Barack Obama vernietigend over Amerikaans beleid

Barack Obama zei dinsdag dat de wereld cynisme zou moeten weerstaan over de opkomst van machthebbers, in een duidelijke verwijzing naar populistische leiders die de macht hebben in een aantal landen. De Democratische voormalige Amerikaanse president noemde zijn Republikeinse opvolger, Donald Trump, niet, maar de toespraak was één van scherpste opmerkingen die hij heeft gemaakt over de politiek sinds hij zijn ambt verliet in januari 2017.

"Net zoals mensen in de jaren '90 over de triomf van de democratie spraken, hebben mensen het nu over de triomf van het tribalisme en de sterke man. Maar we moeten ons verzetten tegen dat cynisme," zei Obama in een toespraak in Johannesburg ter gelegenheid van de herdenking van de 100ste verjaardag van Nelson Mandela.

Sommige opmerkingen van Obama weergalmden dat van de critici van Trump. "Te veel van de hedendaagse politiek lijkt het hele concept van objectieve waarheid te verwerpen. Mensen verzinnen gewoon dingen. We zien het in de groei van door de staat gesponsorde propaganda, we zien het in internet-gestuurde verzinsels, in het vervagen van de lijnen tussen nieuws en entertainment," merkte Obama op.

"We zien het uiterste verlies van schaamte onder politieke leiders, waar ze op een leugen worden betrapt en ze verdubbelen gewoon en liegen nog een beetje meer." Obama zei dat er extreemrechtse partijen in het Westen zijn met platforms van protectionisme en gesloten grenzen, maar ook een 'nauwelijks verborgen raciaal nationalisme'.

Sinds hij het Witte Huis heeft verlaten, heeft Obama de rechtstreekse betrokkenheid bij de Amerikaanse politiek grotendeels vermeden en heeft hij afgezien van kritiek op Trump. Sommige democraten zeggen dat hij een meer directe rol zou moeten spelen.
Op maandag koos Trump de zijde van de Russische president Vladimir Putin voor de vermeende Russische bemoeienis bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016. Hij twijfelde aan de bevindingen van zijn eigen Amerikaanse inlichtingendiensten en ontketende thuis een storm van kritiek.

Tijdens zijn toespraak, die in een stadion werd gehouden voor duizenden politici, zakenmensen en studenten, prees Obama Mandela's leven van opoffering en toewijding aan sociale rechtvaardigheid. Mandela die een uitblinker was in de strijd tegen apartheid, was van 1994 tot 1999 president van Zuid-Afrika. Hij stierf in 2013 in de leeftijd van 95 jaar.

Obama, die deze week ook Kenia bezocht, prees ook de huidige president van Zuid-Afrika, Cyril Ramaphosa. Hij stelde dat Ramaphosa "nieuwe hoop" bij Zuid-Afrikanen had bijgebracht.