Column: Politieke Borrelpraat 573
18 Aug 2019, 22:56
foto


“Heren borrelbroeders, de opgelaaide ruzie tussen India en Pakistan om Kashmir houdt hier toch wel aardig wat mensen bezig.”
“Klopt. Eerst verscheen er een zeer lezenswaardig artikel naar aanleiding van een interview van Sterrennieuws met onze eredoctor, de historicus Maurits Hassankhan. Die vond dat India juridisch wel gelijk had met z’n maatregelen in het Indiaas gedeelte van Kashmir, maar of dat politiek correct was, daar wil hij geen uitspraak over doen.
“En dan is er een artikel van onze Chan hamar Thoki, die twijfelt of juridische stappen van India wel tot een oplossing zullen leiden. Er moet dialoog komen. Dan haalt hij er Tigri bij en hij beert het voor de huidige regering die er niets aan heeft gedaan om ons bezet grondgebied terug te krijgen.”
“Dat is een politicus aan het woord, geen wetenschapper zoals meester Hassan. Heel handig verzwijgt Chan dat de partij waar hij nu voorzitter van is, sinds de val van Tigri eindjaren zestig, dus vijftig jaar geleden, in totaal zo een 24 jaar in regeringscoalities heeft gezeten. Dus ze hebben even hard ook niets gedaan om het bezet gebied terug te krijgen.”
“Maar meester, wat hebben wij te maken met die ruzie tussen India en Pakistan om Kashmir?”
“Beste jonge borrelbroeder in ons midden, sommige buitenlandse scheidslijnen werken tot hier diep door, vooral die op religieus gebied.”
“Zoals hier vroeger tussen roomsen en protestanten.”
“Klopt. En dat drama van Kashmir begon bij de opsplitsing van het voormalige Brits-Indië bij de onafhankelijkheid in 1947 in twee moslimdelen en een enorm Hindoedeel daartussen.”
“U bedoelt West-Pakistan, India en Oost-Pakistan, meester?”
“Dat klopt, mijn jonge vriend. En dat Oost-Pakistan heet nu Bangla Desh.”
“Maar Mahatma Gandhi wilde die opsplitsing toch niet?”
“Klopt, maar hij was een spiritueel leider, niet zozeer een politiek leider. Zijn ideaal was een verenigd onafhankelijk India waar Hindoes en moslims vreedzaam naast elkaar konden blijven leven.”
“Mahatma Gandhi heeft zelfs door een hongerstaking die hem bijna het leven kostte, gedaan gekregen dat de etnische rellen tussen Hindoes en moslims stopten.”
“Maar fanatieke Hindoes enerzijds en fanatieke moslims anderzijds zagen dat niet zitten en de splitsing werd een feit, alsook een verschrikkelijk drama dat honderden dorpen waar Hindoes en moslims al generaties vreedzaam samen leefden, uit elkaar rukte.”
“Fanatieke benden uit beide kampen sloegen aan het moorden en mensen sloegen op de vlucht. Bijna tien miljoen hindoes en moslims vluchtten over en weer en dat alles kostte ruwweg zeker een miljoen doden en een veelvoud aan gewonden.”
“Hoe komt u aan deze informatie, meester?”
“Gelezen in onder andere de klassieke roman van Kushwant Singh, getiteld ‘Trein naar Pakistan’. Je vraagt je dan af wat mensen soms bezielt in hun fanatieke waanzin en hun strijd naar steeds meer macht.”
“Maar ook Mahatma Gandhi werd toch vermoord door een fanatiekeling?”
“Klopt, een radicale Hindoe nog erbij die vond dat het streven van Gandhi voor een vreedzaam samengaan van Hindoes en moslims een verzwakking van de kracht van de Hindoe-gemeenschap tot gevolg zou hebben.”
“Maar hoe heeft dit gewriemel tussen Hindoes en moslims tot hier in Suriname invloed gehad?”
“Jeetje, o jongere zuiplap in ons midden, er zijn toch tienduizenden mensen uit Brits-Indië als contractanten hierheen gekomen en een groot deel heeft zich hier blijvend gevestigd.”
“Ja, dat weet ik, maar dat waren toch Hindoestanen.”
“Nee, Brits-Indiërs. Ze kwamen uit dorpen uit vooral Noordoost-India, waarin vaak een moslim-minderheid vreedzaam samenwoonde met een Hindoe-meerderheid. Natuurlijk hield men rekening met elkaars rituelen enzo.”
“Heel mooi, meester, maar ik zie de link met Suriname nog steeds niet.”
“Luister dan met een beetje meer geduld. Toen vooral landloze en werkloze jongeren uit deze dorpen voor de contractarbeid tekenden, bestonden die groepen veelal ook uit een moslim-minderheid en een Hindoe-meerderheid.”
“Nou, die zullen dan aan boord hierheen flink gevochten hebben.”
“Juist niet, jonge vriend. Tijdens de maandenlange bootreis vol ontberingen vormden ze een hechte bootfamilie, djahadji’s genoemd; moslim, hindoe, hogere kaste, lagere kaste, geen gedonder daarmee. Ze hielpen elkaar door dik en dun.”
“Maar de Surinamers zagen de binnenkomende Brits-Indische contractanten als één geheel, als Hindoestanen, en ze werden zelfs denigrerend koelies, koeries, genoemd.”
“Velen houden tot de dag van vandaag ervan om hun medemensen neer te halen en te bespotten, terwijl zij wel buitenlanders ophemelen.”
“Het drama van de splitsing van India en Pakistan drong snel hier door, juist in die periode na de Tweede Wereldoorlog toen in ons land allerlei politieke partijen werden opgericht.”
“Waarom toen zo opeens?”
“Dat kwam door de belofte van koningin Wilhelmina tijdens de oorlog via radio Oranje te Londen dat de Nederlandse koloniën na de oorlog autonomie, zelfbestuur, zouden krijgen. Plus er zou Algemeen Kiesrecht komen. Opkomende politieke leiders uit de ‘Aziatische’ groep hadden al gauw door dat ze één vuist moesten maken, wilden zij ondanks dat toen al oneerlijk kiesstelsel toch nog wat zetels binnenhalen. Zo werd al gauw opgericht de H-JPP, de Hindostaans-Javaanse Politieke Partij.”
“En wist jij, jongeman, dat uit deze H-JPP is voortgekomen de VHP, toen geheten de Verenigde Hindostaanse Partij, let wel: Hindostaanse en niet: Hindoestaanse.   Begrijp je nu de naam ‘Verenigd’ daarbij? Deze partij verenigde de Hindoe- en moslimnazaten van de Brits-Indische contractanten, alsook de eerder opgerichte Moeslim Partij en de Hindoe Partij.”
“Maar ik heb me laten vertellen dat er bij een stemming in de Staten in 1950 een splitsing binnen de VHP zichtbaar was.”
“Klopt. Dat bleek bij de stemming van de motie van wantrouwen tegen minister Lou Lichtveld, die dokter Van Ommeren van het ’s Lands Hospitaal had ontslagen. Stel je voor: een minister uit een door de NPS samengesteld zakenkabinet ontslaat een populaire en gekozen NPS-parlementariër.”
“Spannend. Wat gebeurde er toen?”
“Er was al een soort onenigheid binnen de NPS tussen de groep van de heer David Findlay en de groep rond voorzitter Van der Schroeff en door die ‘hospitaalkwestie’ tussen Lichtveld en Van Ommeren laaide deze ruzie als een soort Kashmir binnen de NPS weer op.”
“Maar die motie van wantrouwen dan?”
“Die werd door de groep Findlay, waaronder de opkomende politicus Johan Adolf Pengel, ingediend. Zij steunden dokter Van Ommeren, maar hun motie werd met 13 tegen 7 verworpen, dus Lichtveld bleef minister.”
“Dus klaar was die tori.”
“Nee, jonge vriend, toen begon die dyugudyugu pas echt, want de NPS had bij die eerste verkiezing met Algemeen Kiesrecht grandioos gewonnen en had 13 van de 21 zetels binnengehaald en kon dus alleen regeren. De VHP had er 6 en de KTPI had 2 zetels in de Staten van Suriname, zo werd ons parlement toen genoemd.”
“Maar dan hadden de 13 NPS-statenleden verdeeld gestemd.”
“Klopt, maar ook de VHP-statenleden hadden verdeeld gestemd. Vóór stemden vijf NPS-ers, de groep Findlay in feite, en 2 VHP-ers, en wel de twee enige gekozen VHP-moslimbroeders. Die zouden wat later naar de NPS overlopen.”
“Jeetje, toen al dat gedoe van overlopen met zetel. Dus die vier overige VHP-ers stonden achter minister Lou Lichtveld, meer bekend als de schrijver Albert Helman.”
“Klopt, dus die scheuring tussen Hindoes en moslims binnen de VHP was in feite al aan de gang. En het was vooral aan de levensgenieter en jonge Hindoe-advocaat en Statenlid uit de polders van Nickerie, Jaggernath Lachmon, te danken dat deze scheuring niet blijvend werd.”
“Klopt, anders hadden we nu hier misschien ook Hindoes en moslims die elkaar om het minste en geringste in de haren zouden vliegen. En Lachmon hield ook de traditionele Sanathans en de modernere Ariërs binnen de VHP een beetje uit elkaar en toch bij elkaar. Dat tekent een politieke leider in dit land: tegenstellingen uit elkaar, maar toch bij elkaar weten te houden en daar zetelwinst en regeermacht uit zien te halen.”
“Vallen Bouta, Chan, Somo en Lonnie daar ook onder?”
“Dat mag je zelf gaan beoordelen, jonge vriend. Proost daarop.”

Rappa
Advertenties

Thursday 28 March
Wednesday 27 March
Tuesday 26 March