Panama presidentsverkiezingen: Stembureaus sluiten

De stembureaus sloten zondag bij de presidentsverkiezingen in Panama, met een druk deelnemersveld van acht kandidaten, geleid door de beschermeling van een door corruptie veroordeelde voormalig staatshoofd. De stemming komt op het moment dat het land worstelt met diepgewortelde corruptie, een ernstige droogte die het economisch kritieke Panamakanaal heeft getekend en een stroom migranten die naar de VS trekken door de jungle.

Bij veel stembureaus stonden rijen toen kiesgerechtigde kiezers in het Midden-Amerikaanse land van 4,4 miljoen mensen hun stem konden uitbrengen voor een nieuwe president, een nieuw parlement en lokale overheden.

De conservatieve advocaat Jose Raul Mulino (64) ging volgens de laatste enquête ver voorop in de race, met ongeveer 37 procent van de kiezers.

Maar hij moest vrijdag wachten op een last-minute rechterlijke beslissing die zijn run eindelijk bekrachtigde. Van de zeven andere kandidaten naderden slechts drie de steun van 15 procent.

Mulino volgt de sociaal-democratische ex-president Martin Torrijos en twee centrumrechtse politici: Romulo Roux, minister van Buitenlandse Zaken onder ex-president Ricardo Martinelli, en Ricardo Lombana, een voormalig gezant voor de Verenigde Staten.

Uit peilingen blijkt dat er meer onbesliste kiezers zijn dan steun voor Mulino's rivalen.

'Frontman voor bevestigde boef'
Mulino verving Martinelli als kandidaat voor de rechtse Realizing Goals (RM)-partij, nadat Martinelli een beroep tegen een veroordeling wegens het witwassen van geld, had verloren.

De kandidatuur van Mulino, die Martinelli's vice-presidentiële running mate was geweest tot de diskwalificatie van de ex-leider, werd aangevochten op grond van het feit dat hij geen voorverkiezingen had gewonnen of zijn eigen running mate had gekozen, zoals vereist door de wet.

Het Hooggerechtshof verwierp die klacht vrijdag in een uitspraak die werd verwelkomd door Martinelli, die volgens de meeste Panamezen de controle van achter de schermen zal uitoefenen, blijkt uit een recente opiniepeiling.

Martinelli, die nog steeds populair is in Panama, heeft asiel aangevraagd bij de Nicaraguaanse ambassade, vanwaar hij campagne voerde voor zijn beschermeling.

Na de stemming op zondag ging Mulino naar Martinelli op de ambassade en de twee omhelsden elkaar en zeiden: "Broeder!" en "Wij gaan winnen!" volgens een video vrijgegeven door Martinelli.

Veel mensen in Panama verlangen naar de dagen van economische voorspoed onder de regering van Martinelli van 2009 tot 2014, geholpen door een hausse aan infrastructuur, waaronder de uitbreiding van het kanaal en de aanleg van de eerste metrolijn van Midden-Amerika.

Uit peilingen blijkt dat de kiezers zich vooral zorgen maken over de hoge kosten van levensonderhoud, de toegang tot drinkwater en de criminaliteit.

De belangrijkste kandidaten voor het presidentschap hebben soortgelijke beloften gedaan: veel banen creëren, de economie stimuleren en hervormingen doorvoeren om de corruptie te bestrijden.

"Panama moet veranderen. Er is te veel corruptie", zei een kiezer, de 50-jarige lerares Jennifer Navarro.

Mulino, die als hoofd openbare veiligheid van Martinelli had gediend, heeft de strafzaak tegen zijn voormalige baas afgedaan als politiek gemotiveerd en zou binnenkort de macht kunnen hebben om hem gratie te verlenen.

Zorgen over de economie
President Laurentino Cortizo van de centrumlinkse meerderheidspartij van de PRD zal zijn zetel verlaten na een termijn die ontsierd werd door beschuldigingen van wijdverbreide officiële corruptie, afnemende buitenlandse investeringen en hoge staatsschulden.

Het presidentschap van Panama kent een limiet van één termijn.

Ongeveer 45 procent van de banen in Panama bevindt zich tegenwoordig op de informele markt, met een werkloosheid van bijna 10 procent en een hoge inkomensongelijkheid.

Volgens het Internationaal Monetair Fonds zal de bbp-groei van het land naar verwachting vertragen van 7,3 procent in 2023 naar 2,5 procent dit jaar.

Een deel van de reden is het Panamakanaal, dat ongeveer zes procent van de maritieme handel in de wereld vervoert, waardoor het verkeer wordt beperkt te midden van een verlammende droogte.

Een ander probleem dat de volgende president te wachten staat, is de Darien-kloof tussen Colombia en Panama, waar vorig jaar meer dan een half miljoen migranten zonder papieren doorheen trokken – onderworpen aan misbruiken die werden bekritiseerd door rechtengroepen.

Drie miljoen Panamezen kwamen in aanmerking om te stemmen bij de verkiezingen die in één ronde bestonden.

Wie de meeste stemmen verzamelt, is de winnaar.