Premier Gaston Alphonso Browne van Antigua en Barbuda spreekt de 78e zitting van de Algemene Vergadering van de VN toe in New York City, VS, 22 september 2023. (File foto: Reuters)
De voorzitter van de top van dit decennium voor kleine eilandstaten in ontwikkeling, heeft maandag 'lege' en 'volkomen ontoereikende' klimaatbeloftes bekritiseerd, waarbij hij zei dat rijke landen er niet in zijn geslaagd om aan hun verplichtingen te voldoen om de schade als gevolg van de CO2-uitstoot, te beperken.

Kleine eilandstaten in de Stille Oceaan, de Atlantische Oceaan en het Caribisch gebied, met een verwaarloosbare uitstoot, zijn bijzonder kwetsbaar voor economische crises en stijgende temperaturen vanwege hun blootstelling aan natuurrampen, hoge schulden en afhankelijkheid van import en toerisme.

Het Atlantische orkaanseizoen, dat in juni begint, zal naar verwachting actiever zijn dan normaal vanwege de bijna recordwarme temperaturen in de Atlantische Oceaan en het koelere oppervlaktewater in de Stille Oceaan.

"Het is niet voldoende dat landen eenvoudigweg loze en volstrekt ontoereikende toezeggingen doen in het kader van de Overeenkomst van Parijs", zei voorzitter van de conferentie en premier van Antigua en Barbuda, Gaston Browne, daarbij verwijzend naar een verdrag uit 2015 om de uitstoot te beperken en te voorkomen dat de temperatuur meer dan 1,5 graden Celsius boven pre-industriële niveaus stijgt.

Deze drempel wordt gezien als een omslagpunt voor ernstigere en onomkeerbare klimaatgebeurtenissen. Wetenschappers hebben gewaarschuwd dat de planeet zonder agressieve actie, op weg is om tussen de 2,5 en 2,9 graden Celsius op te warmen.

Browne riep op tot meer klimaatfinanciering, een mondiale CO2-belasting op oliemaatschappijen, een einde aan subsidies voor fossiele brandstoffen en een snellere transitie naar hernieuwbare energiebronnen. Hij drong er bij de rijke landen op aan een belofte na te komen om jaarlijks 100 miljard dollar naar armere landen te sturen om de uitstoot te helpen verminderen en extreme weersomstandigheden te verzachten.

Uit een onderzoek van Reuters is gebleken dat miljarden aan fondsen die tot nu toe zijn verzonden, zijn teruggesluisd naar rijke landen.

Secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Antonio Guterres, voegde eraan toe dat kleine eilandstaten in ontwikkeling "het volste recht" hebben om betere financieringsopties en grotere bijdragen aan het "verlies en schadefonds" te eisen. "Het idee dat een hele eilandstaat bijkomende schade zal worden berokkend door winstbejag door de fossiele brandstoffenindustrie of door concurrentie tussen grote economieën, is simpelweg obsceen", zei hij.

Verlies en schade, aangekondigd op de COP28-top van vorig jaar na langdurige oproepen van eilandstaten, waren bedoeld om arme landen te helpen herstellen van klimaatrampen, maar de financiering door rijke landen was schamel.

"De belangrijkste bijdragers aan de klimaatverandering zijn hun verplichtingen niet nagekomen", aldus Browne.