Zimbabwe: Leger patrouilleert door spookstad Harare

De hoofdstad van Zimbabwe, Harare, is verworden tot een spookstad. De meeste mensen kiezen ervoor om binnen te blijven voorafgaand aan het vrijgeven van de betwiste resultaten van de presidentsverkiezingen. Troepen patrouilleerden voor de tweede achtereenvolgende dag in het stadscentrum en sommeerden mensen om zich te gedragen.

Bij schermutselingen woensdag in de stad tussen de veiligheidstroepen en aanhangers van oppositieleider Nelson Chamisa, zijn zes mensen gedood. Hij zegt dat de stemming van maandag is gemanipuleerd om president Emmerson Mnangagwa de overwinning te geven.

De kiescommissie, Zimbabwe Electoral Commission (ZEC), zei dat er "absoluut geen fraude" was, en dat het in de nacht zou beginnen met het vrijgeven van de presidentiële resultaten. Chamisa blijft erbij dat hij heeft gewonnen en heeft zijn aanhangers opgeroepen om te wachten op "massa vieringen".

De verkiezingen waren de eerste sinds de oude heerser Robert Mugabe (94), in november werd verdreven. De stemming was bedoeld om Zimbabwe op een nieuw pad te brengen na het repressieve bewind van Mugabe.

De MDC-alliantie van Chamisa heeft het leger echter beschuldigd van het gebruik van buitensporig geweld om de protesten van woensdag te onderdrukken. Mnangagwa zei dat de regering in gesprek was met Chamisa om de crisis te bezweren. Hij stelde een onafhankelijk onderzoek voor om degenen die zich schuldig hebben gemaakt aan het geweld te berechten. "Dit land is van ons allemaal, en we zullen samen zinken of zwemmen," zei Mnangagwa in een reeks tweets.

Vandaag, donderdag, is er geen geweld gemeld. Een vrachtwagen vol gewapende politieagenten en soldaten reed rond in de stad en riep: 'Gedraag je, mensen van Zimbabwe.' De oproerpolitie deed een inval in het hoofdkwartier van de MDC-alliantie en heeft ongeveer 10 mensen opgepakt. De politie zei dat er drie mensen in het ziekenhuis zijn gestorven, waarmee het aantal doden van de onrust op zes komt. Nog eens 14 mensen raakten gewond bij het geweld, voegde de politie eraan toe.

In zijn eerste openbare verschijning sinds de verkiezingen bezocht Chamisa een aantal van de gewonden in het ziekenhuis. Hij zei dat de MDC-alliantie een nederlaag accepteerde bij de parlementsverkiezingen, maar niet bij de presidentsverkiezingen. Zanu-PF die aan de macht is sinds het land 38 jaar geleden onafhankelijk werd, heeft een tweederde parlementaire meerderheid behaald.

Secretaris-generaal Antonio Guterres van de Verenigde Naties drong er bij de politici van Zimbabwe op aan zich terughoudend op te stellen, terwijl de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Harriett Baldwin, heeft laten weten "diep bezorgd" te zijn over het geweld. De Amerikaanse ambassade in Harare adviseerde haar burgers om het stadscentrum te vermijden, na de onrust van woensdag. In een bericht aan de politici van Zimbabwe zei de ambassade dat er een "historische kans was om het land naar een betere toekomst te brengen". Het voegde eraan toe: "Geweld kan geen deel uitmaken van dat proces." China, de belangrijkste internationale bondgenoot van Zimbabwe, zei dat het hoopte dat alle partijen de belangen van het land voorop zouden stellen na een "over het algemeen vreedzame en ordentelijke" verkiezing.

De dag na de verkiezingen zei de MDC-alliantie - vooruitlopend op een officiële aankondiging- dat Chamisa de presidentsverkiezingen had gewonnen. Die uitspraak zette haar aanhangers in sommige delen van Harare ertoe ‘de overwinning’ te vieren. Toen ZEC woensdag aankondigde dat Zanu-PF de parlementaire stemming overtuigend had gewonnen, liepen zaken uit de hand.

De supporters van de oppositie waren ook boos over de vertraging bij het bekendmaken van de presidentiële resultaten. Minister van Binnenlandse Zaken Obert Mpofu zei dat de regering dergelijke protesten niet zou tolereren. De oppositie "test onze aanpak, en ik denk dat ze een grote fout maakt", zei hij.
Een woordvoerder van Chamisa veroordeelde de inzet van soldaten en het daaropvolgende verlies van mensenlevens. "Soldaten zijn getraind om te doden tijdens de oorlog Zijn burgers vijanden van de staat?" hij vroeg. "Er is geen enkele verklaring voor de wreedheid die we hebben gezien."

Zec heeft alle parlementaire resultaten bekend gemaakt. Zanu-PF heeft 144 zetels, de MDC Alliance - die bestaat uit zeven partijen- heeft er 64 en het National Patriotic Front, gevormd door loyalisten van Mugabe nadat hij was verdreven, heeft er één.
Hoewel Zanu-PF verpletterd heeft gewonnen, is er toch een terugval voor de partij. Bij de verkiezingen in 2013 won de partij namelijk 160 zetels en de MDC, toen geleid door wijlen Morgan Tsvangirai, haalde er 49.

Meer dan vijf miljoen mensen waren geregistreerd voor de stembusgang van maandag. De opkomst was 70%. De kiescommissie heeft wettelijk tot zaterdag de tijd om het resultaat van de presidentsverkiezingen bekend te maken. Om direct verkozen te worden, heeft een kandidaat 50% van de stemmen nodig. Haalt geen van de presidentskandidaten het, dan wordt op 8 september de beslissende ronde gehouden.