Taiwanese kiezers wijzen China af, regeringspartij krijgt derde termijn

Taiwanese kiezers hebben zaterdag de presidentskandidaat van de regerende Democratische Progressieve Partij (DPP), Lai Ching-te, aan de macht gebracht, waarbij ze de Chinese druk om hem af te wijzen krachtig afwezen, omdat China zei dat het bereiken van "hereniging" niet zou opgeven.

Lai's partij, die de aparte identiteit van Taiwan verdedigt en de territoriale aanspraken van China afwijst, streefde naar een derde opeenvolgende termijn van vier jaar, wat ongekend is onder het huidige kiesstelsel van Taiwan.

Echter, in een mate van publieke frustratie over binnenlandse kwesties zoals de hoge kosten van huisvesting en stagnerende lonen na acht jaar aan de macht, verloor de DPP echter haar meerderheid in het parlement, waardoor Lai's taak moeilijker werd bij het aannemen van wetgeving.

Lai won ook slechts 40% van de stemmen in het first-past-the-post-systeem van Taiwan, in tegenstelling tot de huidige president Tsai Ing-wen, die vier jaar geleden door een verpletterende meerderheid werd herkozen. Hij kreeg meer dan 50% van de stemmen.

Toch prees Lai zijn overwinning.

"We hebben een nieuwe pagina geschreven voor de geschiedenis van de democratie in Taiwan", zei Lai, lange tijd koploper in de peilingen, tegen verslaggevers nadat zijn beide tegenstanders de nederlaag hadden toegegeven.

Lai zei dat hij de status quo in de betrekkingen in de Straat van Taiwan zou handhaven, maar dat hij "vastbesloten was Taiwan te beschermen tegen bedreigingen en intimidatie vanuit China".

Tegelijkertijd benadrukte hij de noodzaak van samenwerking en dialoog met Beijing op gelijke basis ter vervanging van de confrontatie, hoewel hij geen details gaf.

In de aanloop naar de verkiezingen hekelde China Lai als een gevaarlijke separatist en riep het de bevolking van Taiwan op om de juiste keuze te maken, terwijl het tegelijkertijd de 'extreme schade van de 'Taiwan-onafhankelijkheidslijn' van de DPP opmerkte". Ze hebben ook Lai's oproepen tot overleg herhaaldelijk afgewezen.

Het Chinese Bureau voor Taiwanese Zaken sloeg een zachtere toon aan in zijn reactie op de verkiezing van Lai en noemde hem niet bij naam. Uit de resultaten blijkt dat de DPP "niet de reguliere publieke opinie kan vertegenwoordigen' over Taiwan.

"Ons standpunt over het oplossen van de Taiwanese kwestie en het realiseren van nationale hereniging blijft consistent, en onze vastberadenheid is rotsvast", zei het.

Het voegde er echter aan toe dat China zal samenwerken met "relevante politieke partijen, groepen en mensen" uit Taiwan om uitwisselingen en samenwerking te stimuleren, en "de vreedzame ontwikkeling van de betrekkingen tussen de beide zeestraten en de zaak van nationale hereniging te bevorderen".

De verkiezingen in Taiwan vonden plaats in een tijd van toenemende geopolitieke spanningen tussen Beijing en Washington.

Het is onwaarschijnlijk dat er een einde zal komen aan de wapenwedloop door de Straat van Taiwan en de Chinese militaire druk op het eiland dat Beijing claimt als zijn 'heilige' gebied.

Sinds de laatste verkiezingen in 2020 is China betrokken geweest bij een ongekend niveau van militaire activiteit in de Straat van Taiwan, waaronder het houden van twee rondes van grote oorlogsoefeningen nabij het eiland.

Lai zei echter dat "alleen vrede beide partijen ten goede zal komen".

Er waren juichende taferelen onder een zee van juichende supporters buiten het campagnehoofdkwartier van Lai.

"De DPP is de enige partij die Taiwan echt kan beschermen", zegt tattoo-artiest Cony Lu (28), die in tranen van geluk uitbarstte. "Zoveel mensen zijn bereid samen te werken om de soevereiniteit van Taiwan te behouden."

Binnenlandse uitdagingen
Lai gaf toe dat de DPP, door het verlies van haar parlementaire meerderheid, "veel gebieden had die verbetering behoeven'.

Hij bood zijn tegenstanders echter een olijftak aan door te zeggen dat hij talent uit hun partijen zou betrekken.

Lai zei dat hij zou samenwerken met zijn electorale rivalen, Hou Yu-ih van de grootste oppositiepartij van Taiwan, de Kuomintang (KMT) en voormalig burgemeester van Taipei Ko Wen-je van de Taiwanese Volkspartij (TPP), bij het oplossen van de problemen waarmee Taiwan wordt geconfronteerd.

De Taiwanese media meldden dat de DPP 51 zetels won, tegenover de 52 van de KMT, terwijl de TPP er acht kreeg.

Ko leek open te staan voor een samenwerking met Lai.

"De TPP zal de rol spelen van een kritische minderheid, zonder te bepalen met wie we samenwerken", vertelde Ko nadat hij had toegegeven. "We zullen naar de problemen kijken. Iedereen die redelijk spreekt, zullen we steunen."

Tijdens de peilingen stroomden honderdduizenden Taiwanese jongeren massaal naar de bijeenkomsten van Ko, die naar voren is gekomen als een nieuwe kracht in het politieke landschap van Taiwan met ongeveer een kwart van de stemmen, ondanks dat hij op de laatste plaats eindigde.

Hou van de KMT, die Lai ondanks Hou's sterke protesten had afgeschilderd als pro-Beijing , maakte een buiging voor een dunne schare supporters toen hij de nederlaag accepteerde.

De opkomst bedroeg ongeveer 72% van de bijna 19 miljoen kiesgerechtigden op het eiland van 23 miljoen inwoners.

Tsai werd grondwettelijk uitgesloten van een nieuwe functie na twee ambtstermijnen.