Mazu-tempelpark in Suriname

Terwijl tientallen personen met wierook in de hand bidden, klinkt de krachtige stem van Yu Biqin. Zij is het enige meisje in de groep van zeven jongens en ze voert het hoogste woord. Ze proberen hun bundeltje wierook aan te steken en de jongens zijn klunzig. Zelf weet Yu het ook niet. “Dit is onze eerste keer hier in de tempel”, beaamt ze. “Maar we gaan alle ceremonies en rituelen doen!”

Yu en haar collega’s hebben een dagje vrij voor teambuilding. Dit brengen ze door op Meizhou-eiland, met witte stranden, helder blauw water, groene bergen, (seafood)restaurantjes en verse vis. En toch, evenals deze jongeren komen de eilandbezoekers voor één ding: Mazu, het meisje van de zee. “We hebben veel over haar gehoord. Iedereen praat over haar. Ze is de Godin van de Zee en beschermt de mensen.” Verder dan dit, komt Yu niet en kijkt vragend naar haar collega’s.
Meizhou-eiland ligt tussen Taiwan en het vasteland - drie kilometers voor de kust van Putian, een stad in de zuidoostelijke Chinese provincie Fujian. Eeuwenlang gewoon een ouderwets vissersdorpje, veranderde het met de geboorte van Lin Mo-Niang in 960. Legendes vertellen dat dit eenvoudige meisje uit een vissersfamilie een bepaalde gave bezat. In meditatieve toestand waakte zij over zeelieden, vissers en kustbewoners.

Mazu-cultuur en toerisme
Het eiland dat alleen met de (veer)boot bereikbaar is, telt ongeveer 40.000 mensen. De meesten van hen werken in de vis- en toerismesector. Moon Zheng is opgegroeid met de Mazu-cultuur en gidst al drie jaar voor de Mazu Historische Tempel. Ze zag de toeristische potentie ervan in en studeerde Tourism & Management. “Ik wil Meizhou helpen ontwikkelen. Ik zie het als mijn plicht en verantwoordelijkheid om de Mazu-cultuur te bevorderen. In de geest van Mazu maak ik mij verdienstelijk door mensen te helpen aan informatie.”

Ze begeleidt personen uit alle hoeken van de wereld. “Mazu-aanbidders, bedevaartgangers, dagjesmensen en overnachtende toeristen – ook veel journalisten,” lacht Moon. Op hoogtijdagen komen er rond 20.000 bezoekers. Wereldwijd zijn er naar schatting 200 miljoen Mazu-volgers. Generaties migreerden door de eeuwen heen over land en water met hun cultuur. In verschillende landen staan er tempels. Nu ook in Suriname!

Mazu-tempelpark in Suriname
De Suriname Fujian Handels Federatie (FHF) verwelkomde Mazu vorig jaar in Paramaribo. Ze kreeg een plek in het centrumgebouw aan de Anton Dragtenweg. De vereniging wil nu een tempel voor haar bouwen. “Daaromheen komt een toeristisch park met tal van culturele activiteiten”, zegt FHF-voorzitter Xie Da. “Chinese kunst- en cultuuruitingen in combinatie met de andere Surinaamse culturen worden geëtaleerd.”

Volgens de Chinese ambassade wonen er ongeveer 10.000 Fujianezen in Suriname. De FHF schat dit aantal iets lager in: 6000 – velen zijn door crisis weggetrokken. Xie, sinds 2002 ondernemer in Suriname, schetst een breder plaatje. De tempel en het park kunnen een lokale en internationale toeristische trekpleister worden. Jaarlijks bezoeken duizenden volgelingen een Mazu-tempel in hun buurt. Suriname is het derde land in Zuid-Amerika met een Mazu vereringsplek.”

Ondersteuning Chinese ambassade
Het FHF-project geniet ondersteuning van de Chinese ambassade. Die stimuleert personen en organisaties die investeren in projecten, die wederzijds voordeel hebben voor de bevolkingen van Suriname en China, zegt Jiang Xiaoyan van de Chinese ambassade aan Starnieuws. Meer Surinamers kunnen leren over Mazu en de ambassade deelt graag de vele verhalen. “Het zal ook meer toeristen brengen, die erg nodig zijn voor de Surinaamse economie”, zegt Jiang.

De ambassade is niet betrokken bij de landaanvraag door FHF, maar deelt wel graag alle informatie met de Surinaamse regering over de voordelen en uitdagingen van dit Mazu-project. “Het is dan aan hen om een beslissing te nemen.” Jiang zegt dat zij wel openstaan om samen activiteiten te houden, zoals de jaarlijkse Tempelmarkt met Chinees Nieuwjaar.

Mazu is geen religie
De cultus van Mazu is gebaseerd op historie, legendes en mythen. Voor buitenstaanders lijkt het op een religie. Xie bestrijdt die gedachte. “Iedereen, ongeacht ras, geloof of nationaliteit, kan zich tot Mazu richten. De Unesco voegde het ‘Mazu geloof en gewoonten’ in 2009 toe aan de representatieve lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid. Volgelingen vragen haar om een goede zwangerschap, vrede, oplossing voor problemen of voor algemeen welzijn.

Zhang Shirong en zijn familie bidden bij het gouden Mazu-beeld van 323 kilogram. Ze komen uit Zhangzou, aan de Fujianese kust. Zhang gelooft dat Mazu iedereen - niet alleen in de kuststreken beschermt. Hij bezoekt de tempel eens per jaar en bidt voor vrede en geluk voor zijn familie. Of hij wordt gehoord? “Het hangt allemaal van mijn eigen daden af”, reageert hij nuchter. “Hoe leef ik zelf als mens, hoe behandel ik mijn naaste. Ik voel mij na elk bezoek aan de tempel gelukkig, voldaan en probeer elke dag een beter mens te zijn.”

Eretitels als Godheid van de Hemel
Lin Mo-Niang was 28 toen ze overleed. Op een dag ontsteeg zij haar eigen lichaam om haar broers en vader te redden. Helaas, haar vader verdronk. Ze was troosteloos en een jaar later beklom ze een berg om door de goden in de hemel te worden opgenomen. Haar volgelingen bouwden al in 987 tempels voor haar en noemden haar Mazu (Ma Tsu – moeder). Chinese keizers gaven haar eretitels zoals Godheid van de Zee en Keizerin van de Hemel. Men gelooft dat Mazu na haar hemelvaart nog steeds vissers en anderen in nood redt.

Mazu Historische Tempel in het dorpje Gongxia staat op het noordelijke puntje van het eiland. Het complex telt iets meer dan 55 gebouwen. Jaarlijks zijn er massale ceremonies rond haar geboortedag op 23 maart. Duizenden mensen lopen kilometerslange kleurrijke processies en houden tempeldiensten. Bij de Mazu-cultuur bestaan de offerandes niet uit vlees of wijn. Gangbaar zijn bloemen en fruit, wat weer wordt meegenomen om samen met de familie te eten.
Het centraal gezag in China richtte in 2004 de Chinese Mazu Cultuur Associatie op. Tegelijk werd het Mazu-geloof formeel gedefinieerd als ‘Mazu-cultuur’. Twee jaar later kreeg de historische Mazu tempel cultureel erfgoed staatsbescherming.