Het was een rede van hoop, de inaugurele speech van president Santokhi op 16 juli. Hoop, als een voorschot op toekomstig geluk. Hoopvol was ook hetgeen de nieuwe voorzitter van De Nationale Assemblee (DNA), Marinus Bee, ons voorhield in zijn maidenspeech op 14 juli. Voorzitter Bee beloofde dat de controlerende functie van DNA weer tot leven gebracht zal worden. Marinus Bee begrijpt dat waakzaamheid, controle en kritiek essentiële ingrediënten zijn van de democratie. Het is immers een feit dat de kwaliteit van de democratie afhangt van de waakzaamheid van de burgers. Regeringen kunnen de mooiste plannen hebben, als er geen controle of kritische begeleiding is blijven die plannen plannen.

Helaas zijn er politici die de noodzaak van het leveren van kritiek in een democratie niet begrijpen, of niet willen begrijpen. Op dezelfde dag waarop Marinus Bee de noodzaak van controle in het parlement stipuleerde vond in Courtyard by Marriott de presentatie plaats van het nieuwe ministersteam. De 4 politieke leiders kwamen aan het woord. In de kortste speech die ik ooit van Paul Somohardjo hoorde, richtte hij zich tot de journalisten. Hij vond het niet relevant dat steeds wordt gevraagd of Brunswijk nog persoonlijk het beheer voert over zijn bedrijven, ook vond Somohardjo dat niet meer gevraagd mag worden of zijn politieke partij, Pertjajah Luhur, verworden is tot een familiebedrijf. Nadrukkelijk zei Somohardjo: It is time for change. En daar moeten de journalisten en de Surinaamse bevolking zich volgens hem (slechts) op concentreren; op de verandering. 

Maar is het Surinaamse volk niet al te lang zoet gehouden met 'Change'. Is Somohardjo vergeten dat de  'change' die op 25 februari 1980 werd beloofd het volk in grote armoede stortte, terwijl dezelfde 'change' voor een kleine elitaire groep in diezelfde periode ongekende financiële rijkdom bracht. In 2010 hoorden wij in het paarse huis een politicus/prediker zingen 'Kenki sa kon'.  Die kenki is gekomen, maar wederom waren grote delen van het Surinaamse volk het slachtoffer van juist die 'kenki'. 

In een democratie moeten leiders middels kritische vragen bij de les blijven. Het volk wil geen verandering om de verandering, maar wel verbetering; meer nog duurzame ontwikkeling. Journalisten zullen vragen blijven stellen of politici dat leuk vinden of niet, terwijl politieke functionarissen - die door het volk betaald worden - te allen tijden verantwoording verschuldigd zijn aan dat volk.

Of de Pertjajah Luhur verworden is tot een familiebedrijf gaat primair de leden van de partij aan. Maar aangezien bij elke verkiezing de partij vraagt om de gunst van de kiezer, moet de kiezer zich ook bezighouden met mogelijke transformaties binnen die politieke organisatie. In plaats van journalisten de les te lezen zou Paul Somohardjo voor de afwisseling eens naar binnen kunnen kijken. Ik schrijf bewust niet naar binnen gekeerd zijn.  Somohardjo zal zich moeten aanpassen aan de tijd anders zou de tijd wel ongenadig met hem en zijn partij kunnen afrekenen. Hij zegt bij elke verkiezing voor “ten (10) te gaan”. Bij deze verkiezingen kreeg hij reeds het eerste cijfer van de 10. Bij ongewijzigd beleid zou zijn partij bij de volgende verkiezingen het laatste cijfer van de 10 als resultaat gepresenteerd kunnen krijgen.

Een dag na de hoopvolle rede van president Santokhi zag ik langs de weg een billboard met daarop: “We can do the job”. Het zoveelste voorbeeld dat het gemakkelijker is een citaat van een grote geest te kopiëren dan in zijn voetsporen te treden. 

Als je Staatsmacht overdraagt en de pensioenen alsook salarissen van ambtenaren en de sociale voorzieningen in die maand niet uitbetaald kunnen worden;

als de aflossingen van torenhoge schulden in die maand niet gedaan kunnen worden;

als internationale ratingbureaus ons land niet veel meer waard achten dan de op één na laagste notering,

als er onvoldoende medicijnen zijn voor de burgers: 

als dit jouw nalatenschap is “Then you can do the job … however very poorly”.

De zittende president stemde ermee in om vervroegd – op 16 juli – de macht over te dragen. Enkele data flitsten door mijn hoofd. Ik vroeg mij af wat de connectie is tussen D.D. Bouterse en het getal 16. 

Op 25 februari 1980 werd de macht in Suriname overgenomen door de groep van 16 o.l.v. D. D. Bouterse 

Op 8 december 1982 werden 16 personen uit hun bed gelicht.

In maart 2015 werd Dino, de zoon van Bouterse in New York veroordeeld tot 16 jaar gevangenisstraf.

Bij de laatst gehouden verkiezingen op 25 mei  verwierf de NDP – waarvan Bouterse voorzitter is 16 zetels.

Op 16 juli 2020 droeg Bouterse de presidentiële sjerp over aan Chan Santokhi. 

Hans Breeveld