2020 heel uitdagend jaar geweest voor Asfa

2020 is voor de Associatie van Surinaamse Fabrikanten (Asfa) uitdagend geweest. Uit een onderzoek van de fabrikantenorganisatie samen met de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB) blijkt dat een aantal bedrijven een substantiële terugval heeft gekend. Volgens Asfa-voorzitter Wilgo Bilkerdijk zijn er ook veel ondernemingen die het gewoon goed hebben gedaan tijdens de Covid-periode.

Dat geldt onder meer voor enkele grote bedrijven die in de voedselvoorziening zitten. Er zijn ook een paar nieuwe bedrijven ontstaan, kleine ondernemingen die andere diensten zijn gaan verlenen. Voorts zijn er producenten die aan productontwikkeling hebben gedaan. “Het is overigens nog steeds een uitdaging, ook al hebben anderen het iets beter gedaan in de afgelopen periode”, zegt Bilkerdijk in een terugblik.

Onvoldoende ingespeeld op valutaontwikkelingen
Een belangrijke gebeurtenis is zonder meer de verkiezingen, die hebben geresulteerd in een nieuw regeerteam. Vanuit de productiesector wordt heel nadrukkelijk gekeken naar het gebaar dat deze overheid maakt richting de producenten. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de belangen van de leden. “Je moet niet alleen kijken naar wat belangrijk is voor je leden, maar je kijkt ook naar wat het betekent voor het land. En we vinden dat de overheid een beetje meer kan doen richting de private sector en zeker richting de kleine productie”, stelt de Asfa-voorzitter. Hij begrijpt de druk van de vreemde valuta- en koersontwikkelingen, maar wanneer een land blijft importeren en weinig exporteert, komt er sowieso druk op die vreemde valuta. “En dat is een grote uitdaging waar de overheid onvoldoende op heeft ingespeeld”, vindt Bilkerdijk.

Kritisch blijven
De Asfa-topman benadrukt dat de private sector de nieuwe regering het voordeel van de twijfel heeft gegeven, maar wijst er op dat vanaf het begin de overheid foute keuzes heeft gemaakt. “Ik haast me erbij te vermelden dat er nu een tendens is, waarbij er wordt gestabiliseerd.” Echter was duidelijk dat – hoewel de nieuwe regering zei een plan klaar te hebben - de nieuwe leiding absoluut niet afgestemd was op de situatie waarin ze zou stappen. “In feite hadden ze geen plan van hoe de problemen op te lossen. Het kan aan de ene kant best zijn dat die overheid het nodige kader heeft om beleid te helpen formuleren, aan de andere kant kan het een stukje arrogantie zijn, van: wo’ set en. Maar we zien uiteindelijk dat a seti no kon. Ik zeg het zo, omdat we kritisch moeten blijven. We zitten als Asfa niet in de positie om te kijken hoe het gaat crashen, we gaan echt niet aan de kantlijn blijven staan en achteraf zeggen: de overheid heeft het slecht gedaan. We blijven heel hard werken om de overheid en de beleidsmakers in die richting te stuwen, wil je de economie herstellen. Dat is waar de Asfa zich de afgelopen veertig jaar sterk voor heeft gemaakt.”

Overheid geeft veel mixed signals

Ook samenleving zal moeten offeren
Toch hoopt de Asfa-voorman dat de grote uitdagingen die er in 2020 waren vooral te maken hadden met het schrikkeljaar en dat het land van veel van deze uitdagingen af zal komen. “Maar we kijken ook naar andere dingen die niet alleen moeten komen vanuit een overheid. Het gaat ook wat offers eisen van die samenleving en daar is eigenlijk vooralsnog onvoldoende aan gewerkt. Want wanneer ik zeg dat de overheid een dubbel signaal geeft, dan is dat precies de reden waarom die samenleving nog niet zover is. De mensen nemen het niet serieus, want je zegt dat je het strakker trekt en we mogen geen feest houden, maar dan vier jij als overheid wel feest. Dus dat soort dingen zijn mixed signals. En een overheid moet dat niet doen. Een overheid moet inderdaad laten zien dat we in diep, zwaar vaarwater zitten en dan moeten ze die maatregelen treffen, ook naar haarzelf toe. Dan pas kan je verwachten dat die samenleving die offers ook brengt op dat niveau.”

Solidariteitsheffing klap voor middenklasse
De Asfa-voorzitter gaat ook in op de solidariteitsheffing. Het is de bedoeling dat goedverdieners extra belasting betalen zodat de overheid wat meer financiële ruimte krijgt. “We hebben als Asfa daar ook zwaar tegen geageerd, want het is weer die middenklasse die de klap krijgt.” Bilkerdijk erkent dat (financiële) schade is veroorzaakt door personen die zich hebben verrijkt op kosten van de samenleving, maar door de solidariteitsheffing is het de middenklasse die deze paiman gaat moeten betalen. “En ondertussen gaat die heffing, onder de noemer solidariteitsheffing, naar sociaal-pakketten voor de mensen aan de onderkant die juist hebben bijgedragen aan dat hele ding. En over pakketten gesproken: ook deze regering doet aan pakketten verdelen. Ik zeg niet – en dat zeg ik echt met nadruk - dat sociaal-zwakkeren geen tegemoetkoming mogen krijgen van de overheid, maar dan moet je er beleid op maken. Regeringen achtereen hebben daar geen beleid op gemaakt. Je moet beleid maken op wie is je sociaal-zwakkeren zijn en dan weet je wie je moet subsidiëren. En we gaan van object- naar subjectsubsidie, maar wie zijn degenen die subsidie krijgen?” vraagt de Asfa-voorzitter zich af.


Breder en samenhangend pakket
Bilkerdijk merkt op dat er genoeg mensen zijn die tot de middenklasse behoren en heel zuinig zijn met stroom. Ze lopen uit de kamer en doen het licht uit, ze staan ‘s morgens op en doen hun airco uit. Maar er zijn andere mensen die hun ventilator dag en nacht aan laten. “Nergens worden mensen gedwongen om zuiniger en efficiënter te zijn, maar daarvoor moet de middenklasse nu gaan betalen. Daarom zijn we afwijzend geweest tegen de solidariteitsheffing. We vinden het een stukje kruissubsidie waarbij de middenklasse de zogenaamde minder draagkrachtigen gaat subsidiëren, maar uiteindelijk zijn het wel die rijken geweest die de grote schulden voor het land hebben gecreëerd, die ervoor gezorgd hebben dat mensen zo verarmd zijn. Gelukkig zegt de overheid dat de solidariteitsheffing maar een jaartje gaat duren, dus so be it. Maar we lopen wel met een beetje een dubbel gevoel.” De Asfa vindt dat de overheid een breder en samenhangend pakket van maatregelen moet introduceren, een pakket met stimulusfaciliteiten en bezuinigingsfaciliteiten. De overheid moet daarbij nagaan hoe ze aan de ene kant kan bezuinigingen en aan de andere kant de economie kan stimuleren.

Lokale productie stimuleren
Volgens Bilkerdijk moet vooral de lokale productiesector worden gestimuleerd. “Dat is waar we voor staan. Maar daarnaast zeggen we: een stukje toerisme kan je meenemen in de diversificatie, lokaal transport kan je niet loslaten, en zeker ook de bouw- en constructiesector. Want je wilt die jobs wel creëren. Deze sectoren zijn eigenlijk de sectoren die banen hebben. Je wilt die banen behouden en als het even kan ook nieuwe banen creëren. Dat zijn de gebieden waar we naar kijken wanneer we praten met de overheid. We praten niet alleen over ons. We praten over die hele samenleving, omdat we als maatschappelijke organisatie wel kijken naar wat de algemene effecten zullen zijn. Want je wilt niet dat het beter gaat met één segment van het land en ondertussen verpaupert de rest. Dus dat is voor ons wel een belangrijk gegeven, waar we heel erg op gefocust zijn.”

Zwaarste klappen nog niet voorbij