FOLS: In memoriam Harold Hubert Rusland

Hoewel geboorte -begin van het leven- en de dood -het afsluiten van ons aardse bestaan- niet tegen te houden zijn, wordt je als mens, leerkracht en vakbondsleider even stil van het nieuws over het verscheiden van de oud-president van de FOLS en ex-onderwijsminister, Harold Rusland. 

Bij dit verscheiden kan je als president van de Federatie van Organisaties van Leerkrachten in Suriname (FOLS) het niet nalaten om mede namens het presidium met de lidorganisaties en leden de heer Harold Rusland te memoriseren als oud- president van de organisatie.  

Ten eerste wil de schrijver van dit stuk, lezers deelgenoot maken van de rede die Harold Rusland als voorzitter van de FOLS  zijn gehoor voorhield bij de formele oprichting op 10 januari 1968. Bij die gelegenheid zei Rusland het volgende:
“Het is onze volle overtuiging dat het onderwijs de belangrijkste pijler is waarop een brug kan worden geslagen naar een betere toekomst van ons land. Goed onderwijs is niet alleen -hoewel op zichzelf wel belangrijk genoeg-, een zaak van geestelijke vorming en ontwikkeling en daardoor de sleutel tot menselijke waardigheid, maar dient ook als de sterkste basis voor de economische opbouw van ons land beschouwd te worden. In dit licht bezien, is de taak van de onderwijskracht in de maatschappij uiterst belangrijk en het is vanuit deze grote verantwoordelijkheid dat wij een samenbundeling van krachten uit verschillende takken van onderwijs als zeer noodzakelijk beschouwen.“ (Onderwijs en Opvoeding 1968).

Kort na de oprichting op 10 januari 1968 nam het voorlopige FOLS-bestuur (dat toen werd aangeduid als presidium) het besluit om in federatief verband te werken aan tal van materiële en immateriële zaken. Het toenmalige bestuur stelde zichzelf o.a. de prioriteit om te werken aan de structuur -goedkeuren van statuten en huishoudelijk reglement- van de FOLS. Hoewel deze reeds jaren in een fase van concept verkeren, heeft het huidige presidium zich beijverd om na de juridische en ambtelijke weg te hebben bewandeld het zover te krijgen dat de statuten reeds op het Kabinet van de President van de Republiek Suriname zijn aangeboden. Sedert 27 juli 2022 liggen deze op het kabinet in afwachting op de presidentiële goedkeuring van de statuten van de FOLS om als rechtspersoon te kunnen optreden.

Er is in de periode vóór en tussen 1945 en 1968 veel overleg geweest tussen de verschillende onderwijsbonden, die vóór 1968 elk afzonderlijk opereerden en onderhandelden met het ministerie van Onderwijs. In dat verband noemt Harold Rusland het jaar 1945 een van de markante jaren in de ontwikkeling van de strijd om de bewustwording van onderwijsgevenden. Hij stelt dat in 1945 voor het eerst onderwijsgevenden gezamenlijk zijn opgestaan om te praten over werkomstandigheden. Op die legendarische ontmoeting van 4 oktober 1945 in theater Bellevue.  Reeds toen (1945) heerste er grote ontevredenheid en armoede onder de leerkrachten.

Een tweede markant punt in het proces van bewustwording bij onderwijzers voor Rusland was de eendaagse staking van januari 1966. Deze staking moet worden gezien als een logisch gevolg van jarenlange (sedert 1945) grote ontevredenheid onder onderwijsgevenden.

Middels een brochure die na de februari acties van 1969 tijdens de regering Sedney/Lachmon werd uitgegeven, gaf de FOLS over de lonen en prijzen o.a. het volgende aan: "In de hachelijke financieel-economische toestand van het gehele land, kunnen wij de samenvatting zien van alle mankementen waarmee ieder individu in de meerderheid van onze bevolking te kampen heeft. De beloning van arbeid in de meeste sectoren is iets waarvoor steeds harder moet worden gestreden. Het behoud van financiële verworvenheden (zoals arbeidsloon) is een moeilijke opgave, doordat de prijzen van levensonderhoud zienderogen blijven stijgen. De waarde van het geld in de goederendistributie slinkt. Dit verschijnsel gezien in hun samenhang, geven aan dat er in het beheer van onze maatschappij fundamentele fouten worden gemaakt, fouten die echter door de overheid verdedigde worden als juiste beslissingen." (bron: Opvoeding en Onderwijs; JAN./FEBR./MRT/ APRIL; jaargang 23 no.3 1971)

Een ander hoogtepunt in de onderwijsvakbeweging als president van de FOLS tevens voorzitter van de Christelijke Onderwijsbond, Broederschap, (COB) is toen de bouw van het COB-centrum aan de Gemenelandsweg 93 zover gevorderd was, dat Harold Rusland met zijn bestuur op 26 september 1970 zijn intrek kon nemen. In zijn toespraak gaf hij aan dat hij als voorzitter van COB, het gevoel had van iemand die een nieuw huis betreedt. Hij poneerde de stelling dat de vakbeweging zich niet alleen tot doel mag stellen, het behartigen van de groepsbelangen, maar evenzeer de totale opbouw van de gemeenschap voor ogen moet houden. (bron: Opvoeding en Onderwijs; juli/aug-sept/ dec; jaargang 23 no.2 1970)

We verliezen in Harold Rusland een ex-vakbondsleider die tijdens zijn actieve periode mede met andere bestuursleden de primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden van de leerkrachten op basis en voj - niveau naar zijn beste kunnen behartigde. Moge zijn ziel in vrede rusten.

Namens het FOLS-presidium,

Marcellino Nerkust
FOLS-president