Het pre-bachelor programma is opgestart maar over de 3-jarige bacheloropleiding ALOS, tasten docenten en studenten nog in het duister. Er is geen basisdocument beschikbaar met opleidingsprofiel, leerdoelen en afgeleide curricula. Docenten van het IOL zijn bezorgd en hebben zich, ten einde raad, gewend tot de onderwijsminister Lilian Ferrier om duidelijkheid te verkrijgen. “Er is geen duidelijk plan van de volledige nieuwe Academische Lerarenopleiding. “Slechts het pre-bachelor programma, inclusief doelstelling en eindtermen zijn op 11 oktober 2019 bekendgemaakt. Er zijn geen eindtermen bepaald voor de 3-jarige bacheloropleiding. “Daarnaast is het onduidelijk welke functie het pre-bachelor jaar heeft binnen de nieuwe opleiding. Is de juridische status van de nieuwe Academische Lerarenopleiding al geformuleerd? Het docentenkorps wordt te weinig betrokken in het transformatieproces”. Dat zijn enkele passages uit de brief d.d. 15 oktober 2019, die de docenten gericht hebben aan de minister.

Niet iedereen is blij met de opheffing van het instituut van Leraren (IOL). Met gemengde gevoelens wordt weleens gekeken naar de transformatie van het IOL in een Academische lerarenopleiding. De heer Robby Morroy, taaldeskundige (PhD in linguïstiek), voormalig directeur van het Instituut voor Taalonderzoek en Taalontwikkeling, spreekt van de twijfelachtige wijsheid om het IOL te vervangen door ALOS. Een weldoordachte onderwijsvisie voor de Lerarenopleiding blijft uit. Hij betoogt in een ingezonden stuk dWT, 14 augustus 2019 dat het niet vanzelfsprekend is dat een Academische Lerarenopleiding leidt tot betere resultaten. “Je zou denken dat een hoogopgeleide leraar betere leerresultaten bij studenten moet teweegbrengen dan zijn lager opgeleide collega. Dat kan, maar dat hoeft niet zo te zijn, omdat het in het onderwijs niet alleen gaat om kennis,” meent Robby Morroy.

Op een 'gewone' beroepsopleiding voor leraren ontwikkelen aanstaande leerkrachten de competentie ‘lessen voorbereiden’. Om een les goed te geven hoeft de leraar geen academische opleiding te hebben gevolgd.  Het besluit om het IOL op te doeken vindt Morroy op zijn zachts gezegd, te drastisch. “Een aanpassing ter verbetering van de lesgeefcompetenties zou veel efficiënter zijn dan de hele opleiding te sluiten. Het is twijfelachtig dat een Academische Lerarenopleiding tot betere leerresultaten zal leiden dan de resultaten die afgestudeerden van het IOL kunnen bereiken,” aldus Morroy.

De bondsvoorzitter van BvL en ALS, Reshma Mangre, pleit voor een betere voorbereiding van de Academische Lerarenopleiding. Op een persconferentie in mei 2019 zegt zij het volgende: “Het niveau van een opleiding wordt getoetst aan het curriculum. Indien het IOL verheven wordt tot een Academische opleiding, zou je daarvoor alle randvoorwaarden in place moeten brengen. Wanneer je ingrijpende veranderingen teweegbrengt dan gaat dat niet in een wip en een zucht. Het is niet abrupt. Je kunt niet het IOL sluiten en studenten die zich willen inschrijven een jaar lang thuishouden”. 

De docenten van IOL die een MO-B-diploma hebben zullen in de gelegenheid worden gesteld om een verkorte masteropleiding te volgen. Vakbondsleider Mangre heeft bedenkingen hierover. “De minister heeft onlangs met betrekking tot de transformatie van het Instituut voor de Opleiding van Leraren (IOL) meegedeeld dat er aan de IOL-docenten een verkorte masteropleiding wordt aangeboden. Dat zal moeilijk gerealiseerd worden in een verkorte opleiding, omdat een mastertitel moet voldoen aan kwaliteitsstandaarden,” vindt Mangre. 

Het is toe te juichen dat er pogingen ondernomen worden om de opleidingsinstituten te innoveren. Inspanningen moeten gepleegd worden om onderwijsgevenden beter toe te rusten om de onderwijstaak naar behoren te vervullen. Naast de vaktechnische kennis moet er voldoende ruimte zijn voor de ontwikkeling van didactische vaardigheden (en 21th century skills) van leraren. Echter moeten de vernieuwingen draagvlak hebben en goed worden voorbereid. In dit kader zijn er een aantal valide vragen die de kern van de zaak aangeven: Is er een opleidingsprofiel ALOS op basis van een nieuw beroepsprofiel van de leraar? Wat zijn de nieuwe vaardigheden en competenties die wij willen ontwikkelen? Is er een grondige evaluatie gepleegd van het IOL? Waarin verschilt de Academische Lerarenopleiding van het IOL? Wat is ongewenst in de situatie op IOL en hoe komen wij tot de gewenste situatie? Wat is de nieuwe manier van denken en de nieuwe manier van werken? 

Het is van het allergrootste belang dat MinOWC op de meest korte termijn een duidelijke conceptie van de 3-jarige Academische Lerarenopleiding presenteert, compleet met leerdoelen en afgeleide curricula. Inmiddels hebben sommige studenten hun inschrijfgeld opgeëist, omdat zij onvoorbereid geconfronteerd zijn geworden met extra kosten voor aanschaf van apparatuur. Dat de opleiding deels online verzorgd zou worden hebben zij ter elfder ure vernomen. 

Er is bezorgdheid over een goede afloop van het transformatieproces. Wij kunnen ons geen valse start veroorloven. Daarvoor is het onderwijs te duur, de student te kostbaar en de reputatieschade bij een fiasco te groot.