Wanneer een kind opgroeit in een evenwichtige omgeving met een kwalitatief goede responsiviteit en sensitiviteit van de opvoeder(s), zal het zelfbeeld van zo’n jong kind er positief uitzien. Dit brengt zelfvertrouwen en vertrouwen in de ander. Bij onvoldoende responsiviteit, sensitiviteit en positieve bevestiging wordt de kans op ontwikkeling van een slecht zelfbeeld, onvoldoende zelfvertrouwen en onvoldoende vertrouwen in de medemens (in eerste instantie de opvoeder), groter.

Gebeurtenissen die zich gedurende de kinderjaren voordoen, hebben invloed op de kwaliteit van de basis van een kind, op de wijze waarop een kind wortelt in zichzelf en, van daaruit, als volwassene de wereld betreedt. Kinderen groeien op met opvattingen en ideeën over waarden die volwassenen specifiek aan geld toekennen. Kinderen groeien op met nieuws(berichten) over ruzies, diefstal, chantage, moord en andere situaties waarin geld een rol speelt. Zij leren dat geld toegang geeft tot iets anders, dat geld mogelijkheden creëert, dat geld dingen leuk(er) of makkelijk(er) lijkt te maken. Kinderen leren dat geld kostbaar en waardevol is. En, soms, leren kinderen dat geld waardevoller of belangrijker is dan zij zijn.

De waarde die wij als volwassene aan geld toebedelen, zegt altijd iets over onszelf. Hoe er met geld omgegaan wordt, kan veel informatie over de (eigen) persoonlijkheid verschaffen. Kunnen we delen, zijn wij in staat tot geven vanuit het hart, noemt men ons vaak ‘gierig’ of juist ‘gul’, zijn we eerlijk, plegen we diefstal, verduisteren wij geld, leven wij continu in schulden, geven we om te kunnen krijgen en willen wij meer, ondanks reeds aanwezige fortuinen?

Vinden wij het lastig om ergens geld voor te vragen, ervaren we moeite om geleend geld terug te vragen en lenen wij altijd of juist nooit geld uit aan anderen? Potten wij geld op om er nooit van te kunnen genieten? Is het mogelijk dat geld een innerlijke leegte opvult? Beheerst geld het eigen denken en heeft geld daarmee in zekere zin macht over ons?

Geld en macht zijn sterk met elkaar verbonden: geld brengt macht en vice versa. Machtsspelletjes, geboren uit deze twee-eenheid, vloeien voort uit een diepgeworteld en onbewust gevoel als mens niet waardevol of waardig genoeg te zijn. Een dergelijk ego gaat, veelal onbewust, onvermoeibaar en continu op zoek naar manieren om te kunnen overleven: men gaat zichzelf een bepaalde waarde toekennen. Gebeurt dit op een negatieve en destructieve wijze dan kunnen we al snel te maken krijgen met egoïsme, manipulatie, hardheid, competitie, narcisme en in extreme gevallen, met wreedheid en dictatoriaal gedrag.

Geld lijkt velen in een onzichtbare wurggreep te houden en die wurggreep blijkt soms zó vertrouwd, dat men tot op zekere leeftijd blijft handelen vanuit oude patronen. De uitwerking daarvan kan zowel ‘positief’ als ‘negatief’ ervaren worden, door de persoon in kwestie zelf, maar ook door de omgeving van deze persoon.

Zelfonderzoek en het in praktijk brengen van opgedane inzichten, zijn beiden belangrijk voor groei en ontwikkeling. Nemen we onze realiteit eerlijk en helder waar, dan kunnen wij ervaren dat het verhaal achter geld, in de kern, eigenlijk betrekking heeft op immateriële waarden die wij aan onszelf toekennen.

Er is niets mis met geld; geld is geen ‘negatief’ of ‘positief’ element. Wat oprechte aandacht verdient, is de wijze waarop er met geld omgegaan wordt. Ontlenen wij onze eigenwaarde en identiteit aan geld, dan zal geld op hypnotiserende wijze de in ons aanwezige obsessie ervoor in stand blijven houden. Is geld bepalend voor ons geluk, dan zal er altijd sprake zijn van afhankelijkheid in relatie tot geld.

Geld is zoals geld is. De kunst is om mét geld in absolute vrijheid een waardig en zinvol leven te leiden.