De Saamaka gemeenschappen protesteren tegen de activiteiten van Palmera Timber Processing NV. Gisteren is weer een petitie aangeboden, nadat vorige week in Atjoni een protest is gehouden.
De Vereniging van Saamaka Gemeenschappen (VSG) protesteert momenteel tegen de activiteiten van Palmera Timber Processing N.V. in hun woon- en leefgebieden en eist de erkenning van hun grondenrechten, zoals bevolen door het vonnis van de OAS tegen de Staat sinds 2007. Woensdag werd een petitie overhandigd aan president Chan Santokhi en de voorzitter van de Nationale Assemblee, Marinus Bee, waarin de VSG opnieuw aandringt op erkenning van hun rechten en stopzetting van de activiteiten van Palmera Timber Processing N.V. Tropenbos Suriname werkt nauw samen met VSG om het bos duurzaam te ontwikkelen.

Afgelopen vrijdag werd in Atjoni een vreedzaam protest gehouden dat escaleerde in het blokkeren van een houttruck en enkele bedrijfswagens, het uitschelden van werknemers en het barricaderen van de weg. De VSG heeft de regering en De Nationale Assemblee herhaaldelijk duidelijk gemaakt dat zij tegen de aanwezigheid van het houtbedrijf in hun woon- en leefgebied is. Ondertussen is er een tientallen kilometers lange weg aangelegd door hun gebieden, die nu bekend staat als de Palmerasweg, wat verdere zorgen en spanningen heeft veroorzaakt binnen de gemeenschap.

Traditioneel wordt het Boven Suriname-riviergebied bewoond door de Saamaka, die een unieke samenleving hebben weten op te bouwen met een eigen taal en cultuur. De Surinamerivier is de meest bewoonde rivier in ons land en bevat ook ons enige stuwmeer, in oppervlakte groter dan het eiland Jamaica. De aanleg van het stuwmeer heeft ingrijpende gevolgen gehad voor meer dan 6000 Saamaka, die aan het begin van de jaren 60 moesten verhuizen, omdat hun gebied onder water liep. Een deel van deze landgenoten trok naar het zuiden, het Boven Suriname-gebied, om zich te voegen bij de andere Saamaka die er reeds woonden.

In 2007 wonnen de Saamaka onder aanvoering van de toen geheten Vereniging van Saamaka Gezagdragers (VSG) een rechtszaak bij het Inter-Amerikaans Gerechtshof van de OAS tegen de Surinaamse staat, die verplicht werd de grondenrechten van de binnenlandbewoners te erkennen. Anno 2024 zijn de collectieve grondenrechten voor de Inheemsen en Tribale volken nog steeds niet erkend.

In de Amazone is het bewezen dat het bos het best blijft bestaan onder beheer van traditionele volken: de mensen die wonen in en leven van het bos. Traditioneel doen zij aan landbouw, de zogenaamde zwerflandbouw, jacht en visvangst, verzamelen van bosproducten, en oogsten van hout voor het bouwen van huizen en steigers, en voor het maken van boten. Door modernisatie, zoals de komst van de kettingzaag, buitenboordmotoren en machines, vinden er veranderingen plaats in het gebruik van het bos, die echter niet zorgen voor drastische veranderingen.

Anders wordt het wanneer er concessies worden verleend aan houtmaatschappijen zonder medeweten van het gros van de dorpelingen. De aanleg van een weg zorgt voor een voelbare verandering in het bos. Aan weerszijden van de aangelegde weg wordt er hout gekapt, er vindt een verstoring plaats in de fauna, de dieren, en als gevolg daarvan ook de flora, de samenstelling van het bos. De meeste van de lokale bewoners hebben geen baat bij een dergelijke vorm van ontwikkeling.

Tropenbos Suriname ontwikkelt samen met de VSG het concept van Community Managed Forests. Anno 2024 heeft de VSG haar naam veranderd in Vereniging van Saamaka Gemeenschappen. Community Managed Forest is een vorm van duurzaam bosbeheer dat samen met de gemeenschap wordt ontwikkeld met als leidraad behoud van het bos door geld te verdienen. Het uitgangspunt is hoe men gewend is om met het bos om te gaan. Dit houdt onder andere in dat de gemeenschap alleen datgene haalt uit het bos wat ze nodig hebben, zonder het uitputten van de natuurlijke hulpbronnen. 

Met voorbeelden die ook elders in de Amazone plaatsvinden, kunnen de Saamaka hun eigen grondgebied ontwikkelen, inclusief duurzame houtkap. Stap 1 is wel dat de regering de collectieve grondenrechten eindelijk toekent. Verder moet men beseffen dat duurzame ontwikkeling een langdurig proces is waarbij scholing belangrijk is. De methode zal ervoor zorgen dat ongecontroleerde houtkap wordt ingedamd, te vergelijken met 'broko bana', en dat het bos optimaal wordt gebruikt en tegelijkertijd in stand wordt gehouden, te vergelijken met professioneel voetbal.