Het komt nooit meer goed met Suriname ... tenzij (1)

De kop van dit persbericht was de titel van de lezing die het Kennisinstituut van de Nationale Reparatie Commissie, vrijdag in Theater Unique heeft verzorgd. De inleider was Armand Zunder, directeur van het Kennisinstituut. Tijdens de lezing heeft de spreker de Surinaamse geschiedenis verdeeld in vier delen: de koloniale tijd van 1630-1940 (310 jaar), de na-koloniale fase van 1930-1975 (45 jaar), de eerste fase van natievorming 1975-heden uitlopend naar 2025 (maximaal 50 jaar). Verder heeft de spreker gewezen op een tweede fase van natievorming die moet lopen van 2025-2075 (50 jaar).

De koloniale fase van 310 jaar
Zunder heeft met betrekking tot de koloniale fase gewezen op 300 jaar Nederlands kolonialisme in Suriname en heeft aangetoond dat de Surinaamse economie toen zodanig ‘by design’ is ingericht om grondstoffenleverancier te zijn. De grondstoffen werden op de Amsterdamse Goederen Beurzen verhandeld en waren bestemd voor verwerking in Nederland in koffiebranderijen, suikerrafinagefabrieken, cacao verwerkingsfabrieken en katoenspinnerijen.

De koloniale fase was voor Nederland financieel bezien zeer geslaagd, omdat in de koloniale periode (1683-1940) Nederlandse bankiers, kooplieden, bestuurders, beleggers en industriëlen voor meer dan 159 miljard euro aan stapelgoederen uit de kolonie Suriname in Nederland hebben geïmporteerd. Dit hebben de Nederlandse koloniale bezetters tegen elke prijs gedaan. De prijs is geweest landroof van de Inheemsen en tot slaaf maken van Inheemsen en Afrikanen en martelingen en gruwelijke daden tegen de menselijkheid tegen de Afrikanen en contractarbeiders. Overigens hebben ook de boeroe’s in de koloniale tijd een onmenselijke behandeling van de toenmalige Nederlandse regeringen ontvangen.

De inleider heeft er ook op gewezen dat bij de afschaffing van de slavernij zowel aan houders van tot slaaf gemaakten die in Suriname en in Nederland woonden, als compensatie voor het opgeven van de slavernij, geld uitgekeerd hebben gekregen bij de Emancipatie in 1863. Aan de Inheemsen en aan de de Afrikanen is toen geen cent uitgekeerd. Integendeel zijn zij na de emancipatie opgescheept met een situatie van structurele armoede en gebrek aan vrijwel alles in de toenmalige kolonie.

Zunder is ook ingegaan op de misleiding en slechte behandeling van de contractarbeiders en de talrijke gevallen van contractbreuk van koloniale werkgevers tegen de contractarbeiders, waarbij hij onder meer heeft aangegeven dat in de 43 jaar van Hindoestaanse emigratie er maar liefst 40 opstanden tegen het onrecht dat die contractarbeiders is aangedaan, hebben plaatsgevonden. De spreker heeft verder gewezen op het feit dat dezelfde Loshua Marnet Lyon, die bij de afschaffing van de slavernij voor de 734 tot slaaf gemaakten die hij in slavernij had en daarvoor bij de emancipatie een bedrag ter waarde van 8.671.292.00 euro heeft ontvangen, in de periode van contractarbeid de opdracht heeft gegeven om de verzetsstrijdster Tetry te vermoorden tijdens verzet tegen onrecht op de plantage waar zij werkzaam was. De conclusies die de spreker voor de koloniale tijd heeft getrokken waren dat: Suriname een nog niet afgeloste vordering van minimaal de 60 miljard euro op Nederland heeft voor de misdaden die in de koloniale tijd tegen de Inheemsen, Afrikanen, contractarbeiders, boeroe’s zijn gepleegd en voor de uitgemergelde economie die in Suriname aan het einde van de koloniale fase is achtergelaten.

De na-koloniale fase van 45 jaar
De na-koloniale fase van 1930-1975 wordt volgens de spreker gekenmerkt door de naweeën van de internationale depressie die volgde na de beurscrasch van de New Yorkse effectenbeurs in 1929, het onderdrukkingsbeleid van de Gouverneurs Rutgers en Kielstra, de bezetting van Suriname door het Amerikaanse leger ter bescherming van de bauxietproductie en -export en de toezeggingen door Koningin Wilhelmina ter zake de soevereiniteit van Suriname en ten slotte de staatkundige onafhankelijkheid in 1975.

In deze fase is de grondlegger van de vakbeweging in Suriname, Louis Doedel in 1931 zonder enige vorm van proces door het koloniaal bestuur in het gesticht voor geesteszieke patiënten Wolvenbuttel opgeborgen, nadat hij werklozen en arbeiders had georganiseerd tegen de toentertijd heersende wantoestanden en zich volgens de autoriteiten onfatsoenlijk had gedragen. In deze fase zijn er ook diverse ongewapende betogers zonder enige vorm van proces in opdracht van het koloniale bestuur neergeknald.

Een min of meer zelfde lot is de verzetsstrijder Anton de Kom in deze fase van de koloniale tijd overkomen, nadat hij bij terugkeer in Suriname ook werklozen en contractarbeiders begon te organiseren. De Kom werd uiteindelijk door de koloniale bestuurders onder leiding van gouverneur Kielstra zonder pardon met gezin en al uit eigen land verbannen en naar Nederland vervoerd. Daarvoor hadden soldaten ook de opdracht uitgevoerd om met scherp te schieten op ongewapende betogers. De conclusies van de spreker waren voor deze fase in de Surinaamse geschiedenis dat een Nederlandse regering aan de families van Louis Doedel, Anton de Kom en degenen die door gewelddadige politionele acties het leven hebben gelaten, alsnog excuses moet aanbieden. Verder moeten de nazaten ook financieel worden gecompenseerd voor het leed dat zij hebben geleden.

De eerste fase van natievorming van 50 jaar
De spreker kenmerkte de periode 1975 tot heden uitlopend uiterlijk tot 2025 als de eerste fase van natievorming. Ter kwantitatieve onderbouwing van deze periode presenteerde hij grafieken over een aantal decennia, waarvan twee hier zijn opgenomen.

Aan de hand van de grafiek over de procentuele ontwikkeling van het reële bruto nationaal product gaf Zunder aan dat er in de Surinaamse economie voortdurend sprake is geweest van recessies en zelfs depressies en dat deze niet zouden ophouden. Uitgaande van de eerste grafiek en andere grafieken zijn de aanwezigen gewezen op de recessies van 1932,1933, 1969,1971, 1973,1979,1980,1982-1983, 1985-1987, 1991, 1994, 1999 en de huidige recessie van 2015-2017.

Wordt vervolgd