Bij de VEAPS zijn exportbedrijven aangesloten die deels groenten en fruit produceren of samenwerken met outgrowers/landbouwers. Vóór de intrede van Covid-19 in Suriname werd ongeveer 65 ton groenten per week geëxporteerd naar Nederland met een omzet van ongeveer € 1.5 miljoen per maand. De Covid-19 crisis heeft de samenleving geleerd dat lokale productie essentieel is voor de voedselzekerheid en dat de eigen agrarische ondernemers in staat zijn zorg te dragen voor groenten en fruit elke dag op ons bord. Vanwege de Covid-19 crisis is de export teruggevallen naar ongeveer 15 ton per week en zijn de inkomsten voor de telers en exporteurs zwaar teruggevallen. Veel agrarische ondernemers hebben verplichtingen lopen bij de banken, waarbij de ondernemers hun privébezittingen op het spel hebben gezet bij het aangaan van leningen om de export van producten te verhogen en de inkomsten te vergroten.

"Helaas leven we in een realiteit van een door de beleidsmakers gecreëerde financieel-economische crisis en daarboven de Covid-19 crisis. Hierbij zijn de landbouwers en de exporteurs aan hun lot overgelaten. Zo dient een overheid niet om te gaan met haar burgers die zorgen voor lokaal geproduceerde voedsel en instroom van valuta," stelt de VEAPS. Naast de Covid-19 pandemie heeft het overheidsbeleid geleidt tot ongunstige omstandigheden die zeer onvriendelijk zijn voor de productie, namelijk verhoging van de governmenttake, halfslachtige unificatie zonder ondersteuningsmaatregelen en stijging van de prijzen van inputs met meer dan 100%. Daarnaast zijn de vrachttarieven drastisch gestegen, en heeft VEAPS uit de media vernomen dat de regering met een hernieuwde valuta regelgeving wenst te komen die nadelig zal uitvallen voor de agrarische exporteurs indien zij de zuurverdiende valuta dient te wisselen tegen een lagere koers. Dit zal zorgdragen voor de vernietiging van de agrarische export.

De vraag die we ons als Surinamers moeten stellen: willen we verdere groei van de agrarische productie en export realiseren of willen we een agrarisch importland worden? Indien het overheidsbeleid niet verandert, zullen we binnen enkele jaren een netto importerend land worden van agrarische producten, voorspelt de VEAPS.

In juni 2020 heeft VEAPS in een zoommeeting met de coalitieleiders van de vier regeringspartijen haar visie kenbaar gemaakt over de ontwikkeling van de agrarische sector en de bevordering en vergroting van de export. "Helaas zien we zes maanden later nog weinig van productie stimulerend beleid. De regering heeft tot nu toe weinig aandacht voor de reële economie. De VEAPS trekt aan het begin van 2021 aan de noodrem en wenst nu terstond dat we een andere weg moeten inslaan.

Regering koester uw lokale agrarische producenten en exporteurs, vraagt de VEAPS en ga aan de slag met de aanpak van de volgende vraagstukken:

1. Ontwikkel financieringsmogelijkheden voor agrarische producenten met lagere rentetarieven dan bij de commerciële leningen. Agrarische producten zijn levend (planten en dieren, afhankelijk van de omgevingsfactoren), die elk moment ziek kunnen worden en zelfs dood gaan. U kunt toch niet dezelfde hoge rente tarieven in rekening brengen als bij de productie van bijvoorbeeld waspoeder of plastieken borden.

2. Totale versterking van het ministerie van LVV. Ontwikkel trainingsprogramma’s voor de LVV ambtenaren op cruciale posities.

3. Opzetten van een Agrarisch Export Krediet & Garantiefonds ter bevordering van de export.

4. Investering en stimulering van value added producten met hogere opbrengsten ter ontwikkeling van de waardeketen van agrarische producten.

5. Upgrading export faciliteiten en oplossen logistieke knelpunten binnen de waardeketen.

6. Wegnemen fytosanitaire belemmeringen en versterking van de afdeling Plantenbescherming & Kwaliteitskeuringen van LVV.

7. Ontmoedigen van de import van agrarische producten die lokaal geproduceerd kunnen worden. Hiervoor dienen programma’s te worden opgezet, waarbij agrarisch ondernemerschap gestimuleerd wordt met een pakket van maatregelen.

8. Ontwikkel speciale programma’s voor jongeren gericht op agrarisch ondernemerschap met gebruikmaking van moderne technologie.

9. Versterken van agrarisch onderwijs en onderzoek en samenwerking tussen LVV, NATIN, PTC, ADEK en CELOS.

10. Opzetten samenwerkingstraject met de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit. VEAPS heeft in gesprek met Ambasadeur Khargi dit onder zijn aandacht gebracht.

11. Verlaging vrachttarieven, zodat de concurrentiepositie van de exporteurs versterkt en het exportvolume kan toenemen.

12. Ontwikkel een agrarisch ruimtelijk inrichtingsplan. Dit vergt wel een actievere aanpak vanuit de ministeries van Ruimtelijke Ordening en Milieu en Grond, Bosbeheer en Bosbeleid.

De overheid dient zich terdege ervan bewust te zijn van haar rol en taken. Indien de overheid niet voldoende invulling geeft hieraan zal de ondernemende private sector daarvan last ondervinden,en zal zij haar kostbare tijd moeten stoppen in het vervullen van overheidstaken waar dit mogelijk is. Uiteindelijk zal hierdoor de private sector verder afzwakken en glijden we als samenleving verderaf. Het overheidsbeleid dient erop gericht te zijn dat talenten van haar burgers verder ontwikkeld wordt, met in het bijzonder de ondernemingsgeest.