De kans is groot dat je tegenwoordig een van de honderden kandidaten voor DNA tegenkomt. Je ziet ze overal, in je straat, bij je poort, op je erf, onder je huis. Op reclamefoto’s kijken ze je smoorverliefd aan, alsof ze naast je willen liggen. Met een zoetsappig gezicht, en misschien een hand op je schouder, beloven ze je van je pijn te zullen genezen. Ze schilderen een paradijs met lusten (zonder lasten ) en zwermende engelen. Het is verkiezingstijd en politici komen uit hun bubbel om stemmen te winnen.

Wie is te vertrouwen? Politici doen loze beloftes en lijken na de stemming meer bezig met hun eigen belang dan met het algemeen belang. Sommigen worden in het parlement gekozen, maar weigeren zitting te nemen in de oppositie. Politici die flink hebben geplukt liggen met hun zonden onder de zoden, zijn gevlucht of genieten in alle rust van hun geld, terwijl hun wanbeleid de afgelopen vijftig jaar al drie of vier keer een zwartgeblakerd landschap heeft achtergelaten met overal terneergeslagen slachtoffers.

Natuurlijk zijn niet alle politici onbetrouwbaar. Er zijn ook genoeg die hun best doen, hard werken en eerlijk zijn.

Maar pas op als het te mooi is om waar te zijn, want dan krijg je de hardste klappen. Kies empirisch, gebruik je ogen, je oren en je verstand. Kijk naar de staat van dienst van partijen en personen. Wie heeft een geschiedenis van goede resultaten en wie zijn de brokkenpiloten die telkens het land in crises hebben gestort?

Je kan politieke partijen ook in een bepaald eenzijdig licht zien: financieel? Stem VHP, sociaal? Stem NDP, ambtelijk? Stem NPS, fysiek? Stem ABOP, filosofisch? Stem DA’91, religieus? Stem A20/Doe/PL… Afzonderlijk heeft elke partij tekortkomingen maar samen is er een grote potentiële kracht: als je draden aan elkaar vlecht ontstaat er een dik, stevig touw waarmee de grootste tanker kan worden gesleept. Eigenlijk zou je meer dan één vakje willen rood kleuren.

De remedie onder toezicht van het IMF heeft gewerkt. De groei is terug, de schuldpositie is sterk verbeterd, de internationale reserves zijn comfortabel, het begrotingstekort is verminderd, de wisselkoers en inflatie werden beheerst. Het moeras is gedempt, er is een nieuwe fundering gelegd. Elk goed huis begint met een goede fundering, niet met een dak. Het economisch verhaal was negatief in 2020, het is positief in 2025.

Hopelijk heeft een volgende regering de discipline om het huidige macro-economische beleid voort te zetten of zelfs te overtreffen.

Regimewijzigingen zijn niet altijd positief, omdat er geen sprake is van beleidscontinuïteit. Ik heb geen enkele partij duidelijk de verwachting horen uitspreken dat ze het economische beleid onder auspiciën van het IMF willen continueren of hoe ze de eerste jaren, die niet pijnloos zullen zijn, willen overbruggen.

Suriname heeft zeker nog de komende drie jaar een ervaren crisisbeheerder nodig. Hartziekte of diabetes kan door gebrek aan continue zorg weer compleet ontsporen.
 
De NDP probeert opnieuw regeermacht te verwerven met min of meer dezelfde actoren die de afgelopen vijf jaar aan de zijlijn hebben gestaan en kritiek hebben geleverd op de spelers in het veld, zonder zichtbaar berouw te tonen over hoe ze de economie zo ernstig hebben laten ontsporen. Het lijkt oude wijn in nieuwe zakken.

De belofte dat corruptie zal worden aangepakt is positief, het is iets wat iedereen wil, maar het veroorzaakt een flinke deja vu bij degenen die de 'kruistocht tegen corruptie' hebben meegemaakt. Die kruistocht werd een jamais vu: ongekende corruptie en 'reshuffeling' van veel ministers die incompetent of corrupt waren of juist niet corrupt wilden zijn, niemand weet het precies.

De stoere verkiezingskreet won destijds veel stemmen, maar lokte later nog meer tranen uit (land bankroet, banken op de rand van omvallen).

Ook tijdens deze regeerperiode zijn er schandalen over fraude, machtsmisbruik of belangenverstrengeling aan het licht gekomen. Besluiten worden genomen zonder duidelijke uitleg of inspraak. Dit kweekt wantrouwen. Het is dom om grote projecten een paar weken voor de verkiezingen aan te kondigen of te starten, want het lijkt altijd op stemmen winnen. De regering heeft net een paar grote infrastructurele projecten moeten stilleggen vanwege hinderlijke ruis (lees: onvoldoende transparantie of concurrentie).

Dit herstelt het vertrouwen in de politiek en toont ook de invloed van de waakhonden van de democratie: de rechterlijke macht en de pers.

Corruptie is een hydra, een veelkoppig monster, elke kop die je afhakt, groeit dubbel terug. Het uitroeien ervan is een herculestaak. Het is niemand nog gelukt om die duivel te verslaan.
 
Ga in ieder geval stemmen. Je hoeft nooit bang te zijn om je stem verkeerd uit te brengen. Er kunnen ergere dingen gebeuren in het leven, zoals neerstorten met een vliegtuig.

D. Balraadjsing