Een Venezolaanse vlag is over een kist gedrapeerd. De familie van de Venezolaanse dissident Ronald Ojeda woont zijn begrafenis bij in Santiago, Chili, op 8 maart. (Foto: AP)
Chili heeft plannen aangekondigd om de uitlevering te verzoeken van twee Venezolanen die het als verdachten beschouwt van de gruwelijke moord op een politieke dissident. In een gesprek met verslaggevers riep de Chileense minister van Binnenlandse Zaken, Carolina Toha, haar Venezolaanse tegenhangers op om partners te zijn in het streven naar gerechtigheid van haar land.

"Wat er bij deze misdaad is gebeurd, is belangrijk voor Chili", zei ze. "We geven er de hoogste prioriteit aan, maar het is ook belangrijk voor Venezuela."

Ze zei dat er "ogen" zullen zijn op het gedrag van Venezuela in deze zaak. "De bereidheid om mee te werken aan dit onderzoek moet worden aangetoond in feiten – ten eerste door de verantwoordelijken te vinden, en ten tweede door het voor hen gemakkelijker te maken om voor de rechter te verschijnen."

De verklaring van Toha komt als onderdeel van een onderzoek naar de moord op de 32-jarige Ronald Ojeda, een Venezolaanse dissident en voormalig militair luitenant.

Ojeda zat in Venezuela gevangen wegens vermeend verraad. In 2017 vluchtte hij naar Chili, waar hij asiel zocht en kreeg.

Vanuit het buitenland bleef Ojeda luidkeels kritiek uiten op de regering van president Nicolás Maduro, wiens regering wordt beschuldigd van mensenrechtenschendingen en het onderdrukken van afwijkende meningen.

Maar vroeg in de ochtend van 21 februari lieten bewakingsbeelden zien dat drie mannen, vermomd als Chileense politie, Ojeda uit zijn appartement ontvoerden. Zijn lichaam werd later op 1 maart ontdekt, verpakt in een koffer, begraven onder kalkpoeder en cement in een buitenwijk van Santiago.

De Chileense politie arresteerde daarna een 17-jarige Venezolaanse verdachte, die banden zou hebben met de Tren de Aragua, het grootste criminele netwerk van Venezuela. Ambtenaren hebben gezegd dat nog twee verdachten naar Venezuela zijn ontsnapt.

De Chileense autoriteiten suggereerden vrijdag dat de moord politiek gemotiveerd was en vanuit Venezuela zelf werd gecoördineerd.

"We hebben het over een slachtoffer dat heeft deelgenomen aan acties tegen de Venezolaanse regering, en ten tweede is hij negen maanden vastgehouden in Venezuela. Hij is ontsnapt en heeft politiek asiel gekregen in Chili", zegt Hector Barros, aanklager van Santiago’s georganiseerde misdaad- en moordteam. "Gezien het profiel dat hij heeft, is er geen andere onderzoekslijn."

Maar eerder deze week betwistte Venezuela het voortbestaan van de criminele groep Tren de Aragua, waarbij minister van Buitenlandse Zaken Yvan Gil het "een fictie gecreëerd door de internationale media" noemde.

Dat leidde tot verontwaardiging bij de Chileense regering. "Het is een belediging voor de bevolking van Chili en Latijns-Amerika", zei Toha maandag, verwijzend naar gewelddadige incidenten die aan de groep in de hele regio worden toegeschreven.

De Chileense president Gabriel Boric kondigde donderdag ook aan dat hij als reactie daarop de ambassadeur van zijn regering in Venezuela zou terugroepen.

"De onverantwoordelijke verklaringen van de kanselier van Venezuela, waarin het bestaan van de Tren de Aragua wordt genegeerd, zijn zorgwekkend en vormen een ernstige belediging voor degenen die het slachtoffer zijn geworden van deze organisatie en tonen ook een gebrek aan inzet voor de noodzakelijke internationale samenwerking op veiligheidsgebied", schreef Boric op sociale media.

Venezuela heeft nog niet gereageerd op de meest recente uitleveringsverzoeken van Chili. Het heeft de verantwoordelijkheid voor de moord op Ojeda ontkend.

Maduro streeft naar een derde termijn bij de komende presidentsverkiezingen, die op 28 juli plaatsvinden. Maar de race wordt ontsierd door beschuldigingen dat zijn regering heeft geprobeerd de oppositie te intimideren en te laten ontsporen, onder meer door detenties, arrestatiebevelen en verbodsbepalingen om een openbaar ambt te bekleden.

Tijdens zijn toespraak op vrijdag benadrukte Toha, de Chileense minister van Binnenlandse Zaken, de noodzaak om samen te werken op het gebied van gerechtigheid.

"Een zaak als deze, met de implicaties die het heeft, moet als kern hebben dat gerechtigheid wordt gedaan, dat de waarheid wordt gevonden, dat de verantwoordelijken worden ontdekt, en dat ze straffen krijgen die overeenkomen met hun misdaden," zei ze.