Akata Kondre houdt kromanti kondre prey

Vandaag wordt te Akata Kondre (Para) een kondre prey gehouden. Deze is een kromanti (kumanti) prey met als thema Bilo miti Opo, dus foto krioro (Akata kondre) tegen busi kondre sma, zegt Ernie Wolf, secretaris van de Stichting Kunjhe Akata aan Starnieuws.

“Een kromanti prey is een challenge, uitdaging tussen personen die de geest krijgen van de kromanti winti.” De kromanti mannen dagen elkaar uit door het spreken van de kromanti taal (kennis hierover), zang, dans en daad. Wat kan de één allemaal doen door die kromanti winti, dat een andere niet kan. “Bijvoorbeeld basi Ramon weet een potje te koken zonder vuur, een andere weet een eitje te koken zonder vuur en water.” Tijdens deze activiteit kan het publiek ook kennismaken met de groep van Akata Kondre die in juni vertrekt naar Ghana. Deze Ghana missie, geleid door spiritueel leider (duman) Ramon Mac-Nack wordt het puru-fyofyo ritueel gehouden. Toen de witte man in Afrika terecht kwam, hebben de zwarten hun eigen mensen verkocht aan hem, geeft Wolf aan. “Het is gebeurd en zit niet goed, blakaman ser blakaman, a san dat no bun.”

De secretaris legt uit dat wanneer er ruzie, fete is tussen personen, vooral uit het verleden dan brengt die fyofyo . “Dit is niet goed voor de levende mensen. Die fyofyo is een geestelijke blokkade in jou leven die ontstaat door ruzie, waarbij eigenlijk de vooroudergeesten komen bij kijken om te bemiddelen of te beslechten.” Nazaten van zwarte personen die hebben verkocht of van als slaaf verkochte personen, ondervinden deze geestelijke blokkades. De fyofyo veroorzaakt geestelijke onstabiliteit met ziektesymptomen, soms wel de dood en geen vooruitgang in het leven. “Un mus puru-fyofyo, die eeuwengeleden is ontstaan in Afrika.” Deze missie heeft de groep meegekregen van basi Ramon, die het op zijn beurt heeft doorgekregen via spirituele boodschappen van voorouders. De groep heeft intussen een soort ‘eed’ afgelegd voor de geestelijke eenheid tijdens de missie.

Het ritueel wordt in Ghana uitgevoerd, de plek waar de slavenhandel begon. “In onze optiek de hoofdzetel van de fyofyo” Zo zullen Ghanese cultuurkenners en obiamans ook deelnemen en eigen handelingen verrichten. Op de terugweg naar Suriname, worden in Nederland ook verzoeningsrituelen gehouden met de witte man die handelde in Afrikaanse slaven. De puru-fyofyo rituelen worden vervolgens in Paramaribo afgesloten. “Door die slavernij is er hier ook veel gebeurd: verraad, moord, etc. Je ziet dat bepaalde marron groepen niet samengaan. Of dat de stadscreolen de marrons dyuka noemen, etc. Daarvoor zullen we dan ook een verzoeningsritueel uitvoeren.”
De kondre prey begint in de vooravond en is voor eenieder toegankelijk. Er is wel een kledingvoorschrift: personen moeten een pangi bij zich hebben, over de schouder heen of om hun middel.