Journalistenorganisaties zet lobby op tegen 'muilkorfwetten'

De journalisten organisaties, International Press Institute (IPI), de Associatie van Caribische Mediawerkers (ACM) en de Surinaamse Vereniging van Journalisten (SVJ), hebben de afgelopen dagen lobbywerk verricht om de zogeheten 'muilkorfwetten' te schrappen uit de Surinaamse wetgeving. Deze wetten stammen uit de koloniale tijd en komen nog voor in Wetboek van Strafrecht. In deze wetten zijn er extra straffen voor belediging van staatshoofden en regeringleiders van bevriende naties. Zij zijn verheven boven de wetgeving die voor iedereen geldt, zonder aanzien des persoons.

Onder aanvoering van het IPI, dat hiervoor een missie is gestart in de Caribische en Latijns-Amerikaanse regio, zijn in Suriname gesprekken gevoerd met, De Nationale Assemblee, het kabinet van de vicepresident, de coalitie, oppositie, maatschappelijke groepen, instituten en mediahuizen. De missie in Suriname is dinsdagavond beëindigd met een persconferentie en een ontmoeting met journalisten in Tori Oso.

Tevreden met gesprekken
De journalistenorganisaties zeggen tevreden te zijn over de gevoerde gesprekken. Vanuit de assemblee hebben voorzitter Jennifer Geerlings-Simons, een delegatie van de coalitie en de oppositie afzonderlijk aangegeven bereid te zijn mee te werken aan het uitzetten van een strategie die moet leiden tot het verwijderen van deze ‘muilkorfwetten’ uit het wetboek. Deze wetten vormen een gevaar op het recht op vrije meningsuiting. In vrijwel alle landen zijn er incidentele gevallen geregistreerd waar overheden, instituten of personen gebruik hebben gemaakt van deze wetten om journalisten te beperken om vrijelijk hun beroep uit te oefenen.

Uit een vooronderzoek gedaan voor deze missie blijkt dat in Suriname er tenminste drie gevallen zijn geweest waar op basis van deze wetgeving journalisten voor het gerecht zijn gedaagd. In een geval werd de rechtszaak geseponeerd, één kwam tot een veroordeling terwijl in een ander geval de betrokken journalist het land werd uitgezet, omdat het waarnemend staatshoofd zich beledigd voelde. Het vooronderzoek heeft ook aangetoond dat van alle landen in de regio Suriname de hoogste strafmaat heeft. Drie tot zeven jaar gevangenisstraf.

Geen criminelen
Op de persconferentie hebben SVJ-voorzitter Wilfred Leeuwin en IPI-directeur Alison Mckenzie aangegeven dat het hebben van deze 'muilkorfwetten' indruisen tegen het internationale recht van vrije meningsuiting. “Het is zeker niet de bedoeling dat journalisten als criminelen worden gezien en in de gevangenis belanden”, zei Mckenzie.

Waar enerzijds in vrijwel alle gevoerde gesprekken de bereidheid is getoond mee te werken aan het elimineren van deze 'muilkorfwetten', is anderzijds en soms in sterke mate de behoefte geuit dat op de een of andere manier er wel een controlerend orgaan moet zijn. Dit orgaan kan met enig gezag journalisten die zich niet houden aan ethische normen en beroepscodes, terecht wijzen. De journalistenorganisaties hebben aangegeven dat het niet de bedoeling is dat burgers het recht wordt ontnomen zich tot de rechter te wenden in geval zij zich geschaad voelen door een publicatie, hun naam is aangetast of als er sprake is van laster.

Plan uitwerken
“Tot een rechtszaak hoeft het echter ook niet te komen. Wij kunnen ook doen aan zelfregulering door mee te werken aan het vinden van een middenweg van bijvoorbeeld een media- of journalistenraad, een ombudsman of iets dergelijk”, zegt IPI-press freedom adviser Scott Griffen.

De journalistenorganisaties hebben voor zichzelf, op basis van de gesprekken, besloten een traject in te zetten. Daarin zal als eerste gewerkt worden aan het versterken van de kwaliteit van de Surinaamse journalistiek, versterken van de SVJ en een goede basis leggen voor verantwoorde en een kwalitatieve beoefening van het journalistieke beroep. In dat traject worden media-eigenaren betrokken, de Academie voor Hoger Kunst en Cultuuronderwijs en andere belangrijke partners. Uiterlijk juli dit jaar willen de journalistenorganisaties een concept af hebben dat zij aan de autoriteiten willen aanbieden, om uiteindelijk te komen tot het verwijderen van de 'muilkorfwetten'.