Minister Rajnath Singh van de Indiase Defensie heeft een balletje opgeworpen over het kernwapenbeleid van zijn land. (Foto: Telegraph India)
De Indiase defensieminister Rajnath Singh bezocht op 16 augustus de
Indiase nucleaire testsite van Pokhran, waar hij zei: "Tot op heden is ons
nucleaire beleid 'No First Use (NFU)'.
Wat er in de toekomst gebeurt, is afhankelijk van de omstandigheden." In
een afzonderlijke tweet merkte hij op dat India zich strikt aan deze doctrine
heeft gehouden.
De dubbelzinnige opmerking is geïnterpreteerd als een gerichte
waarschuwing aan Pakistan te midden van verhoogde spanningen tussen de twee
landen na de stap van New Delhi om eerder deze maand Jammu en de autonome
status van Kashmir in te trekken. Met deze uitspraak heeft de bewindsman, die
bekend staat zijn woorden zorgvuldig te kiezen, de smeulende discussie over
herziening van het Indiase kernwapenbeleid aangewakkerd.
No First Use doctrine
Tijdens de Koude Oorlog hebben de VS, de Sovjet Unie, Frankrijk en het
Verenigd Koninkrijk zich allemaal het recht voorbehouden om in een ernstig
conflict eerst kernwapens te gebruiken. Er waren twee klassieke scenario's voor
het eerste gebruik:
(1) dat een land dat gevaar loopt op conventionele militaire nederlagen
op het slagveld zogenaamde tactische kernwapens zou gebruiken tegen vijandige
strijdkrachten om die nederlaag te voorkomen, of
(2) dat een land dat een tegenstander vreest dat het met nucleaire
wapens zou aanvallen, die aanval zou voorkomen met een nucleaire eerste aanval
bedoeld om zoveel mogelijk nucleair arsenaal van de tegenstander te
vernietigen.
Toen China voor het eerst kernwapens testte in 1964, verklaarde het
"nooit en onder alle omstandigheden de eerste zou zijn om kernwapens te
gebruiken". Het feit dat India de betrokkenheid van China nooit volledig
heeft geloofd, was een reden voor het besluit om in 1998 openlijk kernwapens te
testen en trad het toe tot de club van nucleaire naties.
India verwierp het idee van "nucleaire oorlogvoering". Het
zou zijn nucleaire strijdkrachten ontwerpen voor 'alleen vergelding' en als
gevolg daarvan zou het een beperkter arsenaal kunnen hebben. Anno 2019 zijn
China en India de twee enige landen die de doctrine van NFU naleven.
Loslaten NFU doctrine
De overleden defensieminister Manohar Parrikar zei in 2016, dat India
zijn nucleaire krachten "verantwoordelijk" moest gebruiken in plaats
van NFU te benadrukken. Dit werd later door een woordvoerder van het ministerie
van Defensie afgedaan als zijn persoonlijke mening. Een dergelijke ontkenning
is tot nu toe niet gegeven in antwoord op de opmerking van Singh.
Deze en andere opmerkingen van functionarissen op hoog niveau die het
NFU-standpunt van India tegenspreken, hebben sommige deskundigen ertoe gebracht
te concluderen dat het beleid daadwerkelijk is uitgehold.
"NFU is niet dood, maar het is nu zinloos. Dit is lang geleden,
maar het is onmogelijk te ontkennen dat een pijler van de nucleaire doctrine
van India - NFU - afbrokkelt," tweette Dr. Vipin Narang, een universitair
hoofddocent politieke wetenschappen aan het Massachusetts
Institute of Technology en lid van het Security
Studies Program.
De gepensioneerde Indiase luchtmaarschalk Manmohan Bahadur vindt echter
dat men niet gealarmeerd moet worden door de verklaring van de Singh. Aan The Straits Timeszei hij: “In wezen geeft het alleen maar aan
dat een evaluatie van NFU zal worden uitgevoerd indien nodig. De Amerikanen
hebben een periodieke Nuclear Posture Review
die de rol van hun kernwapens opnieuw beoordeelt. De Chinezen zijn er nu mee
begonnen. Dus wat is er mis met wat de minister van Defensie zei?". Bahadur benadrukte dat NFU het beste heeft gewerkt voor India.
"Het probleem is dat mensen zijn gaan denken dat kernwapens oorlogswapens
zijn. Dat zijn ze niet. Het zijn wapens voor afschrikking," voegde hij
eraan toe.
Pakistan heeft er nooit een geheim van gemaakt dat het zijn nucleair
arsenaal offensief zou gebruiken. "Pakistan mag er niet aan twijfelen dat
India massaal wraak zal nemen op een nucleaire aanval. Er moet absolute
duidelijkheid hierover bestaan in de geest van de tegenstander en er mag
niets worden gezegd dat deze realiteit afzwakt. Dat is het hele spel van
afschrikking."
De uitspraken van defensieminister Singh worden door Narang
geïnterpreteerd als een politieke boodschap gericht op Pakistan en China.
Wanneer zijn opmerking door deze twee landen wordt gezien als een
beleidswijziging, kan het de mogelijkheid vergroten dat kernwapens worden
ingezet bij militaire crises die zich kunnen voordoen aan de grenzen van India
met Pakistan en China.
Dit dreigt ook de internationale aandacht te vestigen op Zuid-Azië
als een potentieel nucleaire brandhaard, iets dat India niet moet nastreven
volgens gepensioneerd generaal Prakash Menon. "We moeten het niet
aanwakkeren. Dit is wat Pakistan wil doen, Kashmir tot een hype maken als een
nucleaire brandhaard en zo de aandacht van de wereld trekken. India volgt
daarmee het spoor van Pakistan," zei hij.