Het is zover. Het Verenigd Koninkrijk is officieel uit de Europese Unie. (Foto's: Reuters)
Het
Verenigd Koninkrijk is vandaag officieel uit de Europese Unie gestapt voor een onzekere toekomst.
Voorstaanders van de Brexit vierden hun overwinning en lieten de champagnekurken
knallen voor een "onafhankelijkheidsdag" die volgens hen een nieuw
tijdperk voor het land markeert.
Het Verenigd
Koninkrijk (VK) keerde om 2300 GMT na 47 jaar zijn rug voor het naoorlogse
project na de Tweede Wereldoorlog dat bedoeld was om de verwoeste naties van
Europa op te bouwen tot een mondiale macht.
Naast
het Britse parlement juichten met vlaggen zwaaiende Brexit-aanhangers, in een mix van nostalgie, patriottisme en
opstandigheid. Sommigen zongen "God Save the Queen", terwijl anderen
knuffelden te midden van de rook van vuurwerk.
"De
oorlog is voorbij: we hebben gewonnen," vertelde Nigel Farage, een
toonaangevende campagnevoerder voor Brexit, aan de menigte. "Dit is het
belangrijkste moment in de moderne geschiedenis van onze grote natie." Op
de witte kliffen van Dover werd de boodschap: "Het VK heeft de EU
verlaten" geprojecteerd tussen een Britse en een EU-vlag.
Ooit
beschouwd als de onwaarschijnlijke droom van een bonte bemanning van
'eurosceptici' aan de rand van de Britse politiek, verzwakt Brexit ook de EU
die bedoeld was als een manier om de eeuwenoude Europese grootmachten na eeuwen
van conflict, in vrede samen te binden.
Toen
de exit-dag eindelijk kwam, na 3,5
jaar geruzie sinds het referendum van 2016, was het een soort anticlimax:
terwijl Brexit aanhangers in de regen al zwaaiend met vlaggen proosten op de
vrijheid, toonden veel Britten onverschilligheid of opluchting.
"Voor
veel mensen is dit een verbazingwekkend moment van hoop, een moment dat ze
dachten dat het nooit zou komen", zei premier Boris Johnson, de in New
York geboren leider van de officiële campagne 'Leave'. Hij vierde het in Downing Street met Engelse mousserende wijn en een
duidelijk Brits assortiment hapjes waaronder Shropshire blauwe kaas en
Yorkshire puddingen met rundvlees en mierikswortel.
De
krachtigste leiders van de EU, de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de
Franse president Emmanuel Macron, beschouwden Brexit als een triest moment dat
een keerpunt voor Europa was. De EU waarschuwde dat vertrekken erger zou zijn
dan blijven.De Amerikaanse
president Donald Trump heeft de Brexit al lang ondersteund. Zijn minister van
Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, zei dat Britten wilden ontsnappen aan de
"tirannie van Brussel".
Op het
EU-hoofdkantoor in Brussel werd de Britse vlag gestreken. Er zal echter weinig onmiddellijk veranderen, aangezien een
overgangsperiode het Verenigd Koninkrijk als lid in alle behalve naam tot het
einde van 2020 houdt.
'Onafhankelijkheidsdag'
Bestempeld als een epische kans of als een ernstige fout, Brexit heeft lang
gekoesterde opvattingen over Groot-Brittannië op zijn kop gezet net zoals de
wereld worstelt met de opkomst van China en de diepste divisies van het Westen
sinds de val van de Sovjet-Unie in 1991, waarvan de bevrijde satellietstaten
later toetraden tot de EU. Het verkleint ook de EU. Rond middernacht in Brussel
verloor het blok 15% van zijn economie, zijn grootste militaire uitgaven en de
internationale financiële hoofdstad van de wereld, Londen.
Verlaten
was ooit een vergezocht idee: het Verenigd Koninkrijk trad in 1973 toe als 'de
zieke man van Europa' en minder dan twee decennia geleden ruzieden Britse
leiders over de vraag of ze zouden toetreden tot de euro.Maar de onrust van de crisis in de eurozone,
de angst voor massale immigratie en misrekeningen door voormalig premier David
Cameron leidden ertoe dat de stemmen van 52% tot 48% in 2016 beslisten tot het
uittreden van het Verenigd Koninkrijk.
Voor
voorstanders is Brexit "onafhankelijkheidsdag" - een ontsnapping uit
wat zij beschouwen als een door Duitsland gedomineerd project met een gedoemde
eenheidsmunt die zijn 500 miljoen mensen tekortschiet. Ze hopen dat vertrek
hervormingen inluidt om Groot-Brittannië te hervormen en het voor zijn Europese
rivalen voort te stuwen.
Onzekere toekomst
Tegenstanders
zeggen dat Brexit een dwaasheid is die het Westen zal verzwakken en wat overblijft van de wereldwijde invloed
van Groot-Brittannië zal torpederen, zijn economie zal ondermijnen en
uiteindelijk zal resulteren in een minder kosmopolitische reeks eilanden.
David
Tucker (75) zei dat hij vanuit
Wales naar Londen was gekomen om te demonstreren in de hoop dat anderen het
vooruitzicht op een dag tot toetreding tot de EU in stand zouden houden.
"Het is een tragedie," zei hij. “We maakten ooit deel uit van het
krachtigste economische blok ter wereld. Nu zijn we gewoon een naar binnen
gericht eiland dat kleiner wordt.”
Johnson
heeft beloofd een brede vrijhandelsovereenkomst te sluiten met de EU, 's
werelds grootste handelsblok, hoewel Merkel en Macron hebben gewaarschuwd dat
vertrekken moeilijker zal zijn dan blijven.
Maar
de Brexit ging altijd over veel meer dan Europa. Het referendum legde diepe
interne verdeeldheid bloot en leidde tot zelfonderzoek over alles, van immigratie tot imperium en moderne Britten.
Het
heeft de structuur getest van wat nu een onverenigd koninkrijk lijkt: Engeland en Wales stemden om te vertrekken,
maar Schotland en Noord-Ierland wilden blijven. De verschillen kunnen een nieuw
referendum over Schotse onafhankelijkheid bespoedigen en zelfs een duw geven
voor een verenigd Ierland.
"We
hebben genoeg van de Europese Unie, we willen het niet," zei Adrian
Langshaw (42). "We willen een
soevereine natie zijn en leven als een Britse natie, onze beslissingen nemen,
onze regels maken en leven hoe wij willen."