De Surinaamse regering heeft onlangs besloten om de koers van 1 USD tegen 14 SRD in waarde te laten dalen. Het was beschamend om te lezen hoe de officiële presentatie van het ministerie van Financiën in Starnieuws van 19 september 2020 doorspekt was met grammaticale- en spelfouten. Een cruciale jargonfout was de economische term ‘Debt to GDP’ (GDP=Gross Domestic Product), de schuldratio. Dept (zoals in de presentatie) hoort niet met een p, maar met een b geschreven te worden: DEBT. We mogen toch verwachten dat deze presentaties worden opgesteld door ervaren economen en geredigeerd door communicatiedeskundigen? Waar zijn de deskundigen die ons zo vaak werd beloofd?

Zowel de minister van Financiën als de Governor van de Centrale Bank van Suriname hebben kennis en ervaring in het verzekeringswezen. Aan hun competenties op dat gebied twijfelen we niet. Het ontbreekt beide heren echter aan monetair-economische kennis en ervaring, die juist nu hard nodig zijn om een failliet land te leiden. Dit artikel is niet bedoeld om hen negatief te bespreken, maar juist om hen een hart onder de riem te steken. In principe heeft het beoordelingsvermogen van president Santokhi, net als de vorige president Bouterse, een flinke knauw opgelopen in het maken van belangrijke management keuzes.

Kern SRD-probleem
Noch de verzoeken van de Governor om niet meer op de 'zwarte' markt valuta te wisselen, noch de afgekondigde maatregelen van de minister van Financiën, zullen helpen om de SRD te versterken. De verdiencapaciteit van ons land moet simpelweg omhoog om een constante toestroom aan valuta op gang te brengen. Pas dan zal er aan de vraag kunnen worden voldaan en komt er weer rust op de valutamarkt. Nu is de zwarte markt de baas over de valutamarkt en dit zal voorlopig zo blijven, omdat de CBvS niet aan de vraag kan voldoen, door gebrek aan valuta en interventiekracht.

Dit gegeven in relatie tot onze importeconomie en de informele dollarisering in Suriname, zal steeds voor stress voor onze SRD zorgen. Er is buiten de banken om veel contant geld in omloop, vanwege directe en indirecte monetaire financiering. Daarom kunnen handelaren en winkeliers tegen elkaar opbieden met de SRD, voor de gewenste Euro's of Dollars, die noodzakelijk zijn voor hun bedrijfsvoering. Als de CBvS niet aan de vraag kan voldoen, dan kan zij niet van burgers verwachten dat die een dief worden van hun eigen portemonnee, door 400 tot 500 SRD minder te toucheren voor 100 USD of Euro. Dat is gewoon niet realistisch.


 Hoeveelheid SRD bankbiljetten in omloop (Bron: Lloyd Cameron)

Advies
Als de monetaire autoriteiten niet aan de valutavraag kunnen voldoen, zal men inventief moeten zijn en out of the box moeten denken voor een duurzame oplossing. Draai de economische wetmatigheid van vraag en aanbod om! Wie niet sterk is, moet slim zijn! Het overtollig geld in onze economie zit bij winkeliers, grootondernemers en handelaren, die de import en surplus aan SRD-cash stevig in handen hebben. Hierdoor blijven ze opbieden, en verstoren zo constant de plannen van de regering. Pak daarom de aanbodkant aan. Door te beginnen met het afromen van SRD’s uit de economie, wordt de SRD schaarser doordat het aanbod vermindert, waardoor de SRD geleidelijk aan stabieler wordt t.o.v. de buitenlandse valuta’s. De hoeveelheid geld in omloop neemt sinds 2010 alleen maar toe en dat is de voornaamste reden voor de ontwaarding van de SRD.

Als eerste maatregel: Hervorm de belastingdienst en pak de goud- en houtsector aan door per direct belasting op milieu- en kwikvervuiling, goud en hout in te voeren. Zowel bedrijven als personen in deze sector, zijn belastingplichtig. Dus ook de goudsmeden, illegale porknokkers, skalianhouders en de multinationals. Stel de belastingafdracht van de goudsector verplicht, in een percentage van het gewonnen goud.

Tweede maatregel: Geef behalve obligatieleningen in USD-waarde, ook obligatieleningen of kortlopende schuldbewijzen/leningen (schatkistpapier) in SRD uit. Door honderden miljoenen SRD’s af te romen bij het volk, kan de regering de binnenlandse tekorten op de betalingsbalans inlopen, het aanbod van de SRD’s beïnvloeden en voldoen aan de alsmaar terugkerende maandelijkse binnenlandse verplichtingen.

Derde maatregel: Voorzie toekomstige nieuwe bankbiljetten van een expiratiedatum. Na deze datum zijn de bankbiljetten waardeloos. Om de waarde van bankbiljetten te behouden zal men deze verplicht moeten inleveren bij de bank en krijgt men de tegenwaarde op de bankrekening terug. Hierdoor wordt ook de burger gedwongen om giraal te gaan en creëert de centrale bank tegelijkertijd meer interventiekracht voor zichzelf. Dit komt de productiviteit, het financieel overzicht en de inningskracht van de belastingdienst alleen maar ten goede.

Peter M. Wolff
Petermartinwolff@outlook.com