De regering heeft De Nationale Assemblee (DNA) niet
kunnen overtuigen dat Alcoa geen wanprestatie kan worden verweten door
eenzijdig vroegtijdig haar operaties te beëindigen en te ontmantelen. Minister
Sergio Akiemboto heeft na indringende vragen in DNA aangegeven dat in
samenspraak met de Surinaamse regering dit zou hebben plaatsgevonden. Dit zou
middels een brief zijn gebeurd door de minister van Natuurlijke Hulpbronnen (NH), Jim Hok, onder regering Bouterse I aan
Alcoa. Deze brief is inmiddels aan DNA toegezonden waaruit blijkt dat de
toenmalige minister van NH slechts om meer informatie vraagt over de
schriftelijke mededeling en presentatie over de problemen van Alcoa.
Heeft minister Akiemboto bewust gelogen tegen DNA over de
inhoud van de brief om koste wat het kost een verdere discussie over
wanprestatie van Alcoa te voorkomen? De kwestie van wanprestatie is een
principiële zaak en erg cruciaal bij de bepaling van de onderhandelingspositie
van Suriname. PALU-parlementariër Cleon Gonsalves heeft deze kwestie in de
tweede ronde nogmaals aangekaart. Als het waar is dat de regering samen met
Alcoa het besluit heeft genomen om de activiteiten in Suriname te beëindigen, dan
is de regering er inderdaad schuldig aan dat de mogelijkheid om Alcoa van
wanprestatie te beschuldigen is verspeeld.
Wanprestatie zou de Alcoa in de situatie brengen dat het
bedrijf waarschijnlijk honderden miljoenen dollars aan Suriname zou moeten
vergoeden. Nu de regering zegt dat zij uit zichzelf akkoord is gegaan met de
beëindiging van de activiteiten, dan zou de multinational zich daarover in elk
geval geen zorgen meer hoeven te maken. Men kan in dat geval in Pittsburgh
opgelucht ademhalen. Maar tot nu toe heeft de regering geen bewijs daarvoor op
tafel kunnen leggen.
Het schrijven waarnaar minister Akiemboto verwees
zou zijn van 30 april 2014. Deze brief is geschreven naar aanleiding van
een brief van Alcoa volgend op een presentatie van Aquilino Paulucci (de
toenmalige president Alcoa Latin America/Caribbean) over de problemen van
Alcoa/Suralco, onrendabele bauxietontginning en eventuele support vanuit de
Surinaamse regering om de activiteiten te kunnen voortzetten. In deze brief
betitelt Hok het gepresenteerde als een “zeer ernstige kwestie” en verwijst hij
naar presentaties uit het verleden waar Suriname een totaal ander beeld is
voorgehouden. In eerdere presentaties heeft Alcoa het namelijk continu gehad
over bevestigde en herbevestigde bauxiet voorraden tot tenminste 2024.
In de brief verwijst Hok verder naar de bijna 100 jaren
oude relatie met Alcoa. Van die 100 jaar zitten beide partijen al 60 jaren in
de Brokopondo Overeenkomst. Deze overeenkomst zal daarom leidend moeten zijn
voor beide partijen om verder te gaan. Hok beëindigt de brief zelfs heel sterk
door Palucci te vragen naar de Business Case
op grond waarvan verder zou kunnen worden gesproken. Een antwoord op deze brief
is nooit gekomen. Integendeel, president Bouterse installeerde kort daarna een
onderhandelingscommissie onder leiding van Dilip Sardjoe die volledig
voorbijging aan de inhoud en de bedoeling van deze brief.
Met het van tafel vegen van de wanprestatie van
Alcoa heeft de regering de onderhandelingen principieel verkeerd gevoerd en
Suriname ernstig benadeeld. Het is al lang duidelijk dat de regering niet heeft
onderhandeld in het belang van Suriname. Er zijn zelfs bewust zaken die goed zijn verwoord in de Brokopondo
Overeenkomst verzwakt in de uiteindelijke beëindigingsovereenkomst. Ook de
uitlatingen van de president ‘als zou de regering de weg van arbitrage willen
vermijden’ heeft de onderhandelingspositie van Suriname verder helpen
ondergraven. Opnieuw onderhandelen met Alcoa/Suralco waarbij arbitrage niet
uitgesloten moet worden, is de beste oplossing voor nu.
Alle in de Brokopondo Overeenkomst vastgelegde
verplichtingen en procedures zullen eerst haarscherp op tafel moeten worden
gelegd. Zaken die niet in thuishoren zoals de Bakhuys bauxietvoorraden moeten
buiten de onderhandelingen worden gelaten. Wijzigen van de huidige overeenkomst
zonder aan de verkeerde basisuitgangspunten te komen van waaruit de huidige
onderhandelingen zijn gevoerd, zal een gedrocht van een overeenkomst opleveren.
PALU Secretariaat Massa
communicatie en PR