Help een kind; doneer een usb-stick

Je kent het vast wel: je les uit het hoofd leren en een goed cijfer halen voor de repetitie. Maar heb je die leerstof wel begrepen? Soulamy Laurens probeert hierin verandering te brengen. In korte filmpjes krijgen kinderen van de GLO tot aan VOJ, op een simpele manier maar vooral in de eigen taal, uitleg over verschillende schoolvakken. “Het is zuiver bedoeld als bijles naast de schoollessen en het vervangt niets”, verduidelijkt Laurens, voorzitter van de Foundation for Research and Development in Caribbean Communities (FRDCC).

De stichting focust zich momenteel op de districtskinderen van Brokopondo, het district waar zij sinds 2009 actief is. Uitleg van de leerstof is steeds tweetalig: Nederlands in combinatie met het Saramaccaans of Satjitji, een dialectisch gekleurd Aucaans. “De tweede taal is bedoeld om het begrijpelijk te maken voor de leerlingen en hun ouders. Wij willen de ouders op deze manier betrekken. Als zij het verstaan en begrijpen kunnen zij hun kinderen thuis helpen.”

Met als projectnaam Bokopondo ta heepi Bokopondo (Brokopondo helpt Brokopondo) produceert een team van dertien personen - elf uit dit district zelf – de video’s voor de scholieren. We hebben voor videoproducties gekozen omdat veel ouders hun kinderen een smart device geven zoals mobieltjes, tablets of laptops. “In plaats van naar gewoon entertainment te kijken op YouTube, kunnen ze op dit educatief programma klikken en iets herkenbaars in hun eigen taal volgen.”

Bijscholing basis en exacte vakken
Voor nu leren de GLO-scholieren over taal en rekenen, “onderwerpen waarvan wij intussen weten dat zij enorme moeite mee hebben”. En leerlingen van het VOJ kunnen zich bijscholen in wiskunde en natuurkunde. “Deze twee exacte vakken zijn toegevoegd op basis van de ervaring met het Rosebel-beurzenprogramma en onze eigen ervaring op school. Die vakken waren ‘killing’ voor ons.”

Fase één met vijftien videoproducties Bokopondo ta heepi Bokopondo is intussen afgerond. Een deel van de video’s gaat al viraal via de website en Facebook pagina van de organisatie. En voor kinderen die geen toegang tot het internet hebben, bestaat de optie van een persoonlijke usb-stick. Tegenwoordig zijn de meeste oude ‘bolle’ televisies vervangen door smart tv’s met usb-ingangen. “En wij willen issues voorkomen dat iemand zegt ‘ik wil volgen, maar ik heb geen internet’.”

Achterstand in leerstof
Het idee voor de videoproducties komt niet uit de lucht vallen. De stichting doet tal van onderwijsprojecten in Brokopondo, zoals het Rosebel-beurzenprogramma voor scholieren. Kinderen die het goed doen, kunnen met een beurs verder studeren in Paramaribo. Ze komen onder hoede van FRDCC en de focus is vooral hun opvang en huiswerkbegeleiding.

Maar huisvesting in de stad bleek al snel genoeg niet het enige probleem, vertelt Laurens. De pientere districtskinderen kunnen niet meegaan met hun stadsklasgenoten. Er is een niveauverschil. Een overgroot deel van hen heeft een achterstand in de leerstof. “Misschien is dat onderdeel niet behandeld op hun districtsschool of hebben ze het toen niet begrepen.”

Taalprobleem
Haar onderzoek naar de cultuur en gesprekken met ouders, leerkrachten en leerlingen in Brokopondo, toont onder meer een minimale participatie aan van ouders bij schoolwerk van hun kinderen. Alles bij elkaar opgeteld wijst uit dat er een taalprobleem is. “De mensen kunnen zich niet uiten. De leerlingen kunnen geen vragen stellen in die taal of horen al gauw ‘je bent onbeschoft’. Maar het is hun manier van praten en heeft niets met ongemanierdheid te maken”, geeft Laurens aan.

“Ik moest iets doen. Ik was al moe om keer op keer de discussie te voeren over de ‘achterstand in het binnenland’. Kinderen kijken naar mij op en zien mij als voorbeeldfiguur.” Na drie jaren voorbereiding, ging Laurens samen met andere ex-districtsjongeren, waaronder drie ex-bursalen uit het Rosebel-programma, aan de slag. “Een van de ex-bursalen is nu onderwijzeres in Brokopondo. Zij geven op deze manier terug aan Brokopondo.”

Video’s helpen bij achterstand
De video’s gaan viraal in een periode waar delen van Brokopondo al drie maanden kampen met wateroverlast. “Toeval bestaat niet”, stelt Laurens. “Het gaat om bewustwording dat er iets gedaan kan worden. Hiermee geven wij aan dat je niet stil hoeft te zitten, maar je kunt zelf iets doen.” De filmpjes kunnen de leerlingen (in gebieden met wateroverlast) helpen bij een eventuele vertraging en/of achterstand in het onderwijs. “Ik denk dat de overheid nog niet heeft kunnen inzien hoe belangrijk Ngo's zijn in de samenleving. Het moment dat zij dat inziet denk ik het dat werk van de overheid makkelijker en directer zal zijn.”

Vooral ouders reageren enthousiast op de filmpjes. “De vraag vanuit de gemeenschap is groot. Behalve van scholen komen dagelijks verzoeken binnen van ouders die graag alle video’s willen. ” Ook granman Albert Aboikoni van de Saramaccaners heeft belangstelling om dit educatief project in het district Sipaliwini uit te voeren. “We hebben al gesproken en bekijken de mogelijkheid om ze af te spelen in de krutu oso als centrale plek in het dorp.”

Doneer usb-stick
Laurens is trots, Bokopondo ta heepi Bokopondo spreidt in fase één al de vleugels uit naar andere districten. “De producties zijn digitaal dus waarom alleen beperken tot Brokopondo.” De stichting is daarom naarstig op zoek naar meer usb-sticks van minimaal 8 gigabyte voor de GLO producties en groter dan 8 gb voor de VOJ-video’s. “Help een kind en doneer een usb-stick”, is haar oproep naar de samenleving.

Ook financiële steun is nodig, “om meer video’s te produceren want er zijn nog veel onderwerpen om te behandelen”. Met de eerste financiële injectie van Rosebel Community Fund is het project opgestart. Posten worden gedekt waar je niet onderuit kan komen, zoals transport, legt Laurens uit. Het overige gebeurt allemaal op vrijwillige basis. “Mensen moeten begrijpen dat het woord project, niet automatisch geld maken betekent.”

De video’s zijn online te volgen op de FRDCC Onderwijs Brokopondo FB-page en via YouTube.