Pe A Moni De?

Een heel bekende vraag, doch thans zeer actueel. PE A MONI DE?

Maar deze keer is het niet gericht aan de vorige of huidige regering. De verschillende banken in Suriname hebben in Paramaribo alleen al tig pinautomaten. Maar vanaf de 1e  tot en met de laatste dag van de maand is het een ramp om aan contant geld te komen. Bijna 95% van de tijd schijnen de automaten niet te werken of zijn ze reeds leeg “geplunderd” door de gelukkigen die nog net wat hebben kunnen lichten. Velen maken er een dagtaak van om langs de verschillende bekende locaties rond te rijden om te kijken of ze nog wat uit de pinautomaten kunnen “trekken”. Men is zelfs bereid om in lange rijen te staan om aan het zo gewilde “goed” te komen.

Wie toch niet wil wachten kan ook gewoon bij de banken terecht maar dat is soms ook een lijdensweg. Je moet er in sommige gevallen heel vroeg zijn om een nummer te bemachtigen om binnen te komen om aan je eigen geld te komen. Daarnaast heffen de banken tegenwoordig een hoger tarief om je jouw eigen geld te overhandigen. Stel je eens voor: je moet de bank te betalen om geld van je eigen rekening te mogen lichten. Dat komt bovenop het bedrag die maandelijk aan jouw in rekening wordt gebracht onder de noemer “service charge” en de winsten die de banken maken als gevolg van het feit dat ze jouw geld aan anderen uitlenen tegen renten van gemiddeld 15% tot 24% per jaar.

De Banken geven aan dat ze hiermee het giraal betaal verkeer willen bemoedigen. Alles mooi en waar maar beseffen de banken (en de overige monetaire autoriteiten) wel voldoende dat de Surinaamse economie nog niet daarop is berekend? De Surinaamse economie is een overwegend contante economie. De groenteboer, vis- en vleesverkopers onder de markt, de meeste hosselaars en eenvoudige kleine mannen hebben niet eens een bankrekening. Waarom? Ten eerste en belangrijkste moet gezegd worden dat de drempel om een bankrekening te openen veel te hoog is. Daarnaast gebeurt nog teveel in de zwarte of grijze circuit. Niet elke ondernemer is bij de KKF ingeschreven. En al hebben we allemaal bankrekeningen dan nog is het een moeilijke zaak. Een heleboel ondernemers klagen steen en been dat hun aanvraag voor POS-apparaten nog in behandeling is of dat ze al een hele tijd moeten wachten om van POS-apparaten voorzien te worden. En ook indien het defect raakt duurt het een tijdje voor het euvel verholpen is. Giraal betalen is dan dus ook niet mogelijk.

Vele banken hebben nu ook online platvormen die ze de samenleving aanbieden om betalingen te verrichten. Voorwaarde daarbij is dat de ontvangende partij ook over die mogelijkheid moet beschikken en het hebben van internet. En juist internet is een groot probleem in Suriname. De kwaliteit laat soms veel te wensen over en je betaald er veel voor. Gemiddeld ben je SRD 150 kwijt aan een 30 dagen plan. Dat zijn dan weer extra kosten verbonden aan het gebruik van girale mogelijkheden. Tegenwoordig wil je dus zoveel mogelijke bezuinigen dan kan je die SRD 150 wel anders gebruiken.

Feit is dat er een structureel tekort bij de banken is aan chartaal geld. De problemen die wij de afgelopen periode hebben gehad met de banken en het afnemende vertrouwen in de economie heeft het volk ertoe geleid om het Surinaams geld op te potten thuis. En daar moeten de banken eerst aan werken. De banken klagen dat er een tekort is aan geld maar hebben zij wel gezocht naar het geld, waar is het geld naar toe gegaan. Bij wie zit het geld? Wie heeft zoveel macht om de Surinaamse economie op deze manier te gijzelen?

Kortom: PE A MONI DE???
Mr. J.N. Rambhadjan