Er is de afgelopen dagen veel geschreven over de grote brand aan de Henck Arronstraat, en terecht. De overheid gaf reacties in de trant van "heldhaftige brandweer" en "groot verlies aan erfgoed". Allemaal mooi en waar ; maar wat is er nu echt aan de hand?

Enkele jaren terug werd het fraaie pand Henck Arronstraat 36 door de overheid verlaten. Het gebouw was onvoldoende onderhouden en blijkbaar onbruikbaar geworden. De ambtenaren trokken in een ander pand, en het oude gebouw werd aan weer en wind overgelaten.

Nu heeft iedere eigenaar, inclusief de overheid, een ONDERHOUDSPLICHT voor zijn bezit, ook al is het verlaten. Ik schrijf dit in kapitale letters, want niemand schijnt het te weten.

Want geen enkele eigenaar, en vooral de overheid niet, onderhoudt een verlaten pand. Het wordt niet dichtgespijkerd of bewaakt. Het wordt niet regelmatig gecontroleerd. En dan komen er zwervers die alles van waarde weghalen. Zij gaan het pand "bewonen", en in veel gevallen leidt dat tot brand. Zoals nu is gebeurd aan de Henck Arronstraat 36. Zoals een paar maanden terug gebeurde aan de Nassylaan. Alleen dit jaar al zijn we 7 historische panden door brand kwijtgeraakt, en andere zijn zwaar beschadigd door diefstal. En we zijn nog niet eens op de helft van het jaar.

Aan de ene kant lenen we 23 miljoen Amerikaanse dollars om een PURP programma voor het herstel van de binnenstad uit te voeren. Daarbij zijn inmiddels 5 gebouwen gerestaureerd. Maar intussen branden er 7 gebouwen af omdat men geen geld wil uitgeven aan het salaris van een bewaker. Het is onbegrijpelijk. De score is 7 – 5 voor de zwervers, en het is een hele dure voetbalwedstrijd.

Laten we het zeggen zoals het is: omdat de overheid haar plicht heeft verzaakt, zijn we nu weer 4 historische panden kwijt. Het herbouwen van zo’n groot pand kost grofweg 1 miljoen Amerikaanse dollars, dus de totale schade is vier miljoen dollar.

Drie particuliere eigenaren zijn hun pand kwijt. Op 17 April bezocht president Santokhi het brandgebied en "betuigde zijn medeleven met de ondernemers die getroffen zijn door de brand" Interessant. De veroorzaker betuigt medeleven. Gaat hij ook de schade betalen?

En dit gaat maar door. Een half jaar terug werden de koperplaten weggehaald van de toren van financiën. Ook het koperen uurwerk werd beschadigd. Totale schade grofweg 100.000 Amerikaanse dollars. Ook hier gebeurde het door zwervers, want koper is veel waard bij helers. Het gebouw stond al twee jaren leeg, en was niet bewaakt. Maar er was wel uitgebreide bewaking in de overheidsgebouwen eromheen – het first lady gebouw en het Hof van Justitie. Aan de bewakers gevraagd of zij niets hadden opgemerkt, was het antwoord doodleuk : natuurlijk hebben we het gehoord. Maar dat is niet onze afdeling.

Het bluswerk aan de Henck Arronstraat was hopeloos onvoldoende. De brandweer was duidelijk niet uitgerust voor haar taak. De brandweer weet dat zelf ook, en in Starnieuws stond een diepgaand artikel van de Brandweerbond, met een duidelijke analyse van de problemen. Ik kan me daar alleen maar bij aansluiten.

En nu? Het ministerie van Volksgezondheid is zojuist verhuisd naar een mooi gloednieuw hoofdkantoor aan de Rode Kruislaan. Je kunt op je vingers natellen wat er gaat gebeuren met het oude gebouw aan de Henck Arronstraat. Dat wordt de volgende brand, inclusief het 's Lands hospitaal wat erachter ligt. Ook aan de Wagenwegstraat 47 staat een verlaten overheidspand, van het ministerie van Arbeid. Ik wijs deze twee ministeries op hun onderhoudsplicht. Die eindigt niet met het verlaten van hun gebouw. De bescherming moet doorgaan.

Overheid, het is vijf voor 12. We zullen met z’n allen iets moeten doen aan de vele verlaten panden in de oude stad. Maar begin bij uw eigen bezit. Bescherm uw eigen panden, want de maatschappelijke consequenties van dit soort grote branden zijn enorm.

Philip Dikland
Architect