James Webb-telescoop volledig ingezet in de ruimte

De James Webb-ruimtetelescoop heeft zijn twee weken durende ontplooiingsfase voltooid en zijn enorme, vergulde, bloemvormige spiegelpaneel ontvouwd terwijl hij klaar is om elke fase van de kosmische geschiedenis te bestuderen. Technische teams bij het Space Telescope Science Institute in Baltimore, Maryland juichten toen NASA op Twitter aankondigde dat het laatste deel van de 6,5 meter lange spiegel was ingezet.

"Ik ben er emotioneel over - wat een geweldige mijlpaal", zei Thomas Zurbuchen, een senior NASA-ingenieur, tijdens de live videofeed op zaterdag terwijl sterrenkijkers wereldwijd de gebeurtenis vierden. "We zien nu dat prachtige patroon daar in de lucht."

Krachtiger dan de Hubble-ruimtetelescoop, zal de Webb van US$ 10 miljard de kosmos scannen op licht dat stroomt van de eerste sterren en sterrenstelsels die 13,7 miljard jaar geleden zijn gevormd. Om dit te bereiken, moest NASA Webb uitrusten met de grootste en meest gevoelige spiegel die ooit is gelanceerd - het 'gouden oog', zoals wetenschappers het noemen.

Omdat de telescoop in zijn operationele configuratie te groot was om in de neuskegel van een raket te passen, werd hij opgevouwen vervoerd. Het ontvouwen was een complexe en uitdagende taak - het meest ontmoedigende project ooit geprobeerd, volgens NASA.

De Webb werd op 25 december gelanceerd in een Ariane 5-raket vanuit Frans-Guyana en is op weg naar zijn orbitale punt, 1,5 miljoen km van de aarde. Hoewel Webb zijn ruimtebestemming, bekend als het tweede Lagrange-punt, binnen enkele weken zal bereiken, heeft het nog ongeveer vijf en een halve maand te gaan.

De volgende stappen omvatten het uitlijnen van de optica van de telescoop en het kalibreren van de wetenschappelijke instrumenten.

Verre uithoeken van het heelal
Vluchtleiders in Baltimore begonnen vrijdag de hoofdspiegel te openen en vouwden de linkerkant open als een klaptafel. Deze spiegel is gemaakt van beryllium, een lichtgewicht maar toch stevig en koudebestendig metaal. Elk van de 18 segmenten is bedekt met een ultradunne laag goud, die infrarood licht sterk reflecteert. De zeshoekige segmenten ter grootte van een salontafel moeten de komende dagen en weken worden aangepast, zodat ze zich als één geheel kunnen concentreren op sterren, sterrenstelsels en buitenaardse werelden die atmosferische tekenen van leven kunnen bevatten.

Het zonnescherm zal permanent tussen de telescoop en de zon, aarde en maan worden geplaatst, waarbij de naar de zon gerichte zijde is gebouwd om 110 graden Celsius te weerstaan.

Zichtbaar en ultraviolet licht dat door de allereerste lichtgevende objecten wordt uitgestraald, is uitgerekt door de uitdijing van het universum en komt aan in de vorm van infrarood, dat Webb kan detecteren met ongekende helderheid. Zijn infraroodtechnologie zal astronomen nieuw inzicht geven in het vroegste tijdperk van het heelal.

Als alles goed blijft gaan, zullen de wetenschappelijke waarnemingen deze zomer beginnen. Astronomen hopen terug te kijken naar binnen 100 miljoen jaar na de heelalvormende oerknal, dichterbij dan Hubble heeft bereikt.

Zijn missie omvat ook de studie van verre planeten om hun oorsprong, evolutie en bewoonbaarheid te bepalen.

De NASA-telescoopblog zei dat de procedure van zaterdag "de laatste van de grote implementaties op het observatorium" was. "De voltooiing ervan zal de basis vormen voor de resterende vijf en een halve maand van inbedrijfstelling, die bestaat uit het instellen van een stabiele bedrijfstemperatuur, het uitlijnen van de spiegels en het kalibreren van de wetenschappelijke instrumenten."