Niet alle bezoldigde geestelijken kennen Personeelswet

Voor geestelijken die door het ministerie van Binnenlandse Zaken (Biza) bezoldigd worden en in feite ambtenaar zijn, gelden ook de rechten en plichten die in de Personeelswet zijn opgenomen. Echter blijkt in de praktijk dat zich juist op dat vlak wat knelpunten voordoen. “Veel geestelijken en organisaties hebben deze rechten en plichten niet helemaal onder de knie en dat leidt tot het ontstaan van problemen”, zegt Stanley Soeropawiro, beleidsadviseur van Biza belast met Religieuze Aangelegenheden.

De geestelijken dienen zowel naar de organisatie als het ministerie te rapporteren, omdat het gaat om een subsidieregeling van de overheid. Daarmee wordt nagegaan of de ambtenaar zich houdt aan de verplichtingen die in de Personeelswet staan aangegeven. Ook de religieuze organisaties dienen zich te houden aan de daarin opgenomen regelingen.

Volledige controle
Volgens de Biza-functionaris blijkt in de praktijk dat bepaalde organisaties vinden dat zij volledig controle willen hebben op de geestelijken, zodanig dat men bijvoorbeeld de salarissen kan inhouden. Dat is echter niet de taak van de religieuze organisaties. “Zij moeten gewoon rapporteren en het ministerie van Binnenlandse Zaken gaat dan kijken, wat het probleem precies is”, legt Soeropawiro uit.

Volgens de normale gang van zaken dienen de organisaties de geestelijken op de hoogte te houden van de meest recente ontwikkelingen, daar het ministerie niet komt aan de interne aangelegenheden van die organisatie. Het is de taak van de organisaties om de geestelijken taakstellingen te overhandigen en uit te leggen wat zij van hen verwachten. Pas wanneer zich knelpunten voordoen, kan het ministerie inspringen.

Procedure in acht nemen
“Neem als voorbeeld dat de geestelijke zijn werk niet naar behoren verricht, omdat hem geen taakstelling is opgedragen, dan moet er achteraf niet geklaagd worden. Want een organisatie kan niet zeggen, dat zo’n geestelijke met ontslag moet of moet worden vervangen. Er is een bepaalde procedure, waarbij de persoon eerst in gebreke moet worden gesteld, aangeschreven wordt, zich moet verweren. En als blijkt dat de verwering niet steekhoudend is, dan gaat men andere stappen ondernemen. Het ministerie komt dan in beeld waar de rapportage wordt gedaan. Ook de correspondentie met de geestelijken moeten overgelegd worden, voor een goede verificatie. Want eerlijk is eerlijk, als een geestelijke het werk niet kent, gaat hij automatisch het werk niet kunnen uitvoeren”, geeft Soeropawiro aan.

Het doen bezoldigen van geestelijken is een vorm van ondersteuning die wordt geboden door Biza, die onder zich het beleidsgebied Religieuze Aangelegenheden heeft. Deze geestelijken behoren tot verschillende religieuze organisaties van de diverse geloofsovertuigingen en worden door hun eigen organisatie voorgedragen. Vroeger kregen verschillende kerken de ondersteuning van de overheid in de vorm van een subsidie. In de jaren 80 zijn de moslim- en de hindoe organisaties toegevoegd. Vanaf 2012 werd aan alle religieuze organisaties van alle geloofsovertuigingen een subsidie toegekend. Nu geschiedt de ondersteuning in de vorm van het bezoldigen van een voorganger of een imam. Uit deze maandelijkse bezoldiging is voortgevloeid dat de geestelijke in feite landsdienaren en/of ambtenaren zijn, maar ter beschikking gesteld zijn aan de religieuze organisatie.

Daadwerkelijke uitvoering
Soeropawiro benadrukt dat de geestelijken zich ook dienen te houden aan de rechten en de plichten van de Personeelswet, zoals die geldt voor ambtenaren. Zij hebben recht op ziektekostenverzorging, kinderbijslag een pensioen, indien ze in vaste dienst zijn. Degenen die als contractant werkzaam zijn, een tijdelijke overeenkomst hebben en de leeftijd van 60 jaar hebben bereikt, komen met de nieuwe Pensioenwet in aanmerking voor en pensioen.

Naast de rechten zijn er ook verplichtingen. Dat houdt onder meer in dat de bezoldigde geestelijken daadwerkelijk het werk moeten uitvoeren, zoals dat wordt verwacht. De organisatie die een geestelijke heeft voorgedragen moet erop toezien dat de betrokkene zich inderdaad bezighoudt met het geestelijke werk, waarvoor zij aangesteld zijn.