Impasse VS en Iran over nucleaire deal 2015

De Amerikaanse president Joe Biden heeft duidelijk gemaakt dat hij de sancties tegen Iran niet eenzijdig zal opheffen. Iran moet zich eerst houden aan zijn verplichtingen die zijn opgenomen in de nucleaire deal. De opperste leider van Iran eiste zondag dat Washington eerst alle sancties tegen Iran moest opheffen alvorens opnieuw deel uit te maken van het akkoord.

De uitwisseling onderstreepte de netelige diplomatieke uitdaging die er ligt, nu Biden probeert een sleutelakkoord nieuw leven in te blazen, zonder zwakte te tonen. Zijn voorganger Donald Trump was uit het nucleair akkoord gestapt.

Op een vraag in een CBS-interview dat zondag werd uitgezonden of hij de sancties zou stopzetten om Iran ervan te overtuigen terug te keren naar de onderhandelingstafel, gaf Biden een duidelijk antwoord: "Nee." De journalist vroeg vervolgens of de Iraniërs eerst moesten stoppen met het verrijken van uranium, waarop Biden bevestigend knikte. De clip maakte deel uit van een langer interview dat later zondag op CBS werd uitgezonden.

De baanbrekende overeenkomst werd in 2015 bereikt door de Verenigde Staten en andere mogendheden (China, Rusland, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië) na lange onderhandelingen met Teheran om te voorkomen dat Iran kernwapens zou ontwikkelen. De deal hangt aan een zijden draadje sinds het besluit van Trump om zich er in 2018 uit terug te trekken en opnieuw sancties op te leggen aan Teheran.

Trump voerde aan dat het akkoord het nucleaire programma van Iran niet voldoende beperkte en hij klaagde over de "destabiliserende" activiteiten in de regio. Trump hervatte de Amerikaanse sancties tegen Teheran die door het akkoord waren opgeheven, en hij drong er bij onwillige bondgenoten op aan hetzelfde te doen.

Teheran schortte een jaar later de naleving van de meeste belangrijke nucleaire verplichtingen op. De regering-Biden heeft zich bereid verklaard terug te keren naar de deal, maar stond erop dat Teheran eerst de volledige naleving zou moeten hervatten.

Weinig flexibiliteit
Op 4 januari kondigde Iran aan dat het zijn uraniumverrijkingsproces heeft opgevoerd tot 20 procent zuiverheid, ver boven het door de deal toegestane niveau van 3,67 procent, maar ver onder het percentage dat nodig is voor een atoombom.

Biden heeft beloofd terug te keren naar de overeenkomst - maar alleen op voorwaarde dat Iran eerst zijn oorspronkelijke toezeggingen hernieuwt.

Sinds de inauguratie van Biden op 20 januari wilde de internationale gemeenschap graag weten hoe hij zijn belofte zou nakomen - gecompliceerd door het feit dat Iran erop stond dat de sancties eerst worden opgeheven. De impasse werd zondag duidelijker, met Biden die in zijn hielen zat en de opperste Iraanse leider Ali Khamenei die ook geen flexibiliteit toonde.

"Als ze willen dat Iran terugkeert naar zijn verplichtingen ... moet de Verenigde Staten de sancties volledig opheffen, in de praktijk en niet op papier", zei de ayatollah zondag in een toespraak op de televisie. "We zullen dan nagaan of de sancties inderdaad correct zijn opgeheven", vervolgde hij, eraan toevoegend dat dit "het definitieve beleid van de Islamitische Republiek" was.

De regering-Biden is opzettelijk vaag gebleven over hoe ze verder wil gaan - zo erg zelfs dat de president het onderwerp donderdag volledig negeerde in zijn eerste toespraak over buitenlands beleid sinds zijn aantreden. Maar de minister van Buitenlandse Zaken, Antony Blinken, sprak vrijdag met zijn Duitse, Franse en Britse tegenhangers om een ​​verenigd front te presenteren met de drie Europese ondertekenaars van de nucleaire deal die de eenzijdige terugtrekking van Trump aan de kaak hebben gesteld.

Ze staan ​​voor een strakke deadline: Iran heeft gedreigd om op 21 februari internationale inspecteurs de toegang tot zijn nucleaire sites te ontzeggen als de Amerikaanse sancties niet zijn opgeheven.