De goudkoorts die Surinames regenwoud vernietigt...

Het Krikie Nigi goudwinningskamp, ongeveer een kilometer verwijderd van het Brownsberg Natuurpark, vertegenwoordigt het geestelijk ideaal van milieuvernietiging. In een reisverhaal voor VICE magazine schrijven Kel O’Neill en Eline Jongsma over de desastreuze gevolgen van de goudwinning voor mens en milieu. De twee zijn de regisseurs van Empire, een serie documentaires over de onbedoelde gevolgen van het Nederlands kolonialisme in Zuid-Amerika en Afrika. De documentaire die zij maken over Suriname heet: Migrants.
Het reisverhaal geeft een beeld van bergen modder, kraters gevuld met schuimend kwik verontreinigd water en af en toe een verschroeide boom. Vakkundige mijnwerkers verplaatsen zich in zwermen, op zoek naar stofgoud in de verwoeste omgeving. Elk stuk land in het gebied is opgegraven en gespoeld door de goudsluis. Groepen tieners graven de aarde rond het kamp op met verroeste oude graafmachines. “Het ziet eruit alsof dementerende tuinarchitecten een visioen van de hel aan het creëren zijn. Dit was eens ongerept regenwoud.”

Plundering
Het is het laatste slachtoffer in de goudkoorts die Suriname transformeert in een magneet voor fortuinzoekers uit de hele wereld. Ongeveer 20.000 kleinschalige mijnwerkers werken binnen de grenzen van Suriname. Legioenen van winkeliers, koks en chauffeurs ondersteunen deze doe-het-zelvers. Volgens de schrijvers produceert Suriname jaarlijks ongeveer 16,5 ton goud, terwijl de lokale watervoorziening wordt vergiftigd en afval over ongekende vlaktes van het regenwoud wordt achtergelaten.

"We kwamen naar Suriname om de plundering met onze eigen te aanschouwen en om uit te vinden of inderdaad iemand rijk is geworden van deze plotselinge bloei. Terwijl de auto naar het kamp rijdt, passeren we een olijf-gekleurde vrouw die op haar gemak de onverharde weg afkomt. Ze draagt een blauwe parasol in de ene hand en een sigaar in de andere. Gilbert, onze lokale gids en zelf een mijnwerker, leunt uit het raam en begroet haar in het Portugees. Welkom op de nieuwe Suriname. Ze hebben misschien de natuur niet veel langer, maar in ieder geval hebben ze Braziliaanse prostituees.”

De weg terug uit de Krikie Nigi is bezaaid met kapotte graafmachines. Hun door lianen overwoekerde karkassen dienen als monumenten, niet alleen als het verbond tussen onervaren arbeid en technologie die is de motor van de goudkoorts, maar ook als het symbool van niet-gerealiseerde dromen van zoveel mijnbouw werkers.

Het documentaire project Empire wordt ondersteund door het Nederlandse ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.