Mexico kiest Claudia Sheinbaum als eerste vrouwelijke president

Claudia Sheinbaum is na een historische overwinning verkozen tot de eerste vrouwelijke president van Mexico. De officiële verkiezingsautoriteit van Mexico zei dat uit voorlopige resultaten bleek dat de 61-jarige voormalige burgemeester van Mexico-Stad bij de verkiezingen van zondag tussen de 58% en 60% van de stemmen won.

Dat geeft haar een voorsprong van ongeveer 30 procentpunten op haar belangrijkste rivaal, zakenvrouw Xóchitl Gálvez.

Sheinbaum zal op 1 oktober haar mentor, aftredend president Andrés Manuel López Obrador, vervangen.

Sheinbaum, een voormalige energiewetenschapper, heeft continuïteit beloofd en gezegd dat ze zal blijven voortbouwen op de "vooruitgang" die López Obrador heeft geboekt, en verder zal voortbouwen op de welzijnsprogramma’s die de aftredende president erg populair hebben gemaakt.

Maar in haar overwinningstoespraak benadrukte ze ook wat deze Mexicaanse verkiezingen onderscheidt van voorgaande. Ze zei tegen juichende kiezers: "Voor het eerst in de 200 jaar van de Mexicaanse Republiek zal ik de eerste vrouwelijke president van Mexico worden."

Ze zei dat het niet alleen een prestatie was voor haar, maar voor alle vrouwen. "Ik heb het vanaf het begin gezegd: het gaat er niet alleen om dat ik naar het topkantoor kom, het gaat erom dat wij allemaal hier komen." Ze voegde eraan toe: "Ik zal je niet in de steek laten."

Sheinbaum bedankte ook haar rivaal, Xóchitl Gálvez, die de overwinning heeft toegegeven.

Voordat ze zich kandidaat stelde voor het presidentschap, was Sheinbaum burgemeester van Mexico-Stad, een van de meest invloedrijke politieke posities in het land en een positie die wordt gezien als een baan die de weg vrijmaakt voor het presidentschap.

Sheinbaum, wier joodse grootouders van moederskant vanuit Bulgarije op de vlucht voor de nazi’s naar Mexico emigreerden, had een roemruchte carrière als wetenschapper voordat zij zich in de politiek ging verdiepen. Haar grootouders van vaderskant kwamen uit Litouwen.

Haar beide ouders waren wetenschappers en Sheinbaum studeerde natuurkunde voordat ze promoveerde in energietechniek. Ze bracht jaren door in een gerenommeerd onderzoekslaboratorium in Californië waar ze Mexicaanse energieverbruikspatronen bestudeerde en werd een expert op het gebied van klimaatverandering.

Die ervaring en haar studentenactivisme leverden haar uiteindelijk de functie van minister van Milieu voor Mexico-Stad op in de tijd dat Andrés Manuel López Obrador burgemeester van de hoofdstad was.

In 2018 werd ze de eerste vrouwelijke burgemeester van Mexico-Stad, een functie die ze bekleedde tot 2023, toen ze aftrad om zich kandidaat te stellen voor het presidentschap.

De verkiezingen, waarbij Sheinbaum het tegen Gálvez opnam, worden beschreven als een grote verandering voor vrouwen in Mexico.

Edelmira Montiel (87) zei dat ze dankbaar was dat ze nog leefde en zag dat een vrouw in het hoogste ambt werd gekozen. "Vroeger konden we niet eens stemmen, en toen dat wel kon, was het stemmen op de persoon op wie je man zei dat je moest stemmen. Godzijdank is dat veranderd en mag ik ermee leven", vertelde ze aan persbureau Reuters, verwijzend naar aan het feit dat vrouwen alleen mochten stemmen bij de nationale verkiezingen in 1953.

Hoewel het feit dat de twee koplopers vrouwen waren alom werd gevierd, werd de campagne ontsierd door gewelddadige aanvallen.

Naast een nieuwe president kozen de kiezers ook alle leden van het Mexicaanse Congres en gouverneurs in acht deelstaten, het hoofd van de regering van Mexico-Stad en duizenden lokale functionarissen.

En het waren vooral lokale kandidaten die het doelwit waren in de aanloop naar de verkiezingen.

Volgens de regering zijn er in heel Mexico meer dan twintig doden gevallen, hoewel andere onderzoeken het totaal op 37 schatten.

Gálvez heeft scherpe kritiek geuit op de regering en haar rivaal in de presidentiële race vanwege het geweld dat grote delen van Mexico teistert. Ze beloofde "de moedigste president te zijn, een president die de misdaad aanpakt" als ze verkozen zou worden, maar gaf niet veel details over hoe ze de machtige criminele kartels zou aanpakken die achter een groot deel van het geweld zitten.

Nadat de voorsprong van Sheinbaum onaantastbaar werd, belde Gálvez haar op. "Ik vertelde haar dat ik een Mexico zag met veel pijn en geweld. Ik wenste dat ze de ernstige problemen van onze mensen kon oplossen", zei Gálvez over het telefoontje.

Het aanpakken van de gewelddadige kartels in Mexico zal een van de vele uitdagingen zijn waar Sheinbaum mee te maken krijgt als ze aan de macht komt. Ze heeft gezegd dat het belangrijk is om iets aan te pakken wat volgens haar de wortels van het geweld zijn en heeft beloofd te investeren in welzijnsprogramma's om te voorkomen dat arme jonge Mexicanen door criminele groepen worden gerekruteerd.

Wat betreft de betrekkingen met het noordelijke buurland van Mexico, de Verenigde Staten, die onder haar ambtsvoorganger soms lastig waren, zei ze dat ze ervoor zou zorgen dat er "een relatie van vriendschap, wederzijds respect en gelijkheid" zou ontstaan.

Maar verwijzend naar de vele Mexicanen die in de VS wonen en werken, beloofde ze "altijd de Mexicanen te verdedigen die zich aan de andere kant van de grens bevinden".

De betrekkingen tussen de VS en Mexico leden onder López Obrador, die sinds 2018 aan de macht is. De uitgesproken leider mocht zich op grond van de Mexicaanse grondwet niet kandidaat stellen voor een tweede ambtstermijn, die presidenten beperkt tot één ambtstermijn van zes jaar. In plaats daarvan wierp hij zijn gewicht achter Sheinbaum.

De steun van de populaire president, die een goedkeuringspercentage van bijna 60% heeft, gaf de campagne van Sheinbaum een ​​enorme impuls. Veel van degenen die op haar stemden, zeiden dat ze het programma van Morena om de armoede te verlichten steunden en wilden dat het werd voortgezet.