Surinamers onbekend met belastingrestitutie

Een groot deel van de gemeenschap is er niet van op de hoogte dat zij in aanmerking kan komen voor belastingrestitutie. Op basis van een wet van 1922, kunnen burgers om wel 10 redenen teveel betaalde belasting terugkrijgen van de staat. De wet is actief, maar wordt slechts gebruikt door een relatief beperkte groep personen die er weet van heeft. Volgens parlementariër Patrick Kensenhuis (NF/NPS) wordt over het bestaan van deze wet angstvallig geen bekendheid gegeven door de belastingdienst.

Volgens de parlementariër is het zelfs zo dat de belastingdienst sinds 1 januari 2011 eigenhandig nieuwe maatregelen heeft ingevoerd, waardoor het moeilijker en onoverzichtelijk is geworden om van deze belastingregeling gebruik te maken. Kensenhuis die hierover sprak tijdens de begrotingsbehandeling, zegt dat deze voorziening een welkome stimulans is voor veel Surinamers.

Redenen voor restitutie
In de wet is opgenomen welke posten burgers kunnen opvoeren om in aanmerking te komen voor teruggave van belastinggeld door de overheid. Zo kunnen gemaakte kosten bij een hypotheek van tot SRD 125.000, worden aangegeven; Kensenhuis vindt dit bedrag overigens achterhaald. Eenmaal per drie jaar kunnen de kosten voor het schilderen van de buitenkant van de woning ook opgevoerd worden. Noodzakelijke kosten die iemand maakt voor het levensonderhoud van niet inwonende, behoeftige ouders, schoonouders, eigen en pleegkinderen, leveren ook aftrekposten op. Hier moet wel aantoonbaar zijn dat deze kosten 10 procent of meer zijn van het onzuiver inkomen.

Andere kosten die opgevoerd kunnen worden zijn:
- Kosten die 10 procent boven het onzuiver inkomen liggen en te maken hebben met, ziekte, bevalling, ongeval, invaliditeit, of overlijden van een persoon, de gehuwde partner, minderjarige eigen en pleegkinderen.
- Kosten die gemaakt worden voor elk inwonend minderjarig kind van 18 jaar en ouder, dat valt onder de categorie 'persoon met een beperking' en niet in het eigen onderhoud kan voorzien of die geen uitkering krijgt.
- De zogenaamde lijfrenten, pensioenen en andere periodieke uitkeringen.
- Studiekosten of kosten voor een beroepsopleiding van eigen, aangehuwde of pleegkinderen.
Senioren burgers die belasting hebben betaald op hun AOV kunnen die ook terug vorderen bij de staat.

Slechte dienstverlening
Behalve dat de wet onbekend is, is de bewoording van de wet technisch, met veel ambtelijke termen. “Wie weet nou wat onzuiver en zuiver loon is”, zegt Kensenhuis. Maar ook de formulieren die ingevuld moeten worden, zijn een doolhof van onbegrijpelijke woorden. Kensenhuis zei in het parlement dat er totaal geen lijn is in de behandeling van de restitutieaangiften. Personen die gebruik maken van deze regeling wachten vaak langer dan een jaar. De dienstverlening is slecht, veeleisend en ingewikkeld.

“Deze opstelling van de belastingdienst wordt als onprettig, frustrerend en stressgevoelig ervaren”, zegt Kensenhuis. In zijn beklag maakt hij er gewag van dat in de praktijk is gebleken dat bij de dienst bij deze voorziening gebruikt wordt gemaakt van ‘names and faces' en financiële afpersing, waarbij belastingambtenaren willen delen in de restitutiegelden van de burgers. Dit alles schaadt volgens de parlementariër het imago van de belastingdienst.

Dringende vragen
Kensenhuis heeft aan het eind van zijn redevoering dringende vragen over de uitvoering van de wet voor teruggave van belastinggeld gesteld aan minister Adelien Wijnerman van Financiën. Zo wil hij bij de beantwoording van de regering van de minister een compleet overzicht van hoe aanvragen voor restitutie van belastinggelden zijn verwerkt en wat de achterstanden zijn.

Hij vindt dat de dienst zich wat deze voorziening in de wet betreft, beter moet profileren. Hij stelt voor dat er meer personeel komt voor het afwikkelen van de aanvragen. Verder is een bewuste voorlichtingscampagne naar de samenleving een van de dringende zaken die volgens de parlementariër vereist zijn.