Deelnemers aan het verkeer worden gewaarschuwd voor een pak sneeuw en bevroren regen op de MS Highway in Madison, ten noorden van Jackson in Mississippi, de Verenigde Staten. (Foto: Reuters)
Een groot deel van de Verenigde Staten bevond zich maandag in de ijzige greep van een "ongekende" winterstorm toen de ijskoude Arctische lucht de temperaturen deed dalen. Honderden vluchten werden geannuleerd, autorijden werd gevaarlijk en miljoenen bleven zonder stroom in Texas achter.

De gouverneur van Texas, Greg Abbott, heeft een noodverklaring afgegeven voor de zuidelijke deelstaat en de National Weather Service (NWS) zei dat meer dan 150 miljoen Amerikanen onder winterweeradviezen stonden. "Ik dring er bij alle Texanen op aan waakzaam te blijven tegen het extreem barre weer", zei Abbott in een verklaring.

De NWS beschreef de omstandigheden als een "ongekend en uitgestrekt gebied met gevaarlijk winterweer" van kust tot kust.

Volgens PowerOutage.US zaten meer dan 2,7 miljoen mensen zonder stroom in Texas, en de temperaturen in de grote metropool Houston daalden tot -9 graden Celsius. "We zijn vanochtend wakker geworden, onze leidingen zijn allemaal bevroren en we hebben geen water in huis", vertelde Burke Nixon, een inwoner van Houston, aan AFP.

President Joe Biden heeft zondag een noodverklaring afgegeven voor Texas door federale hulp te verlenen als aanvulling op de hulpverlening door de deelstaat.

Texas is niet gewend aan dergelijk bruut winterweer en de storm veroorzaakte grote schade in delen van de deelstaat. Vorige week kostte het winterweer door een verkeersongeval waar zo'n 100 auto's betrokken waren op de Interstate 35 nabij Fort Worth, ten minste zes mensen het leven.

"Het is heerlijk om het witte te zien, maar tegelijkertijd ook erg gevaarlijk omdat de mensen hier niet weten hoe ze erin moeten rijden. Je weet dat ze te snel rijden", zei Michael, een inwoner van Houston die alleen zijn voornaam gaf.

Austin-Bergstrom International Airport zei dat alle vluchten maandag waren geannuleerd vanwege het "historische weer" en dat Houston's George Bush Intercontinental Airport ook werd gesloten.

De NWS zei dat de arctische lucht "poolse weeromstandigheden" veroorzaakte die naar verwachting record-lage temperaturen zal brengen.

Een groot deel van de Verenigde Staten huivert al dagen onder koude temperaturen, met ongeveer de helft van alle Amerikanen nu onder een soort winterweerwaarschuwing. De temperaturen zijn in het hele land gedaald, waarbij alleen delen van het zuidoosten en zuidwesten het ontwijken.

De koudegolf heeft geleid tot zware sneeuwval en ijsstormen die een piek in de vraag naar elektriciteit en stroomuitval hebben veroorzaakt.

'Arctische duik'
Naast Texas zijn er ook weergerelateerde noodsituaties afgekondigd in Alabama, Oregon, Oklahoma, Kansas, Kentucky en Mississippi.

In Oregon zitten meer dan 300.000 klanten zonder stroom. "Meer dan 150 miljoen Amerikanen zijn momenteel onder winterstormwaarschuwingen, ijsstormwaarschuwingen, winterstormwachten of winterweeradviezen terwijl het impactvolle winterweer van kust tot kust voortduurt", aldus de NWS.

"Deze indrukwekkende aanval van slecht winters weer in een groot deel van de lagere 48 deelstaten komt door de combinatie van sterke Arctische hoge druk die zorgt voor temperaturen onder het vriespunt en een actieve stormbaan die golven van neerslag begeleidt."

Paarden wachten tot de zonsopgang het ijs smelt in hun waterbak in het graafschap Bastop nabij Austin, Texas, de Verenigde Staten. (Foto: Reuters)

De NWS zei dat in een groot deel van het land record-lage temperaturen werden verwacht. "Honderden dagelijkse lage maximum- en minimumtemperaturen zijn/zullen worden verbroken tijdens deze langdurige 'poolduik', waarbij enkele februari- en zelfs diepte temperatuurrecords in gevaar komen," zei hij.

In een groot gebied dat bekend staat als de zuidelijke vlaktes dat delen van Texas, Oklahoma en Kansas overspant, wordt verwacht dat de temperaturen ver onder de typische waarden voor de tijd van het jaar zullen dalen. "Temperatuurafwijkingen zijn waarschijnlijk 7 tot -3 graden Celsius onder normaal voor een groot deel van de centrale en zuidelijke vlakten", zei de NWS.

Het zei dat er 15 tot 30 centimeter sneeuw werd voorspeld van de Ohio Valley en de oostelijke Grote Meren tot het noorden van New England.

Florida blijft de warmste plek op het vasteland van de Verenigde Staten, met pieken boven normaal en temperaturen over het algemeen rond de 27 graden Celsius.