Bij de implementatie van de verkavelingsvergunningplicht stuiten de stakeholders waaronder de burgerij/koper, verkavelaar, beëdigde landmeter, de notaris en het ministerie van Openbare Werken (OW) tegen een aantal complicaties, welke als volgt zijn belicht:

Lange wachttijden
De lange wachttijden voor de verkrijging van de verkavelingsvergunning is geen nieuw fenomeen. Conform artikel 8 Stedebouwkundige Wet dient de minister van OW binnen 4 maanden, na indiening van de verkavelingsvergunningaanvraag, een besluit te nemen inzake de goedkeuring of afkeuring van de aanvraag. Volgens de praktijksituatie krijgen bepaalde verkavelaars binnen de vastgestelde termijn of zelfs eerder een berichtgeving, terwijl een doorsnee verkavelaar langer dan 4 maanden of zelfs jaren wacht op enige schriftelijke reactie.

Tekort aan deskundige ambtenaren
Blijkens onderzoek is er een tekort aan deskundige (tevens integere) ambtenaren op het Ministerie van OW, waardoor de behandeling en verificatie van de verkavelingsvergunning aanvragen meer dan de wettelijk vastgestelde termijn vergt.  
Noemenswaard is dat het ministerie van OW een digitaal meldpunt fraude en onregelmatigheden in het leven heeft geroepen. Burgers kunnen via dit meldpunt anoniem corruptieve handelingen van een afdeling binnen het Ministerie of een medewerker, onder de aandacht van de minister brengen. Natuurlijk wordt er uitgekeken naar in hoeverre dit ondernomen initiatief een bijdrage zal leveren om de corruptiecultuur effectief aan te pakken. Er moet wel (meer) informatie omtrent dit meldpunt worden verschaft aan de samenleving.

Slecht toezicht en handhaving Stedebouwkundige Wet
In de praktijk houden veel verkavelaars zich niet aan de Stedebouwkundige Wet. Ze verkavelen de grond zonder de vereiste verkavelingsvergunning (malafide verkavelaars) en verkopen de percelen middels de onderhandse verkoop en koopakte aan derden. Binnen deze slechte verkavelingsprojecten zijn er slechte infrastructurele werken en waterlopen aangelegd, met als gevolg dat alles onder water loopt bij hevige regenbuien. Het ministerie van OW onderkent zijn wettelijke handhaving en toezichthoudende taken niet. De verkavelingsvergunning is verplicht gesteld krachtens de Stedebouwkundige Wet, indien deze niet wordt nageleefd, is er sprake van een overtreding.

De overtreder kan een strafsanctie worden opgelegd, zijnde hechtenis of een geldboete. Conform artikel 19 lid 1 Stedebouwkundige Wet zijn de vervolgingsambtenaren en alle door de Minister van OW aangewezen ambtenaren belast met a. het opsporen van overtredingen en b. het toezicht houden op de naleving van de voormelde wet. Aanbevelenswaard is dat de minister ambtenaren aanwijst die de overtreders van de Stedebouwkundige Wet kunnen opsporen met eventuele hulp van de samenleving. Controle en handhaving zijn de tools die de minister heeft om de malafide verkavelaars aan te pakken.

Het is raadzaam om als koper goed te onderzoeken wat u koopt. Voordat u als koper investeert in de aankoop van een perceel kunt u de navolgende zaken o.a. onderzoeken: - de titel van de grond (grondhuur/erfpacht/eigendom); - de grondrechtelijke status van het perceel (Wie is de juridische eigenaar); - is het perceel bezwaard met hypotheken/beslagen; - is er een geldige verkavelingsvergunning (indien het gaat om een perceel deel uitmakende van een verkavelingsproject). Indien u voor een perceelkaart of verkavelingsplan o.a. de diensten van de landmeter behoeft, dan is het raadzaam dat u een beëdigde landmeter benadert, want er lopen helaas vele ondeskundige pseudo landmeters rond.

Tot slot komen de overheidsverkavelingsprojecten alsmede aan de orde. De overheid heeft vaak verkavelingsprojecten geïnitieerd, zonder zich te houden aan de regelgeving. Met als gevolg dat men een stuk grond “ergens in het bos” kreeg. Ter bevordering van de goede ruimtelijke planning en effectieve grondbenutting is het van eminent belang om bij verkavelingen van overheidswege, de goedkeuring van het verkavelingsplan, aanleg infrastructuur en waterlopen conform de richtlijnen van het Ministerie van Openbare Werken, na te streven.
De regelgeving geldt niet alleen voor de particulieren/burgers, maar ook voor de overheid. De overheid behoort haar eigen regels ook na te leven.

mr. Santucia Dwarka Chaubé

Noot: Geïnteresseerden worden voor een uitgebreid artikel inzake dit onderwerp verwezen naar
SJB 2020 no.3.