In Memoriam: Harold Jap A Joe
12 Jul 2019, 08:32
foto


Op 4 juli 2019 overleed Harold Jap A Joe (onder vrienden bekend als Jap), een van de oprichters van Stichting Wetenschappelijke Informatie (SWI). Medeoprichters waren Frank Martinus, Ramon Reeder, Carlo Vrede, France Olivieira en Evan Rozenblad. 

SWI, formeel 30 juli 1977 opgericht, heeft in de loop der jaren diverse activiteiten ontplooid. Vooral op het gebied van bibliotheek en informatieverschaffing werd er in de beginfase veel aandacht aan besteed. Later kwam het tijdschrift SWI Forum voor Wetenschap en Cultuur erbij. In nummer 1 van de vijfde jaargang (juni 1988) schreef Jap een spraakmakend artikel getiteld 'De persistentie van etniciteit in de Surinaamse politiek'. Het verscheen op een interessant moment in de politieke geschiedenis van Suriname. Het herdemocratiseringsproces na de militaire coup van 1980, was enkele jaren daarvoor ingezet. In 1987 volgden na 10 jaar weer algemene en vrije verkiezingen die groots werden gewonnen door de oude partijen die voor 1980 al actief waren. 

Jap wees erop dat etniciteit als verklarende factor nog steeds belangrijk was. Met het verschijnen van het artikel 'De persistentie van etniciteit in de Surinaamse politiek' werd een officiële presentatie met een paneldiscussie in Theater Unique gehouden rond het vraagstuk van de etniciteit. In een overvolle zaal met toppers van diverse politieke partijen en de vakbeweging moest Jap zijn verhaal houden. De toeloop die avond zorgde ervoor dat Jap toch nogal nerveus werd en de nodige sigaretten 'consumeerde' nog vóór de aanvang. De vraag was hoe 'faya' de avond zou verlopen over dit onderwerp dat nog niet echt uitgebreid in het openbaar werd bediscussieerd. Uiteindelijk werd het een goed verlopen avond waarbij duidelijk werd dat dergelijke openbare discussies belangrijk zijn om elkaar te begrijpen en te vinden. De etnische issue en het artikel van Jap blijven relevant in de discussies over de politiek in Suriname. 

Harold JapA Joe heeft in verschillende netwerken diverse wetenschappelijke werken over etniciteit, religie en politiek voortgebracht.  In het boek 'Democratie, Elites en Besluitvorming' (2003)  schreef hij een prachtig artikel genaamd: 'Religie, Etniciteit en elitevorming in Suriname'. Hierin schetst hij het proces van elitevorming vanaf 1873 tot en met 1996. Hij gaat ook in op de nieuwe elite uit de militaire periode die aanvankelijk nauwelijks of niet verbonden zou zijn met etniciteit en/of religie. Echter, Harold wijst er op dat bij het vastlopen van de revolutie in 1982 een beroep wordt gedaan op de etnische partijen uit de 'oude Politiek' om uit de impasse te komen, wat uitmondde in het zgn. 'Akkoord van Leonsberg'.

Onder supervisie van Prof. Humphrey Lamur heeft  Harold Jap A joe veel tijd en energie geïnvesteerd in het schrijven van een proefschrift 'Tussen Kruis & Kalebas' om hiermee de titel van Doctor te behalen.  Dit werk over de interreligieuze relaties, emancipatie en elitevorming vanaf de koloniale tijd moest in 2008 de bekroning worden van wat hij gedurende een belangrijk deel van zijn leven als intellectueel en ontwikkelingswerker voor kerk en samenleving heeft voortgebracht. Helaas, wat het hoogtepunt in de wetenschappelijke carrière van Jap had moeten worden., eindigde met een van de diepste teleurstellingen voor deze promovendus, maar ook voor onze academische gemeenschap. 

Prof. Lamur, de promotor van Jap, gaf te kennen dat de werkwijze ethisch én wetenschappelijk volstrekt onaanvaardbaar was en trok zich terug. Wat het absolute hoogtepunt in de wetenschappelijke carrière van Jap had moeten worden werd op ongegronde redenen gefrustreerd. Deze domper nam er de glans niet van weg dat Harold Jap A Joe als mens, intellectueel en ontwikkelingswerker onuitwisbare sporen achterlaat voor land en volk.
Waka bun, Jap. SWI bestaat nog steeds en jij hebt samen met anderen een goed fundament hiervoor gelegd.

Jack Menke en Jerome Egger       
Advertenties