De hoogste rechtbank van de Verenigde Naties heeft gezegd dat er geen voorlopige bevelen aan Ecuador hoeven te worden gegeven in de bestorming van de Mexicaanse ambassade. (Foto: AP)
Het Internationale Gerechtshof (ICJ) heeft de eis van Mexico geweigerd om Ecuador op te dragen de Mexicaanse ambassade te beschermen, na een inval vorige maand in het gebouw in Quito. Mexico had de klacht tegen Ecuador ingediend bij het Hooggerechtshof van de Verenigde Naties (VN) in de nasleep van de inval van 5 april. De Ecuadoraanse politie had de compound bestormd, in wat velen beschouwden als een schending van diplomatieke verdragen, om voormalig vicepresident Jorge Glas te arresteren.

In de klacht van Mexico stond dat de acties van Ecuador zijn soevereiniteit hadden geschonden. Het riep Quito op om zich te verontschuldigen, anders zou hij geschorst worden door de VN.

Hoewel een uitspraak over die klacht naar verwachting jaren zal duren, heeft Mexico de rechtbank op korte termijn ook gevraagd om Ecuador te gelasten "passende en onmiddellijke stappen te ondernemen om volledige bescherming en veiligheid van diplomatieke gebouwen te bieden" en verdere inbreuken te voorkomen.

Maar donderdag zei president Nawaf Salam van het Internationaal Gerechtshof dat Ecuador al toezeggingen had gedaan die "de door Mexico geuite zorgen omvatten".

Hij merkte op dat "de rechtbank van mening is dat er momenteel geen urgentie bestaat" die voorlopige bevelen vereist.

"De rechtbank benadrukte onder meer dat Ecuador herhaaldelijk heeft verzekerd dat het volledige bescherming en veiligheid zou bieden aan de gebouwen, eigendommen en archieven van de Mexicaanse ambassade in Quito", vertelde Salam aan verslaggevers.

Alejandro Celorio Alcantara, juridisch adviseur van het Mexicaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, noemde de beloften van Ecuador een stap in de goede richting. Hij voegde er echter aan toe: "We zouden graag zien dat alle politieke actoren in Ecuador geruststellend zijn dat een ambassade niet kan worden geschonden."

"Dit is van het grootste belang voor Mexico, voor Ecuador, voor de wereld die volledig erkent dat er geen uitzondering bestaat op de onschendbaarheid", zei hij.

Diplomatieke ruzie
De ICJ-zaak heeft een einde gemaakt aan een diplomatieke ruzie die de betrekkingen tussen de twee Latijns-Amerikaanse landen heeft verstoord.

Eind april diende Ecuador bij het Internationaal Gerechtshof een tegenklacht in tegen Mexico. Het beschuldigde Mexico ervan zich te bemoeien met binnenlandse aangelegenheden en "schaamteloos misbruik" te maken van zijn diplomatieke complex om Glas te beschermen tegen het strafrecht van het land.

De voormalige vicepresident, die onder voormalig president Rafael Correa diende, was tweemaal veroordeeld op beschuldiging van omkoping en misbruik van publieke middelen.

Hij verbleef sinds ongeveer 17 december 2023 in de Mexicaanse ambassade. Eind december oordeelde een rechter dat Glas niet aan de vereisten van voorwaardelijke vrijlating had voldaan en beval hij zijn arrestatie.

Naarmate de maanden vorderden, begonnen de spanningen tussen Mexico en Ecuador op te lopen, waarbij de huidige Mexicaanse president Andres Manuel Lopez Obrador, vergelijkingen trok tussen het presidentiële campagneseizoen in Mexico en het geweld dat aan de stemming in Ecuador in 2023 voorafging.

Dat omvatte onder meer de vraag of de Ecuadoraanse president Daniel Noboa zou hebben gewonnen als het geweld – waaronder de moord op kandidaat Fernando Villavicencio – niet had plaatsgevonden. Ecuador reageerde door de Mexicaanse ambassadeur tot persona non grata te verklaren.

Uren voordat de Ecuadoriaanse politie op 5 april de hekken van de Mexicaanse ambassade beklom, verleende Obrador Lopez politiek asiel aan Glas. De juridische categorie wordt toegekend aan personen die vervolging ontvluchten, maar critici hebben Lopez Obrador ervan beschuldigd de status te misbruiken om politieke bondgenoten in de regio te steunen.

Sinds de inval zit Glas gevangen in de stad Guayaquil.

Buiten Mexico wordt de bestorming van de ambassade in de hele regio breed veroordeeld, omdat deze de internationale wetten lijkt te schenden, waaronder het Verdrag van Wenen inzake diplomatieke betrekkingen uit 1961, waarin ambassades en consulaten als beschermde ruimten worden ingesteld.

De Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) sprak "solidariteit uit met degenen die het slachtoffer waren van de ongepaste acties die de Mexicaanse ambassade in Ecuador troffen" en riep beide landen op om de kwestie op te lossen.

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei ook dat het "de verplichting van gastlanden onder het internationaal recht om de onschendbaarheid van diplomatieke missies te respecteren, zeer serieus neemt".

Een uit drie leden bestaand Ecuadoraans tribunaal verklaarde de inval op 13 april ook illegaal, maar bevestigde niettemin de gevangenisstraf van Glas.