben.” 


Minister Sewdien heeft aan Dwarka een ‘management letter’ en andere documenten over financiële misstanden meegegeven. Maar er staat niets in dat het besluit rechtvaardigt, meent Dwarka. De minister deelde ook mee dat Venezolaanse vissers via hun ambassadeur hebben geklaagd over een slechte behandeling, hoge tarieven en dat ze uitgeperst worden. Zij gaan daarom buiten Suriname hun vis verkopen gaf Sewdien aan. Dwarka deelt mee dat er tot nu geen klachten zijn geweest over de tarieven en dienstverlening. De tarieven zijn de afgelopen jaren nauwelijks aangepast. Er is geen behoefte aan drastische verhogingen omdat de afhandeling in US-dollar wordt gedaan. Net als de goudsector wordt in de visindustrie met valuta gewerkt.

Dat de vissers buiten Suriname hun vangst gaan verkopen is een algemeen probleem, benadrukt Dwarka. Dat heeft niets met Cevihas te maken. Een gemiddelde boot levert tussen de 5 en 8 ton redsnapper per keer aan. In een maand zijn er twee leveringen per boot. In Suriname wordt een kilo red snapper voor US$ 4 opgekocht. In het buitenland kan de visser twee keer zoveel krijgen. “Dit is een probleem van de hele sector,” zegt Dwarka. “We weten allemaal dat onze vis weg gesmokkeld wordt. Het ligt aan de overheid om dit tegen te gaan. Cevihas heeft ook niets met vergunningen te maken. Dat ligt allemaal aan LVV.”

Sewdien heeft meegedeeld dat hij met de president-commissaris heeft vergaderd over het besluit. Maar een brief van 21 januari toont aan dat Domini de minister heeft uitgelegd waarom het besluit geen goede is. De bond vraagt zich af waarom het toch aangehouden wordt nu ook duidelijk is dat de praktijk anders uitwijst. De verwerking gebeurt toch bij Deep Sea Fisheries en niet bij SAIL zoals in het besluit is aangegeven. Sail kan overigens de verwerking niet doen, merkt de vakbondsleider op. Deep Sea Fisheries  heeft alle faciliteiten en kunde om volgens internationale standaarden de verwerking te doen.

De bond roept de beleidsmakers op om zich goed te laten informeren en niet besluiten nemen waarbij “dit goed draaiende overheidsbedrijf, de enige is die geen subsidie nodig heeft,” in de problemen raakt. Dwarka benadrukt dat zij er alles aan moet doen om de smokkel van vis te voorkomen, zodat het land niet langer miljoenen Amerikaanse dollar aan inkomsten misloopt. Minister Sewdien heeft op de protestdag een handreiking gedaan. De bond neemt deze aan en wil zo snel mogelijk tot een oplossing komen, geeft Dwarka aan. De werknemersbond vreest dat door dit besluit Cevihas 40 procent van de inkomsten kwijtraakt. 80 van de 200 boten komen geen zaken meer doen bij Cevihas.

René Gompers