Inheemse volkeren in Brazilië eisen erkenning van land

Duizenden inheemse volkeren marcheerden in de hoofdstad van Brazilië en riepen de regering op om de gronden waar ze al eeuwenlang wonen officieel te erkennen en gebieden te beschermen tegen criminele activiteiten zoals illegale mijnbouw.

Met posters met boodschappen als 'De toekomst is inheems' liepen ze donderdag richting Driemachtenplein, waar het Congres, het Hooggerechtshof en het presidentiële paleis van Planalto zich in Brasilia bevinden.

Een groep inheemse leiders ging het paleis binnen om met president Luiz Inacio Lula da Silva te praten, terwijl anderen buiten het gebouw riepen: "Onze rechten zijn niet onderhandelbaar." Vorige week trok hij zich terug van de oprichting van vier inheemse gebieden, daarbij verwijzend naar tegenstand van de gouverneurs van de deelstaten.

Naast de roep om meer landerkenning protesteerden sommige stammen tegen een voorgesteld spoorwegproject van 950 km om sojabonen te vervoeren van de deelstaat Mato Grosso, in het centrale deel van het land, naar havens langs de Tapajos-rivier, een grote zijrivier van de Amazone.

Inheemse leiders van de Kayapo-, Panara- en Munduruku-stammen zeiden dat ze niet voldoende waren geraadpleegd en vreesden dat de nieuwe infrastructuur tot meer ontbossing zou leiden.

De bijeenkomst van donderdag markeerde het hoogtepunt van het jaarlijkse Free Land Indigenous Camp, dat nu aan zijn twintigste editie toe is. In tegenstelling tot de twee voorgaande jaren was de president niet uitgenodigd om het kamp, dat zich op de belangrijkste boulevard van Brasilia bevond, te bezoeken.

"Er is sprake van politieke instabiliteit, gebrek aan respect en wantrouwen", vertelde Marivelton Bare, hoofd van de Rio Negro Federatie van Inheemse Organisaties, tijdens de mars aan persbureau Associated Press.

"We hadden veel verwacht van de overheid, maar die doet heel weinig. We wisten dat het Congres vijandig zou zijn, maar niet zo erg als voorheen. En in het Congres gebruikt de regering de inheemse en milieukwesties als onderhandelingstroef", voegde Bare eraan toe, wiens organisatie 24 inheemse stammen uit het noordwestelijke deel van het Braziliaanse Amazonegebied vertegenwoordigt.

Lula, die tussen 2003 en 2010 president was, begon afgelopen januari aan een derde termijn. Sindsdien heeft zijn regering tien inheemse gebieden gecreëerd, wat volgens de leiders niet genoeg is. Volgens het Socio-Environmental Institute zonder winstoogmerk hebben ten minste 251 gebieden een aanvraag tot erkenning ingediend bij de federale overheid.

Zelfs in een langzaam tempo vormen de afbakeningen van Lula een schril contrast met die van zijn voorganger, Jair Bolsonaro, die zich aan zijn belofte hield om geen enkele centimeter extra inheems land te creëren. De eisen van de inheemse bevolking worden echter geconfronteerd met toenemende tegenstand van de machtige agrarische sector, die de steun krijgt van honderden congresleden en verschillende gouverneurs in het hele land.